10. วิปาโกวิปากธมฺมธมฺโมติกถาวณฺณนา
[501] วิปาโก วิปากสฺส ปจฺจโย โหนฺโต อญฺญมญฺญปจฺจโย โหตีติ อธิปฺปาเยนาห ‘‘ยสฺส วิปากสฺส วิปาโก อญฺญมญฺญปจฺจโย โหตี’’ติฯ ‘‘ตปฺปจฺจยาปิ อญฺญสฺส วิปากสฺส อุปฺปตฺติํ สนฺธายา’’ติอาทิวจนโต ปน ชาติชรามรณาทีนํ อุปนิสฺสยปจฺจโยติ สกฺกา วิญฺญาตุํฯ ปุริมปฏิญฺญายาติ ‘‘วิปาโก วิปากธมฺมธมฺโม’’ติ ปฏิญฺญายฯ อิมสฺส โจทนสฺสาติ ‘‘วิปาโก จ วิปากธมฺมธมฺโม จา’’ติอาทินา ปวตฺตสฺส โจทนสฺสฯ
วิปาโกวิปากธมฺมธมฺโมติกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ
สตฺตมวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ
8. อฏฺฐมวคฺโค
1. ฉคติกถาวณฺณนา
[503-504] วณฺณา เอว นีลาทิวเสน นิภาตีติ วณฺณนิภา, วณฺณายตนนฺติ อตฺโถฯ สณฺฐานํ ทีฆาทิฯ
ฉคติกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ
2. อนฺตราภวกถาวณฺณนา
[505] อนฺตรฏฺฐานานีติ อนฺตริกฏฺฐานานิฯ นิวารกฏฺฐานานิ ภินฺทิตฺวา จ อากาเสน จ คมนโตฯ ยทิ โส ภวานํ อนฺตรา น สิยาติ โส อนฺตราภโว กามภวาทีนํ ภวานํ อนฺตเร ยทิ น ภเวยฺยฯ น นาม อนฺตราภโวติ ‘‘สพฺเพน สพฺพํ นตฺถิ นาม อนฺตราภโว’’ติ เอวํ ปวตฺตสฺส สกวาทิวจนสฺส ปฏิกฺเขเป การณํ นตฺถิ, ตสฺส ปฏิกฺเขเป การณํ หทเย ฐเปตฺวา น ปฏิกฺขิปติ, อถ โข ตถา อนิจฺฉนฺโต เกวลํ ลทฺธิยา ปฏิกฺขิปตีติ อตฺโถฯ
[506] ชาตีติ น อิจฺฉตีติ สมฺพนฺโธฯ