อนนฺตรสมนนฺตราเสวนนตฺถิวิคตปจฺจยา อตีตาว, กมฺมปจฺจโย อตีโต วา โหติ ปจฺจุปฺปนฺโน วา, อารมฺมณาธิปติอุปนิสฺสยปจฺจยา ปน ติกาลิกา โหนฺติ กาลวินิมุตฺตา จฯ

[1399]

ปจฺจุปฺปนฺนาว โหนฺเตตฺถ,

ปจฺจยา ทส ปญฺจ จ;

อตีตา เอว ปญฺเจโก,

ทฺเวกาลิโกว ทสฺสิโต;

ตโย ติกาลิกา เจว,

วินิมุตฺตาปิ กาลโตฯ

สพฺเพ ปนิเม จตุวีสติ ปจฺจยา ยถารหํ อารมฺมณูปนิสฺสยกมฺมอตฺถิปจฺจยานํ วเสน จตูสุ ปจฺจเยสุ สงฺคหํ คจฺฉนฺตีติ เวทิตพฺพาฯ

อิติ อภิธมฺมาวตาเร ปจฺจยนิทฺเทโส นาม

จตุวีสติโม ปริจฺเฉโทฯ

นิคมนกถา

[1400]

อภิธมฺมาวตาโรยํ, วโร ปรมคมฺภีโร;

อิจฺฉตา นิปุณํ พุทฺธิํ, ภิกฺขุนา ปน โสตพฺโพฯ

[1401]

สุมติมติวิจารโพธโน,

วิมติวิโมหวินาสโน อยํ;

กุมติมติมหาตโมนาโส,

ปฏุมติภาสกโร มโต มยาฯ

[1402]

ยโต สุมตินา มโต นามโต,

อายาจิตสมฺมานโต มานโต;

ตโต หิ รจิโต สทา โตสทา,

มยา หิตวิภาวนา ภาวนาฯ

[1403]

อตฺถโต คนฺถโต จาปิ, ยุตฺติโต จาปิ เอตฺถ จ;

อยุตฺตํ วา วิรุทฺธํ วา, ยทิ ทิสฺสติ กิญฺจิปิฯ

[1404]

ปุพฺพาปรํ วิโลเกตฺวา, วิจาเรตฺวา ปุนปฺปุนํ;

ธีมตา สงฺคเหตพฺพํ, คเหตพฺพํ น โทสโตฯ

[1405]

ติวิธา พฺยปฺปถานญฺหิ, คติโย ทุพฺพิธาปิ เจ;

ตสฺมา อุปปริกฺขิตฺวา, เวทิตพฺพํ วิภาวินาฯ

[1406]

นิกายนฺตรลทฺธีหิ, อสมฺมิสฺโส อนากุโล;

มหาวิหารวาสีนํ, วาจนามคฺคนิสฺสิโตฯ

[1407]

มธุรกฺขรสํยุตฺโต, อตฺโถ ยสฺมา ปกาสิโต;

ตสฺมา หิตตฺถกาเมน, กาตพฺโพ เอตฺถ อาทโรฯ

[1408]

สทฺธมฺมฏฺฐิติกาเมน, กโรนฺเตน จ ยํ มยา;

ปุญฺญมธิคตํ เตน, สุขํ ปปฺโปนฺตุ ปาณิโนฯ

[1409]

อนฺตรายํ วินา จายํ, ยถาสิทฺธิมุปาคโต;

ตถา กลฺยาณสงฺกปฺปา, สิทฺธิํ คจฺฉนฺตุ ปาณินํฯ

[1410]

นรนาริคณากิณฺเณ , อสํกิณฺณกุลากุเล;

ผีเต สพฺพงฺคสมฺปนฺเน, สุปสนฺนสิโตทเกฯ

[1411]

นานารตนสมฺปุณฺเณ, วิวิธาปณสงฺกเฏ;

กาเวรปฏฺฏเน รมฺเม, นานาราโมปโสภิเตฯ

[1412]

เกลาสสิขราการปาสาทปฏิมณฺฑิเต;

การิเต กณฺหทาเสน, ทสฺสนีเย มโนรเมฯ

[1413]

วิหาเร วิวิธาการจารุปาการโคปุเร;

ตตฺถ ปาจีนปาสาเท, มยา นิวสตา สทาฯ

[1414]

อสลฺเลขมสาขลฺเย, สีลาทิคุณโสภินา;

อยํ สุมตินา สาธุ, ยาจิเตน กโต สตาฯ

[1415]

เทวา กาเลน วสฺสนฺตุ, วสฺสํ วสฺสวลาหกา;

ปาลยนฺตุ มหีปาลา, ธมฺมโต สกลํ มหิํฯ

[1416]

ยาว ติฏฺฐติ โลกสฺมิํ, หิมวา ปพฺพตุตฺตโม;

ตาว ติฏฺฐตุ สทฺธมฺโม, ธมฺมราชสฺส สตฺถุโนติฯ

อุรคปุรนิวสเนน อาจริเยน ภทนฺตพุทฺธทตฺเตน สีลาจารสมฺปนฺเนน กโต อภิธมฺมาวตาโร นามายํฯ

อภิธมฺมาวตาโร นิฏฺฐิโตฯ

ฯ นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺสฯ

นามรูปปริจฺเฉโท