เมนู

อิจฺฉิตพฺพมิเมกนฺตเมวํ ปาฐาวิโรธโต;

อถ วา เตหิ วิญฺเญยฺยํ, ทสกํ นวกฏฺฐกํฯ

[72]

สพฺพํ กามภเว รูปํ, รูเป เอกูนวีสติ;

อสญฺญีนํ ทส คนฺธรโสชาหิ จ พฺรหฺมุนํฯ

อิติ สจฺจสงฺเขเป รูปสงฺเขโป นาม

ปฐโม ปริจฺเฉโทฯ

2. ทุติโย ปริจฺเฉโท

ขนฺธตฺตยสงฺเขโป

[73]

เวทนานุภโว เตธา, สุขทุกฺขมุเปกฺขยา;

อิฏฺฐานิฏฺฐานุภวนมชฺฌานุภวลกฺขณาฯ

[74]

กายิกํ มานสํ ทุกฺขํ, สุโขเปกฺขา จ เวทนา;

เอกํ มานสเมเวติ, ปญฺจธินฺทฺริยเภทโตฯ

[75]

ยถา ตถา วา สญฺญาณํ, สญฺญา สตินิพนฺธนํ;

ฉธา ฉทฺวารสมฺภูตผสฺสชานํ วเสน สาฯ

[76]

สงฺขารา เจตนา ผสฺโส,

มนกฺการายุ สณฺฐิติ;

ตกฺโก จาโร จ วายาโม,

ปีติ ฉนฺโทธิโมกฺขโกฯ

[77]

สทฺธา สติ หิโรตฺตปฺปํ, จาโค เมตฺตา มติ ปุน;

มชฺฌตฺตตา จ ปสฺสทฺธี, กายจิตฺตวสา ทุเวฯ

[78]

ลหุตา มุทุกมฺมญฺญปาคุญฺญมุชุตา ตถา;

ทยา มุทา มิจฺฉาวาจา, กมฺมนฺตาชีวสํวโรฯ

[79]

โลโภ โทโส จ โมโห จ, ทิฏฺฐิ อุทฺธจฺจเมว จ;

อหิรีกํ อโนตฺตปฺปํ, วิจิกิจฺฉิตเมว จฯ

[80]

มาโน อิสฺสา จ มจฺเฉรํ, กุกฺกุจฺจํ ถินมิทฺธกํ;

อิติ เอเตว ปญฺญาส, สงฺขารกฺขนฺธสญฺญิตาฯ

[81]

พฺยาปาโร เจตนา ผสฺโส, ผุสนํ สรณํ ตหิํ;

มนกฺกาโร ปาลนายุ, สมาธิ อวิสารตาฯ

[82]

อาโรปนานุมชฺชฏฺฐา, ตกฺกจารา ปนีหนา;

วีริยํ ปีนนา ปีติ, ฉนฺโท ตุ กตฺตุกามตาฯ

[83]

อธิโมกฺโข นิจฺฉโย สทฺธา,

ปสาโท สรณํ สติ;

หิรี ปาปชิคุจฺฉา หิ,

โอตฺตปฺปํ ตสฺส ภีรุตาฯ

[84]

อลคฺโค จ อจณฺฑิกฺกํ, จาโค เมตฺตา มติ ปน;

ยาถาวโพโธ มชฺฌตฺตํ, สมวาหิตลกฺขณํฯ

[85]

ฉ ยุคานิ กายจิตฺตทรคารวถทฺธตา-

อกมฺมญฺญตฺตเคลญฺญกุฏิลานํ วิโนทนาฯ

[86]

ตานุทฺธตาทิถินาทิทิฏฺฐาทีนํ ยถากฺกมํ;

เสสกาทิอสทฺธาทิมายาทีนํ วิปกฺขิโนฯ

[87]

ทุกฺขาปนยนกามา, ทยา โมทา ปโมทนา;

วจีทุจฺจริตาทีนํ, วิราโม วิรติตฺตยํฯ

[88]

โลโภ โทโส จ โมโห จ,

เคธจณฺฑมนนฺธนา;

กเมน ทิฏฺฐิ ทุคฺคาโห,

อุทฺธจฺจํ ภนฺตตํ มตํฯ

[89]

อหิรีกมลชฺชตฺตํ, อโนตฺตปฺปมตาสตา;

สํสโย วิจิกิจฺฉา หิ, มาโน อุนฺนติลกฺขโณฯ

[90]

ปรสฺสกสมฺปตฺตีนํ ,

อุสูยา จ นิคูหนา;

อิสฺสามจฺเฉรกา ตาโป,

กตากตสฺส โสจนาฯ

[91]

ถินํ จิตฺตสฺส สงฺโกโจ, อกมฺมญฺญตฺตตา ปน;

มิทฺธมิจฺเจวเมเตสํ, ลกฺขณญฺจ นเย พุโธฯ

[92]

เวทนาทิสมาธนฺตา, สตฺต สพฺพคสญฺญิตา;

ตกฺกาทิอธิโมกฺขนฺตา, ฉ ปกิณฺณกนามกาฯ

[93]

สทฺธาทโย วิรมนฺตา, อรณา ปญฺจวีสติ;

โลภาทิมิทฺธกนฺตานิ, สรณานิ จตุทฺทสฯ

[94]

อิสฺสามจฺเฉรกุกฺกุจฺจโทสา กาเม ทยา มุทา;

กาเม รูเป จ เสสา ฉ-จตฺตาลีส ติธาตุชาฯ

[95]

ฉนฺทนิจฺฉยมชฺฌตฺตมนกฺการา สอุทฺธวา;

ทยาที ปญฺจ มานาที, ฉ เยวาปน โสฬสฯ

[96]

ฉนฺทาที ปญฺจ นิยตา, ตตฺเถกาทส เนตรา;

อหิรีกมโนตฺตปฺปํ, โลกนาสนกํ ทฺวยํฯ

[97]

เอเต ทฺเว โมหุทฺธจฺจาติ, จตฺตาโร ปาปสพฺพคา;

โลกปาลทุกํ วุตฺตํ, หิริโอตฺตปฺปนามกํฯ

[98]

อารมฺมณูปนิชฺฌานา, ฌานงฺคา ตกฺกจารกา;

ปีติ เอกคฺคตา เจติ, สตฺต วิตฺติตฺตเยน เวฯ

[99]

สทฺธา สติ มเตกคฺค-ธิติ โลกวินาสกา;

ปาลกา นว เจตานิ, พลานิ อวิกมฺปโตฯ

[100]

เอตฺถ สทฺธาทิปญฺจายุ, กตฺวาตฺร จตุธา มติํ;

เวทนาหิ ทฺวิสตฺเตเต, อินฺทฺริยานาธิปจฺจโตฯ

[101]

มนรูปินฺทฺริเยเหเต , สพฺเพ อินฺทฺริยนามกา;

พาวีสติ ภวนฺตายุทฺวยํ กตฺเวกสงฺคหํฯ

[102]

ทิฏฺฐีเหกคฺคตาตกฺกสตีวิรติโย ปถา;

อฏฺฐ นิยฺยานโต อาทิจตุโร ภิตฺวาน ทฺวาทสฯ

[103]

ผสฺโส จ เจตนา เจว,

ทฺเวเวตฺถาหารณตฺตโต;

อาหารา มนโวชาหิ,

ภวนฺติ จตุโรถวาฯ

[104]

เหตุ มูลฏฺฐโต ปาเป,

โลภาทิตฺตยมีริตํ;

กุสลาพฺยากเต จาปิ,

อโลภาทิตฺตยํ ตถาฯ

[105]

ทิฏฺฐิโลภทุสา กมฺมปถาปายสฺส มคฺคโต;

ตพฺพิปกฺขา สุคติยา, ตโยติ ฉ ปถีริตาฯ

[106]

ปสฺสทฺธาทิยุคานิ ฉ, วคฺคตฺตา ยุคฬานิ ตุ;

อุปการา สติ ธี จ, พหูปการภาวโตฯ

[107]

โอฆาหรณโต โยคา,

โยชเนนาภวคฺคโต;

สวเนนาสวา ทิฏฺฐิ-

โมเหเชตฺถ ทุธา ลุโภฯ

[108]

ทฬฺหคฺคาเหน ทิฏฺเฐชา, อุปาทานํ ติธา ตหิํ;

ทิฏฺฐิ โทเสน เต คนฺถา, คนฺถโต ทิฏฺฐิห ทฺวิธาฯ

[109]

ปญฺจาวรณโต กาม-กงฺขาโทสุทฺธวํ ตโป;

ถินมิทฺธญฺจ โมเหน, ฉ วา นีวรณานิถฯ

[110]

กตฺวา ตาปุทฺธวํ เอกํ, ถินมิทฺธญฺจ วุจฺจติ;

กิจฺจสฺสาหารโต เจว, วิปกฺขสฺส จ เลสโตฯ

[111]

ทิฏฺเฐชุทฺธวโทสนฺธ-

กงฺขาถินุณฺณตี ทส;

โลกนาสยุเคเนเต,

กิเลสา จิตฺตกฺเลสโตฯ

[112]

โลภโทสมูหมาน-ทิฏฺฐิกงฺขิสฺสมจฺฉรา;

สํโยชนานิ ทิฏฺเฐชา, ภิตฺวา พนฺธนโต ทุธาฯ

[113]

ตานิ โมหุทฺธวํมานกงฺขาโทเสชทิฏฺฐิโย;

ทุธาทิฏฺฐิ ติธา โลภํ, ภิตฺวา สุตฺเต ทสีริตาฯ

[114]

ทิฏฺฐิโลภมูหมานโทสกงฺขา ตหิํ ทุธา;

กตฺวา โลภมิเม สตฺตานุสยา สมุทีริตาฯ

[115]

ทิฏฺฐิ เอว ปรามาโส, เญยฺโย เอวํ สมาสโต;

อตฺโถ สงฺขารกฺขนฺธสฺส, วุตฺโต วุตฺตานุสารโตฯ

อิติ สจฺจสงฺเขเป ขนฺธตฺตยสงฺเขโป นาม

ทุติโย ปริจฺเฉโทฯ

3. ตติโย ปริจฺเฉโท

จิตฺตปวตฺติปริทีปโน

[116]

จิตฺตํ วิสยคฺคาหํ ตํ, ปากาปากทโต ทุธา;

กุสลากุสลํ ปุพฺพํ, ปรมพฺยากตํ มตํฯ

[117]

กุสลํ ตตฺถ กามาทิภูมิโต จตุธา สิยา;

อฏฺฐ ปญฺจ จตฺตาริ จ, จตฺตาริ กมโต กถํฯ

[118]

โสมนสฺสมติยุตฺตมสงฺขารมนเมกํ;

สสงฺขารมนญฺเจกํ, ตถา หีนมติทฺวยํฯ

[119]

ตโถเปกฺขามติยุตฺตํ, มติหีนนฺติ อฏฺฐธา;

กามาวจรปุญฺเญตฺถ, ภิชฺชเต เวทนาทิโตฯ

[120]