เสยฺยาทิวเสน ‘‘อหมสฺมี’’ติ อตฺตโน สงฺขรณํ วา สงฺขตํฯ เอตฺถ ‘‘ภวิสฺสนฺตี’’ติอาทิกา ปวตฺติ ตณฺหาทิฏฺฐีนํ วิเสสวตีติ ตาสมฺปิ อิญฺชิตาทิภาโว วุตฺโตฯ

นวกนิทฺเทสวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

(10.) ทสกนิทฺเทสวณฺณนา

[970] ชาลกฺขิปสํวิธานาทิกุสลตาสงฺกปฺปนํ อุปายจินฺตา, ตสฺสา มิจฺฉาภาวปฏิจฺฉาทนภาเวน ปวตฺโต ตทากาโร โมโห อุปายจินฺตาวเสน อุปฺปนฺโนติ ทฏฺฐพฺโพฯ ยถากเต ปน ปาเป อนาทีนวทสฺสนวเสน ปวตฺตา สญฺญา, สงฺกปฺโป วา ปจฺจเวกฺขณา, ตสฺสาปิ มิจฺฉาภาวปฏิจฺฉาทกํ ตทาการํ, อนาทีนวทสฺสนํ วา ปจฺจเวกฺขณากาเรน อุปฺปนฺโน โมโหติฯ วิมุตฺตสญฺญิตาติ อธิมานสมฺปยุตฺตํ, ติตฺถิยานํ วา อตฺตโน ทิฏฺฐิยา วิมุตฺตตาสญฺชานนํฯ ‘‘วิมุตฺโตมฺหี’’ติ เอวํ ปวตฺโต อกุสลจิตฺตุปฺปาโท มิจฺฉาวิมุตฺตีติ เกจิ วทนฺติฯ ผลํ วิย วิมุตฺตนฺติ คหิเต ปน ทิฏฺฐิสมฺปยุตฺตจิตฺเต ทิฏฺฐิ มิจฺฉาญาณํ, สมาธิ จ มิจฺฉาวิมุตฺตีติ ยุตฺตํ สิยาฯ

ทสกนิทฺเทสวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

ตณฺหาวิจริตนิทฺเทสวณฺณนา

[973] สมูหคาหโตติ ตณฺหามานทิฏฺฐีนํ สาธารณคฺคหณโตติ วทนฺติฯ ‘‘อิตฺถํ เอวํ อญฺญถา’’ติ ปน วิเสสํ อกตฺวา คหณํ สมูหคาโหติ ทฏฺฐพฺโพฯ อญฺญํ อาการนฺติ ปรสนฺตานคตํ อาการํฯ อตฺถีติ สทา สํวิชฺชตีติ อตฺโถฯ สีทตีติ วินสฺสติฯ สํสยปริวิตกฺกวเสนาติ ‘‘กิํ นุ โข อหํ สิยํ, น สิย’’นฺติ เอวํ ปริวิตกฺกวเสนฯ ปตฺถนากปฺปนวเสนาติ ‘‘อปิ นาม สาธุ ปนาหํ สิย’’นฺติ เอวํ ปตฺถนาย กปฺปนวเสนฯ

สุทฺธสีสาติ ตณฺหามานทิฏฺฐีนํ สาธารณสีสา วิเสสสฺส อนิสฺสิตตฺตา ‘‘สุทฺธสีสา’’ติ วุตฺตาฯ