เตน มุหุตฺตํ คนฺตฺวา ทกฺขิสฺสสิ โสพฺภํ ปปาตํฯ เตน มุหุตฺตํ คจฺฉฯ เตน มุหุตฺตํ คนฺตฺวา ทกฺขิสฺสสิ สมํ ภูมิภาคํ รมณีย’’’นฺติฯ

‘‘อุปมา โข มฺยายํ, ติสฺส, กตา อตฺถสฺส วิญฺญาปนายฯ อยํ เจเวตฺถ อตฺโถ – ‘ปุริโส อมคฺคกุสโล’ติ โข, ติสฺส, ปุถุชฺชนสฺเสตํ อธิวจนํฯ ‘ปุริโส มคฺคกุสโล’ติ โข, ติสฺส, ตถาคตสฺเสตํ อธิวจนํ อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺสฯ ‘ทฺเวธาปโถ’ติ โข, ติสฺส, วิจิกิจฺฉาเยตํ อธิวจนํ ฯ ‘วาโม มคฺโค’ติ โข, ติสฺส, อฏฺฐงฺคิกสฺเสตํ มิจฺฉามคฺคสฺส อธิวจนํ, เสยฺยถิทํ – มิจฺฉาทิฏฺฐิยา…เป.… มิจฺฉาสมาธิสฺสฯ ‘ทกฺขิโณ มคฺโค’ติ โข, ติสฺส, อริยสฺเสตํ อฏฺฐงฺคิกสฺส มคฺคสฺส อธิวจนํ, เสยฺยถิทํ – สมฺมาทิฏฺฐิยา…เป.… สมฺมาสมาธิสฺสฯ ‘ติพฺโพ วนสณฺโฑ’ติ โข, ติสฺส, อวิชฺชาเยตํ อธิวจนํฯ ‘มหนฺตํ นินฺนํ ปลฺลล’นฺติ โข, ติสฺส, กามานเมตํ อธิวจนํฯ ‘โสพฺโภ ปปาโต’ติ โข, ติสฺส, โกธูปายาสสฺเสตํ อธิวจนํฯ ‘สโม ภูมิภาโค รมณีโย’ติ โข, ติสฺส, นิพฺพานสฺเสตํ อธิวจนํฯ อภิรม, ติสฺส, อภิรม, ติสฺส! อหโมวาเทน อหมนุคฺคเหน อหมนุสาสนิยา’’ติ [อหมามิสธมฺมานุคฺคเหน มโมวาเทน มมานุสาสนิยาติ (ก.)]ฯ

อิทมโวจ ภควาฯ อตฺตมโน อายสฺมา ติสฺโส ภควโต ภาสิตํ อภินนฺทีติฯ ทุติยํฯ

3. ยมกสุตฺตํ

[85] เอกํ สมยํ อายสฺมา สาริปุตฺโต สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ เตน โข ปน สมเยน ยมกสฺส นาม ภิกฺขุโน เอวรูปํ ปาปกํ ทิฏฺฐิคตํ อุปฺปนฺนํ โหติ – ‘‘ตถาหํ ภควตา ธมฺมํ เทสิตํ อาชานามิ, ยถา ขีณาสโว ภิกฺขุ กายสฺส เภทา อุจฺฉิชฺชติ วินสฺสติ, น โหติ ปรํ มรณา’’ติฯ

อสฺโสสุํ โข สมฺพหุลา ภิกฺขู ยมกสฺส กิร นาม ภิกฺขุโน เอวรูปํ ปาปกํ ทิฏฺฐิคตํ อุปฺปนฺนํ โหติ – ‘‘ตถาหํ ภควตา ธมฺมํ เทสิตํ อาชานามิ, ยถา ขีณาสโว ภิกฺขุ กายสฺส เภทา อุจฺฉิชฺชติ วินสฺสติ, น โหติ ปรํ มรณา’’ติฯ