10. วสฺสูปนายิกสุตฺตวณฺณนา

[10] ทสเม อปญฺญตฺตาติ อนนุญฺญาตา, อวิหิตา วาฯ วสฺเสติ วสฺสารตฺตํ สนฺธาย วทติ, อุตุวสฺเสติ เหมนฺตํ สนฺธายฯ เอกินฺทฺริยํ ชีวํ วิเหเฐนฺตาติ รุกฺขลตาทีสุ ชีวสญฺญิตาย เอวมาหํสุฯ เอกินฺทฺริยนฺติ จ กายินฺทฺริยํ อตฺถีติ มญฺญมานา วทนฺติฯ สงฺฆาตํ อาปาเทนฺตาติ วินาสํ อาปาเทนฺตาฯ สํกสายิสฺสนฺตีติ อปฺโปสฺสุกฺกา นิพทฺธวาสํ วสิสฺสนฺติฯ อปรชฺชุคตาย อาสาฬฺหิยา อุปคนฺตพฺพาติ เอตฺถ อปรชฺชุ คตาย อสฺสาติ อปรชฺชุคตา, ตสฺสา อปรชฺชุคตาย อติกฺกนฺตาย, อปรสฺมิํ ทิวเสติ อตฺโถ, ตสฺมา อาสาฬฺหิปุณฺณมาย อนนฺตเร ปาฏิปททิวเส อุปคนฺตพฺพาติ เอวเมตฺถ อตฺโถ ทฏฺฐพฺโพฯ มาสคตาย อาสาฬฺหิยา อุปคนฺตพฺพาติ มาโส คตาย อสฺสาติ มาสคตา, ตสฺสา มาสคตาย อติกฺกนฺตาย, มาเส ปริปุณฺเณติ อตฺโถฯ ตสฺมา อาสาฬฺหิปุณฺณมโต ปราย ปุณฺณมาย อนนฺตเร ปาฏิปททิวเส อุปคนฺตพฺพาติ อตฺโถ ทฏฺฐพฺโพฯ

วสฺสูปนายิกสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

กมฺมการณวคฺควณฺณนาย ลีนตฺถปฺปกาสนา นิฏฺฐิตาฯ

2. อธิกรณวคฺควณฺณนา

[11] ทุติยวคฺคสฺส ปฐเม อปฺปฏิสงฺขาเน น กมฺปตีติ ปฏิสงฺขานพลํ, อุปปริกฺขนปญฺญาเยตํ นามํฯ วีริยสีเสน สตฺต โพชฺฌงฺเค ภาเวนฺตสฺส อุปฺปนฺนํ พลํ ภาวนาพลํฯ วีริยุปตฺถมฺเภน หิ กุสลภาวนา พลวตี ถิรา อุปฺปชฺชติ, ตถา อุปฺปนฺนา พลวตี กุสลภาวนา พลวนฺโต สตฺต โพชฺฌงฺคาติปิ วุจฺจนฺติฯ อตฺถโต วีริยสมฺโพชฺฌงฺคสีเสน สตฺต โพชฺฌงฺคา โหนฺติฯ วุตฺตมฺปิ เจตํ – ‘‘ตตฺถ กตมํ ภาวนาพลํ? ยา กุสลานํ ธมฺมานํ อาเสวนา ภาวนา พหุลีกมฺมํ, อิทํ วุจฺจติ ภาวนาพลํฯ สตฺตปิ โพชฺฌงฺคา ภาวนาพล’’นฺติ (ธ. ส. 1361)ฯ

อกมฺปิยฏฺเฐนาติ ปฏิปกฺเขหิ อกมฺปนียฏฺเฐนฯ ทุรภิภวนฏฺเฐนาติ ทุรภิภวนียฏฺเฐนฯ อนชฺโฌมทฺทนฏฺเฐนาติ อธิภวิตฺวา อนวมทฺทนฏฺเฐนฯ