เมนู

10. ทุติยเสขสุตฺตวณฺณนา

[90] ทสเม อติปาโตวาติ สพฺพรตฺติํ นิทฺทายิตฺวา พลวปจฺจูเส โกฏิสมฺมุญฺชนิยา โถกํ สมฺมชฺชิตฺวา มุขํ โธวิตฺวา ยาคุภิกฺขตฺถาย ปาโตว ปวิสติฯ ตํ อติกฺกมิตฺวาติ คิหิสํสคฺควเสน กาลํ วีตินาเมนฺโต มชฺฌนฺหิกสมยํ อติกฺกมิตฺวา ปกฺกมติฯ ปาโตเยว หิ คามํ ปวิสิตฺวา ยาคุํ อาทาย อาสนสาลํ คนฺตฺวา ปิวิตฺวา เอกสฺมิํ ฐาเน นิปนฺโน นิทฺทายิตฺวา มนุสฺสานํ โภชนเวลาย ‘‘ปณีตภิกฺขํ ลภิสฺสามี’’ติ อุปกฏฺเฐ มชฺฌนฺหิเก อุฏฺฐาย ธมฺมกรเณน อุทกํ คเหตฺวา อกฺขีนิ ปุญฺฉิตฺวา ปิณฺฑาย จริตฺวา ยาวทตฺถํ ภุญฺชิตฺวา คิหิสํสฏฺโฐ กาลํ วีตินาเมตฺวา มชฺฌนฺเห วีติวตฺเต ปฏิกฺกมติฯ

อปฺปิจฺฉกถาติ, ‘‘อาวุโส, อตฺริจฺฉตา ปาปิจฺฉตาติ อิเม ธมฺมา ปหาตพฺพา’’ติ เตสุ อาทีนวํ ทสฺเสตฺวา ‘‘เอวรูปํ อปฺปิจฺฉตํ สมาทาย วตฺติตพฺพ’’นฺติอาทินยปฺปวตฺตา กถาฯ ตีหิ วิเวเกหีติ กายวิเวโก, จิตฺตวิเวโก, อุปธิวิเวโกติ อิเมหิ ตีหิ วิเวเกหิฯ ตตฺถ เอโก คจฺฉติ, เอโก ติฏฺฐติ, เอโก นิสีทติ, เอโก เสยฺยํ กปฺเปติ, เอโก คามํ ปิณฺฑาย ปวิสติ, เอโก ปฏิกฺกมติ, เอโก จงฺกมํ อธิฏฺฐาติ, เอโก จรติ, เอโก วิหรตีติ อยํ กายวิเวโก นามฯ อฏฺฐ สมาปตฺติโย ปน จิตฺตวิเวโก นามฯ นิพฺพานํ อุปธิวิเวโก นามฯ วุตฺตมฺปิ เหตํ – ‘‘กายวิเวโก จ วิเวกฏฺฐกายานํ เนกฺขมฺมาภิรตานํ, จิตฺตวิเวโก จ ปริสุทฺธจิตฺตานํ ปรมโวทานปฺปตฺตานํ, อุปธิวิเวโก จ นิรุปธีนํ ปุคฺคลานํ วิสงฺขารคตาน’’นฺติ (มหานิ. 57)ฯ ทุวิธํ วีริยนฺติ กายิกํ, เจตสิกญฺจ วีริยํฯ สีลนฺติ จตุปาริสุทฺธิสีลํฯ สมาธินฺติ วิปสฺสนาปาทกา อฏฺฐ สมาปตฺติโยฯ วิมุตฺติกถาติ วา อริยผลํ อารพฺภ ปวตฺตา กถาฯ เสสํ อุตฺตานเมวฯ

ทุติยเสขสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

เถรวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

(10) 5. กกุธวคฺโค

1-10. ปฐมสมฺปทาสุตฺตาทิวณฺณนา

[91-100] ปญฺจมสฺส ปฐเม ทุติเย จ นตฺถิ วตฺตพฺพํฯ ตติเย อาชานนโต อญฺญา, อุปริมคฺคปญฺญา เหฏฺฐิมมคฺเคน ญาตปริญฺญาย เอว ชานนโตฯ ตสฺสา ปน ผลภาวโต มคฺคผลปญฺญา ตํสหคตา สมฺมาสงฺกปฺปาทโย จ อิธ ‘‘อญฺญา’’ติ วุตฺตาฯ อญฺญาย พฺยากรณานิ อญฺญาพฺยากรณานิฯ เตเนวาห ‘‘อญฺญาพฺยากรณานีติ อรหตฺตพฺยากรณานี’’ติฯ อธิคตมาเนนาติ อปฺปตฺเต ปตฺตสญฺญี, อนธิคเต อธิคตสญฺญี หุตฺวา อธิคตํ มยาติ มาเนนฯ จตุตฺถาทีนิ อุตฺตานตฺถาเนวฯ

ปฐมสมฺปทาสุตฺตาทิวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

กกุธวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

ทุติยปณฺณาสกํ นิฏฺฐิตํฯ

3. ตติยปณฺณาสกํ