3. อสฺสุสุตฺตวณฺณนา
[126] กนฺทนํ สสทฺทํ, โรทนํ ปน เกวลเมวาติ อาห ‘‘กนฺทนฺตานนฺติ สสทฺทํ รุทมานาน’’นฺติฯ ปวตฺตนฺติ สนฺทนวเสน ปวตฺตํฯ ‘‘สิเนรุรสฺมีหิ ปริจฺฉินฺเนสู’’ติ สงฺเขเปน วุตฺตมตฺถํ วิวรนฺโต ‘‘สิเนรุสฺสา’’ติอาทิมาหฯ มณิมยนฺติ อินฺทนีลมณิมยํฯ สิเนรุสฺส ปุพฺพทกฺขิณโกณสมปเทสา ‘‘ปุพฺพทกฺขิณปสฺสา’’ติ อธิปฺเปตาฯ เตหิ นิกฺขนฺตรชตรสฺมิโย อินฺทนีลรสฺมิโย จ เอกโต หุตฺวาฯ ตาสํ รสฺมีนํ อนฺตเรสูติ ตาสํ จตูหิ โกเณหิ นิกฺขนฺตรสฺมีนํ จตูสุ อนฺตเรสุฯ จตฺตาโรติ ทกฺขิณาทิเภทา จตฺตาโร มหาสมุทฺทา โหนฺติฯ วิอสนนฺติ วิเสเสน เขปนํฯ กิํ ปน ตนฺติ อาห ‘‘วินาโสติ อตฺโถ’’ติฯ
อสฺสุสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ
4. ขีรสุตฺตวณฺณนา
[127] มาตุถญฺญนฺติ ปีตํ มาตุยา ถนโต นิพฺพตฺตขีรํ พหุตรนฺติ เวทิตพฺพํฯ
ขีรสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ
5. ปพฺพตสุตฺตวณฺณนา
[128] ‘‘อนมตคฺคสฺส สํสารสฺส ทีฆตมตฺตา น สุกรํ นสุกร’’นฺติ อฏฺฐกถาปาโฐฯ กถํ นจฺฉินฺทตีติ กถํ น ปริโยสาเปติ, กายจิปิ คหณตายาติ อธิปฺปาโยฯ ตโย กปฺปาสํสูติ ตโย เอกกปฺปาสํสูฯ เยหิ นํ ผุฏฺฐํ, ตโตปิ สุขุมตรํ สาสปมตฺตํ ขีเยยฺย ปพฺพตํ สพฺพภาเคหิ อติจิรเวลํ ปริมชฺชนฺเตฯ
ปพฺพตสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ
6. สาสปสุตฺตวณฺณนา
[129] นครนฺติ นครสงฺเขเปน ปากาเรน ปริกฺขิตฺตตํ สนฺธาย วุตฺตํฯ อนฺโต ปน สพฺพโส วิจิตฺตสาสเปหิ เอว ปุณฺณํ, เอวํ จุณฺณิกาพทฺธํฯ เตนาห ‘‘น ปน…เป.… ทฏฺฐพฺพ’’นฺติฯ
สาสปสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ
7. สาวกสุตฺตวณฺณนา
[130] ตสฺส ฐิตฏฺฐานโตติ ภิกฺขุโน อนุสฺสริตฺวา ฐิตฏฺฐานโต, เตน อนุสฺสริตสฺส สตสหสฺสกปฺปสฺส อนนฺตรกปฺปโต ปฏฺฐายาติ อตฺโถฯ เอวนฺติ วุตฺตปฺปกาเรนฯ จตฺตาโรปิ ภิกฺขู อภิญฺญาลาภิโนฯ จตฺตาริ กปฺปสตสหสฺสานิ ทิวเส ทิวเส อนุสฺสเรยฺยุนฺติ ปริกปฺปนวเสน วทนฺติฯ
สาวกสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ
8. คงฺคาสุตฺตวณฺณนา
[131] เอตสฺมิํ อนฺตเรติ เอตสฺมิํ ปภวสมุทฺทปเทสปริจฺฉินฺเน อายามโต ปญฺจโยชนสติเก อติเรกโยชนสติเก วา ฐาเนฯ
คงฺคาสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ
9. ทณฺฑสุตฺตวณฺณนา
[132] นวเม ขิตฺโตติ ปุนปฺปุนํ ขิตฺโตฯ เอกวารญฺหิ ขิตฺโต มูลาทีสุ เอเกเนว นิปเตยฺยฯ ตถา สติ อธิปฺเปโต ปาตสฺส อนิยโม น นิทสฺสิโต สิยาฯ ตตฺถ จ ธมฺมํ สุณนฺตา ภิกฺขู มนุสฺสโลเก, เต สนฺธาย ‘‘อสฺมา โลกา’’ติ อาห, ตทญฺญํ สนฺธาย ‘‘ปรโลก’’นฺติฯ ตสฺส ตสฺส วา ปุคฺคลสฺส ยถาธิปฺเปโต อยํ โลโก, ตทญฺโญ ปรโลโกฯ
ทณฺฑสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ