ยทิ เอวํ ลิงฺคเนน อตฺถวิเสสาวิกรณํ กถนฺติ อาห ‘‘น จ วิญฺญาเต อตฺเถ วจเนน ลิงฺเคน จ ปโยชนํ อตฺถี’’ติฯ
ปจฺจยานุโลมวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ
ปฏิจฺจวาโร
ปจฺจยปจฺจนียวณฺณนา
[86-87] รูปสมุฏฺฐาปกวเสเนว เวทิตพฺพนฺติ อิทํ อฏฺฐกถาวจนํ อนนฺตรํ ‘‘จิตฺตสมุฏฺฐานญฺจ รูป’’นฺติ ปาฬิยํ อาคตตฺตา วุตฺตํ, ปญฺจวิญฺญาณานํ ปน อเหตุกปฏิสนฺธิจิตฺตานญฺจ วเสน โยชนา สมฺภวตีติ กตฺวา วุตฺตํ ‘‘สพฺพสงฺคาหิกวเสน ปเนตํ น น สกฺกา โยเชตุ’’นฺติฯ
[93] สหชาตปุเรชาตปจฺจยาติ อิทํ ปจฺจเยน ปจฺจยธมฺโมปลกฺขณนฺติ ทสฺเสตุํ ‘‘สหชาตา จ เหตุอาทโย…เป.… อตฺโถ ทฏฺฐพฺโพ’’ติ วตฺวา ‘‘น หี’’ติอาทินา ตเมวตฺถํ สมตฺเถติฯ
[94-97] โส ปจฺจโยติ โส ปฏิจฺจฏฺฐผรณโก ปจฺจโยฯ
[99-102] จิตฺตสมุฏฺฐานาทโยติ อาทิ-สทฺเทน พาหิรรูปอาหารสมุฏฺฐานาทโย รูปโกฏฺฐาสา สงฺคยฺหนฺติฯ ตสฺสาติ มคฺคปจฺจยํ ลภนฺตสฺส รูปสฺสฯ เอวเมว ปนาติ อิมินา ยถา นมคฺคปจฺจเย วุตฺตํ, เอวเมว นเหตุปจฺจยาทีสุ ยํ เหตุปจฺจยํ ลภติ, ตสฺส ปริหีนตฺตาติ อิมมตฺถํ อุปสํหรติฯ เตนาห ‘‘เอกจฺจรูปสฺส ปจฺจยุปฺปนฺนตา ทฏฺฐพฺพา’’ติฯ
[107-130] สพฺพตฺถาติ ปนฺนรสมูลกาทีสุ สพฺเพสุ นเยสุฯ กามํ สุทฺธิกนยาทีสุ วิสทิสวิสฺสชฺชนา, อิธาธิปฺเปตตฺถํ ปน ทสฺเสตุํ ‘‘เอเกสู’’ติอาทิ วุตฺตํฯ อิธาติ เอเตสุ นาหารมูลกาทินเยสุฯ คณนาเยว น สรูปทสฺสนนฺติ สุทฺธิกนเย วิย คณนาย เอว น สรูปทสฺสนํ อธิปฺเปตนฺติ อตฺโถฯ
ปจฺจยปจฺจนียวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ