เมนู

เทสนา สํกิณฺณา วิย ภเวยฺยาติ เอตฺถ เทสนาสงฺกรํ ทสฺเสตุํ ‘‘ภวราคสฺสปิ…เป.… ภเวยฺยา’’ติ วุตฺตํฯ ตสฺสตฺโถ – ยถา กามราคสฺส กามธาตุยา ทฺวีสุ เวทนาสุ อารมฺมณกรณวเสน อุปฺปตฺติ วุตฺตา ‘‘กามราโค กามธาตุยา ทฺวีสุ เวทนาสุ อนุเสตี’’ติ, เอวํ ยทิ ‘‘ภวราโค กามธาตุยา ทฺวีสุ เวทนาสุ อนุเสตี’’ติ วุจฺเจยฺย, ภวราคสฺสปิ…เป.… ภเวยฺยฯ ตโต จ กามราเคน สทฺธิํ ภวราคสฺส เทสนา สํกิณฺณา ภเวยฺย, กามราคโต จ ภวราคสฺส วิเสโส ทสฺเสตพฺโพฯ โส จ สหชาตานุสยวเสน น สกฺกา ทสฺเสตุนฺติ อารมฺมณกรณวเสน ทสฺเสตพฺโพฯ เตน วุตฺตํ ‘‘ตสฺมา อารมฺมณ…เป.… อธิปฺปาโย’’ติฯ ตตฺถ อารมฺมณวิเสเสนาติ รูปารูปธาตุสงฺขาตอารมฺมณวิเสเสนฯ วิเสสทสฺสนตฺถนฺติ กามราคโต ภวราคสฺส วิเสสทสฺสนตฺถํฯ เอวํ เทสนา กตาติ ‘‘รูปธาตุยา อรูปธาตุยา เอตฺถ ภวราคานุสโย อนุเสตี’’ติ เอวํ วิสเย ภุมฺมํ กตฺวา เทสนา กตาฯ เตนาห ‘‘สหชาตเวทนาวิเสสาภาวโต’’ติฯ

อุปฺปตฺติฏฺฐานวารวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

มหาวาโร

1. อนุสยวารวณฺณนา

[3] ปวตฺตาวิรามวเสนาติ อนุสยปฺปวตฺติยา อวิรามวเสน, อวิจฺเฉทวเสนาติ อตฺโถฯ กถํ ปน กุสลาพฺยากตจิตฺตกฺขเณ อนุสยานํ ปวตฺตีติ อาห ‘‘มคฺเคเนว…เป.… ปุพฺเพ’’ติฯ

[20] จิตฺตเจตสิกานญฺจ ฐานํ นาม จิตฺตุปฺปาโทติ อาห ‘‘เอกสฺมิํ จิตฺตุปฺปาเท’’ติฯ เตสํ เตสํ ปุคฺคลานนฺติ ปุถุชฺชนาทีนํ ปุคฺคลานํฯ ปกติยา สภาเวนฯ สภาวสิทฺธา หิ ทุกฺขาย เวทนาย กามราคสฺส อนนุสยนฏฺฐานตาฯ เอวํ เสเสสุปิ ยถารหํ วตฺตพฺพํฯ วกฺขติ หิ ‘‘ปกติยา ทุกฺขาทีนํ กามราคาทีนํ อนนุสยนฏฺฐานตํ สนฺธาย วุตฺต’’นฺติฯ ปหาเนนาติ ตสฺส ตสฺส อนุสยสฺส สมุจฺฉินฺทเนนฯ ติณฺณํ ปุคฺคลานนฺติ ปุถุชฺชนโสตาปนฺนสกทาคามีนํฯ ทฺวินฺนํ ปุคฺคลานนฺติ อนาคามิอรหนฺตานํฯ เอตฺถาติ เอตสฺมิํ ปุคฺคโลกาสวาเรฯ ปุริมนเยติ ‘‘ติณฺณํ ปุคฺคลาน’’นฺติอาทิเก ปุริมสฺมิํ วิสฺสชฺชนนเยฯ