ภูมิยํ เลขํ ลิขนฺโต อจฺฉีติ ปฐมํ มญฺเจ นิปชฺชิตฺวา อุฏฺฐาย ภูมิยํ เลขํ ลิขนฺโต อจฺฉิ ‘‘อขีณาสโวติ มญฺญนา โหตู’’ติฯ ตถา หิ ราชา ขีณาสวสฺส นาม…เป.… นิวตฺติฯ ธชปคฺคหิตาวาติ ปคฺคหิตธชาวฯ สิลาเจติยฏฺฐานนฺติ ถูปารามสฺส จ มหาเจติยสฺส จ อนฺตเร สิลาย กตเจติยฏฺฐานํฯ เจติยํ…เป.… อฏฺฐาสิ สาวกสฺส ตํ กูฏาคารนฺติ กตฺวาฯ

ปจฺฉาภาเคนาติ ธมฺมกถิกสฺส เถรสฺส ปิฏฺฐิปสฺเสนฯ โคนโสติ มณฺฑลสปฺโปฯ ธมฺมสฺสวนนฺตราย พหูนํ สคฺคมคฺคปฺปฏิลาภนฺตราโย ภเวยฺยาติ อธิปฺปาเยน ‘‘ธมฺมสฺสวนนฺตรายํ น กริสฺสามี’’ติ จินฺเตสิฯ วิสํ วิกฺขมฺเภตฺวาติ วิปสฺสนาเตเชน วิสเวคํ วิกฺขมฺเภตฺวาฯ คาถาสหสฺสนฺติ คาถาสหสฺสวนฺตํฯ ปฏฺฐานคาถายาติ ปฏฺฐาปนคาถาย, อาทิคาถายาติ อตฺโถฯ ปฏฺฐาน…เป.… อวสานคาถํ เอว ววตฺถเปสิ, น ทฺวินฺนํ อนฺตเร วุตฺตํ กิลนฺตกายตฺตาฯ สรภาณํ สายนฺหธมฺมกถาฯ ปคฺคณฺหาตีติ ปจฺจกฺขํ กโรนฺตี คณฺหาติ, สกฺกจฺจํ สุณาตีติ อตฺโถฯ ธมฺมกถนทิวเส ธมฺมกถิกานํ อกิลมนตฺถํ สทฺธา อุปาสกา สินิทฺธโภชนํ มธุปานกญฺจ เทนฺติ สรสฺส มธุรภาวาย สปฺปิมธุกเตลาทิญฺจ เภสชฺชํฯ เตนาห ‘‘อริยวํสํ กเถสฺสามี’’ติอาทิฯ จตูหิ ทาฐาหิ ฑํสิตฺวาติ ทฬฺหทฏฺฐภาวทสฺสนํฯ จริสฺสามีติ สมฺมาเนสฺสามิ, สกฺกจฺจํ สุณิสฺสามีติ อตฺโถฯ นิมฺมเถตฺวาติ นิมฺมทฺทิตฺวา, อปเนตฺวาติ อตฺโถฯ

ติฐานสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

3. อตฺถวสสุตฺตวณฺณนา

[43] ตติเย อตฺโถ นาม ผลํ, ตํ เอตสฺส วโสติ อตฺถวโสฯ เหตุ, อตฺโถ เอตสฺส อตฺถีติ อตฺโถ, โส เอวาติ อาห ‘‘ตโย อตฺเถ ตีณิ การณานี’’ติฯ ธมฺมเทสนา นาม อุกฺกฏฺฐนิทฺเทเสน จตุนฺนํ อริยสจฺจานํ ปกาสนาติ อาห ‘‘จตุสจฺจธมฺมํ ปกาเสตี’’ติฯ อฏฺฐกถํ ญาเณน ปฏิสํเวทีติ ปาฬิปทานํ อตฺถํ วิวรณญาเณน ปฏิ ปฏิ สํเวทนสีโล ‘‘อยํ อิมสฺส ภาสิตสฺส อตฺโถ’’ติฯ เอเตน อตฺถปฏิสมฺภิทาพฺยาปารมาหฯ ปาฬิธมฺมํ ปฏิสํเวทีติ ปาฬิคติํ ปาฬิํ ปทวิวรณํ ปฏิ ปฏิ สํเวทนสีโลฯ เอเตน ธมฺมปฏิสมฺภิทาพฺยาปารมาหฯ

อตฺถวสสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ