เมนู

7. คทฺทุลพทฺธสุตฺตํ

[99] สาวตฺถินิทานํฯ ‘‘อนมตคฺโคยํ, ภิกฺขเว, สํสาโรฯ ปุพฺพา โกฏิ น ปญฺญายติ อวิชฺชานีวรณานํ สตฺตานํ ตณฺหาสํโยชนานํ สนฺธาวตํ สํสรตํฯ โหติ โส, ภิกฺขเว, สมโย ยํ มหาสมุทฺโท อุสฺสุสฺสติ วิสุสฺสติ น ภวติ; น ตฺเววาหํ, ภิกฺขเว, อวิชฺชานีวรณานํ สตฺตานํ ตณฺหาสํโยชนานํ สนฺธาวตํ สํสรตํ ทุกฺขสฺส อนฺตกิริยํ วทามิฯ โหติ โส, ภิกฺขเว, สมโย ยํ สิเนรุ ปพฺพตราชา ฑยฺหติ วินสฺสติ น ภวติ; น ตฺเววาหํ, ภิกฺขเว, อวิชฺชานีวรณานํ สตฺตานํ ตณฺหาสํโยชนานํ สนฺธาวตํ สํสรตํ ทุกฺขสฺส อนฺตกิริยํ วทามิฯ โหติ โส, ภิกฺขเว, สมโย ยํ มหาปถวี ฑยฺหติ วินสฺสติ น ภวติ; น ตฺเววาหํ, ภิกฺขเว, อวิชฺชานีวรณานํ สตฺตานํ ตณฺหาสํโยชนานํ สนฺธาวตํ สํสรตํ ทุกฺขสฺส อนฺตกิริยํ วทามิ’’ฯ

‘‘เสยฺยถาปิ, ภิกฺขเว, สา คทฺทุลพทฺโธ [คทฺทูลพนฺโธ (สฺยา. กํ.)] ทฬฺเห ขีเล วา ถมฺเภ วา อุปนิพทฺโธ ตเมว ขีลํ วา ถมฺภํ วา อนุปริธาวติ อนุปริวตฺตติ; เอวเมว โข, ภิกฺขเว, อสฺสุตวา ปุถุชฺชโน อริยานํ อทสฺสาวี…เป.… สปฺปุริสธมฺเม อวินีโต รูปํ อตฺตโต สมนุปสฺสติ…เป.… เวทนํ อตฺตโต สมนุปสฺสติ… สญฺญํ อตฺตโต สมนุปสฺสติ… สงฺขาเร อตฺตโต สมนุปสฺสติ… วิญฺญาณํ อตฺตโต สมนุปสฺสติ, วิญฺญาณวนฺตํ วา อตฺตานํ; อตฺตนิ วา วิญฺญาณํ, วิญฺญาณสฺมิํ วา อตฺตานํฯ โส รูปญฺเญว อนุปริธาวติ อนุปริวตฺตติ, เวทนญฺเญว…เป.… สญฺญญฺเญว… สงฺขาเรเยว… วิญฺญาณญฺเญว อนุปริธาวติ อนุปริวตฺตติฯ โส รูปํ อนุปริธาวํ อนุปริวตฺตํ, เวทนํ…เป.… สญฺญํ… สงฺขาเร… วิญฺญาณํ อนุปริธาวํ อนุปริวตฺตํ, น ปริมุจฺจติ รูปมฺหา, น ปริมุจฺจติ เวทนาย, น ปริมุจฺจติ สญฺญาย, น ปริมุจฺจติ สงฺขาเรหิ, น ปริมุจฺจติ วิญฺญาณมฺหา, น ปริมุจฺจติ ชาติยา ชรามรเณน โสเกหิ ปริเทเวหิ ทุกฺเขหิ โทมนสฺเสหิ อุปายาเสหิฯ ‘น ปริมุจฺจติ ทุกฺขสฺมา’ติ วทามิ’’ฯ

‘‘สุตวา จ โข, ภิกฺขเว, อริยสาวโก อริยานํ ทสฺสาวี…เป.… สปฺปุริสธมฺเม สุวินีโต, น รูปํ อตฺตโต สมนุปสฺสติ…เป.… น เวทนํ… น สญฺญํ… น สงฺขาเร… น วิญฺญาณํ อตฺตโต สมนุปสฺสติ, น วิญฺญาณวนฺตํ วา อตฺตานํ; น อตฺตนิ วา วิญฺญาณํ, น วิญฺญาณสฺมิํ วา อตฺตานํฯ โส รูปํ นานุปริธาวติ นานุปริวตฺตติ, เวทนํ… สญฺญํ… สงฺขาเร… วิญฺญาณํ นานุปริธาวติ นานุปริวตฺตติฯ โส รูปํ อนนุปริธาวํ อนนุปริวตฺตํ, เวทนํ… สญฺญํ… สงฺขาเร… วิญฺญาณํ อนนุปริธาวํ อนนุปริวตฺตํ; ปริมุจฺจติ รูปมฺหา, ปริมุจฺจติ เวทนาย, ปริมุจฺจติ สญฺญาย, ปริมุจฺจติ สงฺขาเรหิ, ปริมุจฺจติ วิญฺญาณมฺหา, ปริมุจฺจติ ชาติยา ชรามรเณน โสเกหิ ปริเทเวหิ ทุกฺเขหิ โทมนสฺเสหิ อุปายาเสหิฯ ‘ปริมุจฺจติ ทุกฺขสฺมา’ติ วทามี’’ติฯ สตฺตมํฯ