เมนู

ยถา ปน อิมานิ จตฺตาริ ภยานิ อภายิตฺวา อุทกํ โอโรหนฺตสฺส วุตฺตปฺปกาโร อานิสํโส โหติ, เอวํ อิมานิ อภายิตฺวา สาสเน ปพฺพชนฺตสฺสปิ วุตฺตปฺปกาโร อานิสํโส โหติฯ มหาธมฺมรกฺขิตตฺเถโร ปนาห ‘‘จตฺตาริ ภยานิ ภายิตฺวา อุทกํ อโนตรนฺโต โสตํ ฉินฺทิตฺวา ปรตีรํ ปาปุณิตุํ น สกฺโกติ, อภายิตฺวา โอตรนฺโต สกฺโกติ, เอวเมวํ ภายิตฺวา สาสเน อปพฺพชนฺโตปิ ตณฺหาโสตํ ฉินฺทิตฺวา นิพฺพานปารํ ทฏฺฐุํ น สกฺโกติ, อภายิตฺวา ปพฺพชนฺโต สกฺโกตี’’ติฯ

อูมิภยสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

3. ปฐมนานากรณสุตฺตวณฺณนา

[123] ตติเย พฺรหฺมกายิกานํ เทวานนฺติ เอตฺถ พฺรหฺมานํ กาโย สมูโหติ พฺรหฺมกาโย, ตปฺปริยาปนฺนตาย ตตฺถ คตาติ พฺรหฺมกายิกาฯ เอตาย จ สพฺพสฺสปิ พฺรหฺมกายสฺส สมญฺญาย ภวิตพฺพํฯ อาภสฺสรานํ เทวานนฺติอาทินา ปน ทุติยชฺฌานภูมิกาทีนํ อุปริ คหิตตฺตา โคพลีพทฺทญฺญาเยน ตทวสิฏฺฐานํ อยํ สมญฺญา, ตสฺมา ‘‘พฺรหฺมกายิกานํ เทวาน’’นฺติ ปฐมชฺฌานภูมิกานํเยว คหณํ เวทิตพฺพํฯ สห พฺยยติ คจฺฉตีติ สหพฺโย, สหวตฺตนโกฯ ตสฺส ภาโว สหพฺยตา, สหปวตฺตีติ อาห ‘‘สหภาวํ อุปคจฺฉตี’’ติฯ กปฺโป อายุปฺปมาณนฺติ เอตฺถ ยทิปิ พฺรหฺมปาริสชฺชาทีนํ อายุโน อนฺตรํ อตฺถิ, อุกฺกฏฺฐปริจฺเฉเทน ปเนตํ วุตฺตนฺติ ทสฺเสนฺโต ‘‘ปฐมชฺฌานํ อตฺถิ หีน’’นฺติอาทิมาหฯ

ทฺเว กปฺปา อายุปฺปมาณนฺติ เอตฺถ ปน หีนชฺฌาเนน นิพฺพตฺตานํ วเสน อยํ ปริจฺเฉโท กโตติ ทสฺเสตุํ ‘‘ทุติยชฺฌานํ วุตฺตนเยเนว ติวิธํ โหตี’’ติอาทิ อารทฺธํฯ จตฺตาโร กปฺปาติ เอตฺถ ปน อุกฺกฏฺฐปริจฺเฉเทน จตุสฏฺฐิ กปฺปา วตฺตพฺพาติ ทสฺเสนฺโต ‘‘ยํ เหฏฺฐา วุตฺตํ ‘กปฺโป ทฺเว กปฺปา’ติ , กมฺปิ อาหริตฺวา อตฺโถ เวทิตพฺโพ’’ติ อาหฯ กถํ ปเนตฺถ อยมตฺโถ ลพฺภตีติ อาห ‘‘กปฺโปติ จ คุณสฺสปิ นาม’’นฺติฯ ตตฺถ ปฐมํ วุตฺโต กปฺโป, ตโต เอเกน คุเณน, เอกสฺมิํ วาเร คณนายาติ อตฺโถฯ ทฺเว กปฺปา โหนฺตีติ เอกวารคณนาย กปฺปสฺส ทฺวิคุณิตตฺตา ทฺเว มหากปฺปา โหนฺตีติ อตฺโถฯ ทุติเยนาติ ทุติยวารคณนายฯ