เมนู

3. ภวเนตฺติสุตฺตํ

[162] สาวตฺถินิทานํฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข อายสฺมา ราโธ ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘‘ภวเนตฺตินิโรโธ [ภวเนตฺติ (สี. สฺยา. กํ. ปี.)], ภวเนตฺตินิโรโธ’ติ [ภวเนตฺตีติ (สี. สฺยา. กํ.)], ภนฺเต, วุจฺจติฯ กตมา นุ โข, ภนฺเต, ภวเนตฺติ, กตโม ภวเนตฺตินิโรโธ’’ติ? ‘‘รูเป โข, ราธ, โย ฉนฺโท โย ราโค ยา นนฺที ยา ตณฺหา เย อุปยุปาทานา เจตโส อธิฏฺฐานาภินิเวสานุสยา – อยํ วุจฺจติ ภวเนตฺติฯ เตสํ นิโรโธ [นิโรธา (สี. สฺยา. กํ. ปี.)] ภวเนตฺตินิโรโธฯ เวทนาย… สญฺญาย… สงฺขาเรสุ … วิญฺญาเณ โย ฉนฺโท…เป.… อธิฏฺฐานาภินิเวสานุสยา – อยํ วุจฺจติ ภวเนตฺติฯ เตสํ นิโรโธ ภวเนตฺตินิโรโธ’’ติฯ ตติยํฯ

4. ปริญฺเญยฺยสุตฺตํ

[163] สาวตฺถินิทานํฯ อายสฺมา ราโธ เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ เอกมนฺตํ นิสินฺนํ โข อายสฺมนฺตํ ราธํ ภควา เอตทโวจ –

‘‘ปริญฺเญยฺเย จ, ราธ, ธมฺเม เทเสสฺสามิ ปริญฺญญฺจ ปริญฺญาตาวิํ ปุคฺคลญฺจฯ ตํ สุณาหิ, สาธุกํ มนสิ กโรหิ; ภาสิสฺสามี’’ติฯ ‘‘เอวํ, ภนฺเต’’ติ โข อายสฺมา ราโธ ภควโต ปจฺจสฺโสสิฯ ภควา เอตทโวจ – ‘‘กตเม จ, ราธ, ปริญฺเญยฺยา ธมฺมา? รูปํ โข, ราธ, ปริญฺเญยฺโย ธมฺโม, เวทนา ปริญฺเญยฺโย ธมฺโม, สญฺญา ปริญฺเญยฺโย ธมฺโม, สงฺขารา ปริญฺเญยฺโย ธมฺโม, วิญฺญาณํ ปริญฺเญยฺโย ธมฺโมฯ อิเม วุจฺจนฺติ, ราธ, ปริญฺเญยฺยา ธมฺมาฯ กตมา จ, ราธ, ปริญฺญา? โย โข, ราธ, ราคกฺขโย โทสกฺขโย โมหกฺขโย – อยํ วุจฺจติ, ราธ, ปริญฺญาฯ กตโม จ, ราธ, ปริญฺญาตาวี ปุคฺคโล? ‘อรหา’ติสฺส วจนียํฯ ยฺวายํ อายสฺมา เอวํนาโม เอวํโคตฺโต – อยํ วุจฺจติ, ราธ, ปริญฺญาตาวี ปุคฺคโล’’ติฯ จตุตฺถํฯ

5. สมณสุตฺตํ

[164] สาวตฺถินิทานํฯ เอกมนฺตํ นิสินฺนํ โข อายสฺมนฺตํ ราธํ ภควา เอตทโวจ – ‘‘ปญฺจิเม, ราธ, อุปาทานกฺขนฺธาฯ กตเม ปญฺจ? รูปุปาทานกฺขนฺโธ, เวทนุปาทานกฺขนฺโธ, สญฺญุปาทานกฺขนฺโธ , สงฺขารุปาทานกฺขนฺโธ, วิญฺญาณุปาทานกฺขนฺโธฯ เย หิ เกจิ, ราธ, สมณา วา พฺราหฺมณา วา อิเมสํ ปญฺจนฺนํ อุปาทานกฺขนฺธานํ อสฺสาทญฺจ อาทีนวญฺจ นิสฺสรณญฺจ ยถาภูตํ นปฺปชานนฺติ; น เม เต, ราธ, สมณา วา พฺราหฺมณา วา สมเณสุ วา สมณสมฺมตา พฺราหฺมเณสุ วา พฺราหฺมณสมฺมตา, น จ ปน เต อายสฺมนฺโต สามญฺญตฺถํ วา พฺรหฺมญฺญตฺถํ วา ทิฏฺเฐว ธมฺเม สยํ อภิญฺญา สจฺฉิกตฺวา อุปสมฺปชฺช วิหรนฺติฯ เย จ โข เกจิ, ราธ, สมณา วา พฺราหฺมณา วา อิเมสํ ปญฺจนฺนํ อุปาทานกฺขนฺธานํ อสฺสาทญฺจ อาทีนวญฺจ นิสฺสรณญฺจ ยถาภูตํ ปชานนฺติ; เต โข เม, ราธ, สมณา วา พฺราหฺมณา วา สมเณสุ เจว สมณสมฺมตา พฺราหฺมเณสุ จ พฺราหฺมณสมฺมตา , เต จ ปนายสฺมนฺโต สามญฺญตฺถญฺจ พฺรหฺมญฺญตฺถญฺจ ทิฏฺเฐว ธมฺเม สยํ อภิญฺญา สจฺฉิกตฺวา อุปสมฺปชฺช วิหรนฺตี’’ติฯ ปญฺจมํฯ

6. ทุติยสมณสุตฺตํ

[165] สาวตฺถินิทานํฯ เอกมนฺตํ นิสินฺนํ โข อายสฺมนฺตํ ราธํ ภควา เอตทโวจ – ‘‘ปญฺจิเม, ราธ, อุปาทานกฺขนฺธาฯ กตเม ปญฺจ? รูปุปาทานกฺขนฺโธ…เป.… วิญฺญาณุปาทานกฺขนฺโธฯ เย หิ เกจิ, ราธ, สมณา วา พฺราหฺมณา วา อิเมสํ ปญฺจนฺนํ อุปาทานกฺขนฺธานํ สมุทยญฺจ อตฺถงฺคมญฺจ อสฺสาทญฺจ อาทีนวญฺจ นิสฺสรณญฺจ ยถาภูตํ นปฺปชานนฺติ…เป.… สยํ อภิญฺญา สจฺฉิกตฺวา อุปสมฺปชฺช วิหรนฺตี’’ติฯ ฉฏฺฐํฯ

7. โสตาปนฺนสุตฺตํ

[166] สาวตฺถินิทานํ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺนํ โข อายสฺมนฺตํ ราธํ ภควา เอตทโวจ – ‘‘ปญฺจิเม, ราธ, อุปาทานกฺขนฺธาฯ กตเม ปญฺจ? รูปุปาทานกฺขนฺโธ…เป.… วิญฺญาณุปาทานกฺขนฺโธฯ ยโต โข, ราธ, อริยสาวโก อิเมสํ ปญฺจนฺนํ อุปาทานกฺขนฺธานํ สมุทยญฺจ อตฺถงฺคมญฺจ อสฺสาทญฺจ อาทีนวญฺจ นิสฺสรณญฺจ ยถาภูตํ ปชานาติ – อยํ วุจฺจติ, ราธ, อริยสาวโก โสตาปนฺโน อวินิปาตธมฺโม นิยโต สมฺโพธิปรายโน’’ติฯ สตฺตมํฯ

8. อรหนฺตสุตฺตํ

[167] สาวตฺถินิทานํ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺนํ โข อายสฺมนฺตํ ราธํ ภควา เอตทโวจ – ‘‘ปญฺจิเม, ราธ, อุปาทานกฺขนฺธาฯ กตเม ปญฺจ? รูปุปาทานกฺขนฺโธ…เป.… วิญฺญาณุปาทานกฺขนฺโธฯ ยโต โข, ราธ, ภิกฺขุ อิเมสํ ปญฺจนฺนํ อุปาทานกฺขนฺธานํ สมุทยญฺจ อตฺถงฺคมญฺจ อสฺสาทญฺจ อาทีนวญฺจ นิสฺสรณญฺจ ยถาภูตํ วิทิตฺวา อนุปาทาวิมุตฺโต โหติ – อยํ วุจฺจติ, ราธ, อรหํ ขีณาสโว วุสิตวา กตกรณีโย โอหิตภาโร อนุปฺปตฺตสทตฺโถ ปริกฺขีณภวสํโยชโน สมฺมทญฺญาวิมุตฺโต’’ติฯ อฏฺฐมํฯ