ธาตุทฺวยํ ติธา กตฺวา, ปจฺฉิมํ ปุน ปณฺฑิโต;

เอกาทสวิธํ จิตฺตํ, โหตีติ ปริทีปเยฯ

[176]

มโนวิญฺญาณธาตุมฺปิ, กุสลากุสลาทิโต;

จตุธา วิภชิตฺวาน, วเท ทฺวาทสธา ฐิตํฯ

[177]

ภเว จุทฺทสธา จิตฺตํ, จุทฺทสฏฺฐานเภทโต;

ปฏิสนฺธิภวงฺคสฺส, จุติยาวชฺชนสฺส จฯ

[178]

ปญฺจนฺนํ ทสฺสนาทีนํ, สมฺปฏิจฺฉนเจตโส;

สนฺตีรณสฺส โวฏฺฐพฺพ-ชวนานํ วเสน จฯ

[179]

ตทารมฺมณจิตฺตสฺส, ตเถว ฐานเภทโต;

เอวํ จุทฺทสธา จิตฺตํ, โหตีติ ปริทีปเยฯ

[180]

ภูมิปุคฺคลนานาตฺต-วเสน จ ปวตฺติโต;

พหุธา ปนิทํ จิตฺตํ, โหตีติ จ วิภาวเยฯ

[181]

เอกวิธาทินเย ปนิมสฺมิํ,

โย กุสโล มติมา อิธ ภิกฺขุ;

ตสฺสภิธมฺมคตา ปน อตฺถา,

หตฺถคตามลกา วิย โหนฺติฯ

อิติ อภิธมฺมาวตาเร เอกวิธาทินิทฺเทโส นาม

จตุตฺโถ ปริจฺเฉโทฯ

5. ปญฺจโม ปริจฺเฉโท

ภูมิปุคฺคลจิตฺตุปฺปตฺตินิทฺเทโส

[182]

อิโต ปรํ ปวกฺขามิ, พุทฺธิวุทฺธิกรํ นยํ;

จิตฺตานํ ภูมีสุปฺปตฺติํ, ปุคฺคลานํ วเสน จฯ

[183]