‘‘สเจ ตํ, อานนฺท, เอวํ ปุจฺเฉยฺยุํ – ‘กตเมสํ, อาวุโส อานนฺท, ธมฺมานํ อุปฺปาโท ปญฺญายติ, วโย ปญฺญายติ, ฐิตสฺส [ฐิตานํ (สฺยา. กํ. ปี. ก.)] อญฺญถตฺตํ ปญฺญายตี’ติ? เอวํ ปุฏฺโฐ ตฺวํ, อานนฺท, กินฺติ พฺยากเรยฺยาสี’’ติ? ‘‘สเจ มํ, ภนฺเต, เอวํ ปุจฺเฉยฺยุํ – ‘กตเมสํ, อาวุโส อานนฺท, ธมฺมานํ อุปฺปาโท ปญฺญายติ, วโย ปญฺญายติ, ฐิตสฺส อญฺญถตฺตํ ปญฺญายตี’ติ? เอวํ ปุฏฺโฐหํ, ภนฺเต, เอวํ พฺยากเรยฺยํ – ‘รูปสฺส โข, อาวุโส, อุปฺปาโท ปญฺญายติ, วโย ปญฺญายติ, ฐิตสฺส อญฺญถตฺตํ ปญฺญายติฯ เวทนาย… สญฺญาย… สงฺขารานํ… วิญฺญาณสฺส อุปฺปาโท ปญฺญายติ, วโย ปญฺญายติ, ฐิตสฺส อญฺญถตฺตํ ปญฺญายติฯ อิเมสํ โข, อาวุโส, ธมฺมานํ อุปฺปาโท ปญฺญายติ, วโย ปญฺญายติ, ฐิตสฺส อญฺญถตฺตํ ปญฺญายตี’ติฯ เอวํ ปุฏฺโฐหํ, ภนฺเต, เอวํ พฺยากเรยฺย’’นฺติฯ

‘‘สาธุ สาธุ, อานนฺท! รูปสฺส โข, อานนฺท, อุปฺปาโท ปญฺญายติ, วโย ปญฺญายติ, ฐิตสฺส อญฺญถตฺตํ ปญฺญายติฯ เวทนาย… สญฺญาย… สงฺขารานํ… วิญฺญาณสฺส อุปฺปาโท ปญฺญายติ, วโย ปญฺญายติ, ฐิตสฺส อญฺญถตฺตํ ปญฺญายติฯ อิเมสํ โข, อานนฺท, ธมฺมานํ อุปฺปาโท ปญฺญายติ, วโย ปญฺญายติ, ฐิตสฺส อญฺญถตฺตํ ปญฺญายตีติฯ เอวํ ปุฏฺโฐ ตฺวํ, อานนฺท, เอวํ พฺยากเรยฺยาสี’’ติฯ ปญฺจมํฯ

6. ทุติยอานนฺทสุตฺตํ

[38] สาวตฺถินิทานํ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺนํ โข อายสฺมนฺตํ อานนฺทํ ภควา เอตทโวจ –