สุกฺขทณฺฑโกติ ตสฺเสว อมฺพคจฺฉสฺส สุกฺขโก สาขาสีสโก ฯ กิปิลฺลิกปุโฏติ ตมฺพกิปิลฺลิกปุโฏฯ ขณิตฺตินฺติ กุทาลํฯ โกฏฺฐกพนฺธนํ วิย สีลํ สมฺมาทิฏฺฐิยา วฑฺฒนูปายสฺส มูลภาวโตฯ อุทกสิญฺจนํ วิย ธมฺมสฺสวนํ ภาวนาย ปริพฺรูหนโตฯ มริยาทาย ถิรภาวกรณํ วิย สมโถ ยถาวุตฺตาย ภาวนาธิฏฺฐานาย สีลมริยาทาย ทฬฺหีภาวาปาทนโตฯ สมาหิตสฺส หิ สีลํ ถิรตรํ โหติฯ สมีเป วลฺลิอาทีนํ หรณํ วิย กมฺมฏฺฐาเน ขลนปกฺขลนจฺเฉทนํ อิจฺฉิตพฺพภาวนาย วิพนฺธนาปนยนโตฯ มูลขณนํ วิย สตฺตนฺนํ อนุปสฺสนานํ ภาวนา ตสฺสา วิพนฺธสฺส มูลภูตานํ ตณฺหามานทิฏฺฐีนํ ปลิขณนโตฯ เอตฺถ จ ยสฺมา สุปริสุทฺธสีลสฺส กมฺมฏฺฐานํ อนุยุญฺชนฺตสฺส สปฺปายธมฺมสฺสวนํ อิจฺฉิตพฺพํ, ตโต ยถาสุเต อตฺเถ สากจฺฉาสมาปชฺชนํ, ตโต กมฺมฏฺฐานวิโสธเนน สมถนิพฺพตฺติ, ตโต สมาหิตสฺส อารทฺธวิปสฺสกสฺส วิปสฺสนาปาริปูริ, ปริปุณฺณา วิปสฺสนา มคฺคสมฺมาทิฏฺฐิํ พฺรูเหตีติ เอวเมเตสํ องฺคานํ ปรมฺปราย สมฺมุขา อนุคฺคณฺหนโต อยมานุปุพฺพี กถิตาติ เวทิตพฺพํฯ

อนุคฺคหิตสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

6. วิมุตฺตายตนสุตฺตวณฺณนา

[26] ฉฏฺเฐ วิมุตฺติยา วฏฺฏทุกฺขโต วิมุจฺจนสฺส อายตนานิ การณานิ วิมุตฺตายตนานีติ อาห – ‘‘วิมุจฺจนการณานี’’ติฯ ปาฬิอตฺถํ ชานนฺตสฺสาติ ‘‘อิธ สีลํ อาคตํ, อิธ สมาธิ, อิธ ปญฺญา’’ติอาทินา ตํตํปาฬิอตฺถํ ยาถาวโต ชานนฺตสฺสฯ ปาฬิํ ชานนฺตสฺสาติ ตทตฺถโพธินิํ ปาฬิํ ยาถาวโต อุปธาเรนฺตสฺสฯ ตรุณปีตีติ สญฺชาตมตฺตา มุทุกา ปีติ ชายติฯ กถํ ชายติ? ยถาเทสิตํ ธมฺมํ อุปธาเรนฺตสฺส ตทนุจฺฉวิกเมว อตฺตโน กายวาจามโนสมาจารํ ปริคฺคณฺหนฺตสฺส โสมนสฺสํ ปตฺตสฺส ปโมทลกฺขณํ ปาโมชฺชํ ชายติฯ ตุฏฺฐาการภูตา พลวปีตีติ ปุริมุปฺปนฺนาย ปีติยา วเสน ลทฺธาเสวนตฺตา อติวิย ตุฏฺฐาการภูตา กายจิตฺตทรถสฺส ปสฺสมฺภนสมตฺถตาย ปสฺสทฺธิยา ปจฺจโย ภวิตุํ สมตฺถา พลปฺปตฺตา ปีติ ชายติฯ ยสฺมา นามกาเย ปสฺสทฺเธ รูปกาโยปิ ปสฺสทฺโธ เอว โหติ, ตสฺมา ‘‘นามกาโย ปสฺสมฺภติ’’จฺเจว วุตฺตํฯ