3. กุมฺภสุตฺตวณฺณนา

[103] ตติเย ริตฺตโกติ อนฺโต ริตฺโตฯ ปิหิตมุโขติ ปิทหิตฺวา ฐปิโตฯ อปารุตมุโขติ วิวริตฺวา ฐปิโต, อุปมิตปุคฺคเลสุ ปเนตฺถ อนฺโตคุณสารวิรหิโต จ ตุจฺโฉ, พาหิรโสภนตาย ปิหิโต ปุคฺคโลติ เวทิตพฺโพฯ เสเสสุปิ เอเสว นโยฯ

กุมฺภสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

4. อุทกรหทสุตฺตวณฺณนา

[104] จตุตฺเถ อุทกรหโท ชณฺณุกมตฺเตปิ อุทเก สติ ปณฺณรสสมฺภินฺนวณฺณตฺตา วา พหลตฺตา วา อุทกสฺส อปญฺญายมานตโล อุตฺตาโน คมฺภีโรภาโส นาม โหตีติ อาห ‘‘ปุราณปณฺณรส…เป.… คมฺภีโรภาโส นามา’’ติฯ ติโปริสจตุโปริเส ปน อุทเก สติ อจฺฉตฺตา อุทกสฺส ปญฺญายมานตโล คมฺภีโร อุตฺตาโนภาโส นาม โหตีติ อาห ‘‘อจฺฉวิปฺปสนฺนมณิวณฺณอุทโก อุตฺตาโนภาโส นามา’’ติฯ อุภยการณสมฺภวโต ปน อิตเร ทฺเว เวทิตพฺพาฯ ปุคฺคเลปิ กิเลสุสฺสทภาวโต คุณคมฺภีรตาย จ อภาวโต คุณคมฺภีรานํ สทิเสหิ อภิกฺกมนาทีหิ ยุตฺโต อุตฺตาโน คมฺภีโรภาโส นามฯ อิมินา นเยน เสสา เวทิตพฺพาฯ

อุทกรหทสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

5-6. อมฺพสุตฺตาทิวณฺณนา

[105-6] ปญฺจเม อามกํ หุตฺวาติ อนฺโต อามํ หุตฺวาฯ ปกฺกํ อามวณฺณีติ อนฺโต ปกฺกํ พหิ อามสทิสํฯ ตตฺถ ยถา อมฺเพ อปกฺกภาโว อามตา โหติ, เอวํ ปุคฺคเลปิ ปุถุชฺชนตาฯ ยถา จ ตตฺถ ปกฺกสทิสตา ปกฺกวณฺณิตา, เอวํ ปุคฺคเลปิ อริยานํ อภิกฺกมนาทิสทิสตา ปกฺกวณฺณิตาติ อิมินา นเยน เสสา เวทิตพฺพาฯ ฉฏฺฐํ อุตฺตานเมวฯ

อมฺพสุตฺตาทิวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

7. มูสิกสุตฺตวณฺณนา

[107] สตฺตเม อาวาฏํ ขนตีติ อตฺตโน อาสยํ พิลกูปํ ขนติฯ น จ ตตฺถ วสตีติ ตตฺถ อวสิตฺวา กิสฺมิญฺจิเทว ฐาเน วสติ, เอวํ พิฬาราทิอมิตฺตวสํ คจฺฉติฯ วสิตา โน คาธํ กตฺตาติ สยํ น ขนติ, ปเรน กเต พิเล วสติ, เอวํ ชีวิตํ รกฺขติฯ ตติยา ทฺเวปิ กโรนฺตี ชีวิตํ รกฺขติฯ จตุตฺถี ทฺเวปิ อกโรนฺตี อมิตฺตวสํ คจฺฉติฯ อิมาย ปน อุปมาย อุปมิเตสุ ปุคฺคเลสุ ปฐโม ยถา สา มูสิกา คาธํ ขนติ, เอวํ นวงฺคํ สตฺถุสาสนํ อุคฺคณฺหาติฯ ยถา ปน สา ตตฺถ น วสติ, กิสฺมิญฺจิเทว ฐาเน วสนฺตี อมิตฺตวสํ คจฺฉติ, ตถา อยมฺปิ ปริยตฺติวเสน ญาณํ เปเสตฺวา จตุสจฺจธมฺมํ น ปฏิวิชฺฌติ, โลกามิสฏฺฐาเนสุ วิจรนฺโต มจฺจุมารกิเลสมารเทวปุตฺตมารสงฺขาตานํ วสํ คจฺฉติฯ ทุติโย ยถา มูสิกา คาธํ น ขนติ, เอวํ นวงฺคํ สตฺถุสาสนํ น อุคฺคณฺหาติฯ ยถา ปน ปเรน ขนิเต พิเล วสนฺตี ชีวิตํ รกฺขติ, เอวํ ปรสฺส กถํ สุตฺวา จตุสจฺจธมฺมํ ปฏิวิชฺฌิตฺวา ติณฺณํ มารานํ วสํ อติกฺกมติฯ อิมินา นเยน ตติยจตุตฺเถสุปิ โอปมฺมสํสนฺทนํ เวทิตพฺพํฯ

มูสิกสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

8. พลีพทฺทสุตฺตวณฺณนา

[108] อฏฺฐเม พลีพทฺโท ตาว โย อตฺตโน โคคณํ ฆฏฺเฏติ อุพฺเพเชติ, ปรโคเณ ปน สูรโต สุขสีโล โหติ, อยํ สควจณฺโฑ โน ปรควจณฺโฑ นามฯ ปุคฺคโลปิ อตฺตโน ปริสํ ฆฏฺเฏนฺโต วิชฺฌนฺโต ผรุเส สมุทาจรนฺโต, ปรปริสาย ปน โสรจฺจํ นิวาตวุตฺติตํ อาปชฺชนฺโต สควจณฺโฑ นามาติ อิมินา นเยน เสสาปิ เวทิตพฺพาฯ

พลีพทฺทสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ