เมนู

8. ติมฺพรุกสุตฺตวณฺณนา

[18] ยสฺมา ติมฺพรุโก ‘‘เวทนา อตฺตาฯ อตฺตาว เวทยตี’’ติ เอวํลทฺธิโก, ตสฺมา ตาย ลทฺธิยา ‘‘สยํกตํ สุขทุกฺข’’นฺติ วทติ, ตํ ปฏิสํหริตุํ ภควา ‘‘สา เวทนา’’ติอาทิํ อโวจฯ เตนาห ‘‘สา เวทนาติอาทิ สยํกตํ สุขทุกฺขนฺติ ลทฺธิยา นิเสธนตฺถํ วุตฺต’’นฺติฯ เอตฺถาปีติ อิมสฺมิมฺปิ สุตฺเตฯ ตตฺราติ ยํ วุตฺตํ ‘‘สา เวทนา…เป.… สุขทุกฺข’’นฺติ, ตสฺมิํ ปาเฐฯ อาทิมฺหิเยวาติ เอตฺถ ภุมฺมวจเนน ‘‘อาทิโต’’ติ โต-สทฺโท น นิสฺสกฺกวจเนฯ เอว-กาเรน โข-สทฺโท อวธารเณติ ทสฺเสติฯ ยํ ปเนตฺถ วตฺตพฺพํ, ตํ อนนฺตรสุตฺเต วุตฺตเมวฯ ตตฺถ ปน ‘‘เวทนาโต อญฺโญ อตฺตา, เวทนาย การโก’’ติ ลทฺธิกสฺส ทิฏฺฐิคติกสฺส วาโท ปฏิกฺขิตฺโต, อิธ ‘‘เวทนา อตฺตา’’ติ เอวํลทฺธิกสฺสาติ อยเมว วิเสโสฯ เตนาห ‘‘เอวญฺหิ สติ เวทนาย เอว เวทนา กตา โหตี’’ติอาทิฯ อิมิสฺสาติ ยาย เวทนาย สุขทุกฺขํ กตํ, อิมิสฺสาฯ ปุพฺเพปีติ สสฺสตาการโต ปุพฺเพปิฯ ปุริมญฺหิ อตฺถนฺติ อนนฺตรสุตฺเต วุตฺตํ อตฺถํฯ อฏฺฐกถายนฺติ โปราณฏฺฐกถายํฯ นฺติ ปุริมสุตฺเต วุตฺตมตฺถํฯ อสฺสาติ อิมสฺส สุตฺตสฺสฯ ยสฺมา ติมฺพรุโก ‘‘เวทนาว อตฺตา’’ติ คณฺหาติ, ตสฺมา วุตฺตํ ‘‘อหํ สา เวทนา…เป.… น วทามี’’ติฯ

อญฺญา เวทนาติอาทีสุปิ ยํ วตฺตพฺพํ, ตํ อนนฺตรสุตฺเต วุตฺตนยเมวฯ การกเวทนาติ กตฺตุภูตเวทนาฯ เวทนาสุขทุกฺขนฺติ เวทนาภูตสุขทุกฺขํ กถิตํ, น วฏฺฏสุขทุกฺขํฯ ‘‘วิปากสุขทุกฺขเมว วฏฺฏตี’’ติ วุตฺตํ ‘‘สยํกตํ สุขํ ทุกฺข’’นฺติอาทิวจนโตฯ

ติมฺพรุกสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ