เมนู

อิติ-สทฺโท อาทิอตฺโถ, ปการตฺโถ วาฯ เตน –

‘‘อาทิมฺหิ สีลํ เทเสยฺย, (ที. นิ. อฏฺฐ. 1.190; ม. นิ. อฏฺฐ. 1.291)

มชฺเฌ จิตฺตํ วินิทฺทิเส;

อนฺเต ปญฺญา กเถตพฺพา,

เอโส ธมฺมกถาวิโธ’’ติฯ –

เอวํ กเถตพฺพาการํ สงฺคณฺหาติฯ

‘‘สิถิลํ ธนิตญฺจ ทีฆรสฺสํ, ครุกํ ลหุกญฺจ นิคฺคหีตํ;

สมฺพนฺธํ ววตฺถิตํ วิมุตฺตํ, ทสธา พฺยญฺชนพุทฺธิยา ปเภโท’’ติฯ (ที. นิ. 1.190; ม. นิ. อฏฺฐ. 1.291; ปริ. 485) –

เอวํ วุตฺตํ ทสวิธํ พฺยญฺชนพุทฺธิํฯ อฏฺฐุปฺปตฺตินฺติ ตสฺส ตสฺส สุตฺตสฺส ชาตกสฺส จ อฏฺฐุปฺปตฺติํฯ อนุสนฺธินฺติ ปจฺฉานุสนฺธิอาทิอนุสนฺธิํฯ ปุพฺพาปรนฺติ สมฺพนฺธํฯ อิทํ ปทํ เอวํ วตฺตพฺพํ, อิทํ ปุพฺพาปรํ เอวํ คเหตพฺพนฺติฯ

กุลสงฺคณฺหนปริหารนฺติ ลาภุปฺปาทนตฺถํ กุลานํ สงฺคณฺหนวิธิโน ปริหรณํ ตนฺนิยมิตํ เอกนฺติกํ กุลสงฺคหณวิธิํฯ

จงฺกมสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

6. สคาถาสุตฺตวณฺณนา

[100] ‘‘ธาตุโส สํสนฺทนฺตี’’ติ อิทํ อชฺฌาสยโต สริกฺขตาทสฺสนํ, น กาเยน มิสฺสีภาวทสฺสนนฺติ อาห ‘‘สมุทฺทนฺตเร’’ติอาทิฯ นิรนฺตโรติ นิพฺพิเสโสฯ สํสคฺคาติ ปญฺจวิธสํสคฺคเหตุฯ สํสคฺคคหเณน เจตฺถ สํสคฺควตฺถุกา ตณฺหา คหิตาฯ เตนาห ‘‘ทสฺสน…เป.… สฺเนเหนา’’ติฯ

วนติ ภชติ สชฺชติ เตนาติ วนํ, วนโถติ จ กิเลโส วุจฺจตีติ อาห ‘‘วนโถ ชาโตติ กิเลสวนํ ชาต’’นฺติฯ อิตเร สํสคฺคมูลกาติ ตเมว ปฏิกฺขิปนฺโต อาห ‘‘อทสฺสเนนา’’ติฯ สาธุชีวีติ สาธุ สุฏฺฐุ ชีวี, ตํชีวนสีโลฯ เตนาห ‘‘ปริสุทฺธชีวิตํ ชีวมาโน’’ติฯ

สคาถาสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

7. อสฺสทฺธสํสนฺทนสุตฺตวณฺณนา

[101] นิโรชาติ สทฺธาสฺเนหาภาเวน นิสฺเนหาฯ ตโต เอว อรสภาเวน นิรสาฯ เอกสทิสาติ สมสมา นิพฺพิเสสาฯ เตนาห ‘‘นิรนฺตรา’’ติฯ อลชฺชิตาย เอกสีมกตา ภินฺนมริยาทาฯ สทฺธา เตสํ อตฺถีติ สทฺธาฯ ตนฺติปาลกาติ สทฺธมฺมตนฺติยา ปาลกาฯ วํสานุรกฺขกาติ อริยวํสสฺส อนุรกฺขกาฯ อารทฺธวีริยาติ ปคฺคหิตวีริยาฯ ยสฺมา ตาทิสานํ วีริยํ ปริปุณฺณํ นาม โหติ กิจฺจสิทฺธิยา, ตสฺมา วุตฺตํ ‘‘ปริปุณฺณปรกฺกมา’’ติฯ สพฺพกิจฺจปริคฺคาหิกายาติ จตุนฺนํ สติปฏฺฐานานํ ภาวนากิจฺจปริคฺคาหิกายฯ

อสฺสทฺธสํสนฺทนสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

8-12. อสฺสทฺธมูลกสุตฺตาทิวณฺณนา

[102-106] อฏฺฐมาทีนีติ อฏฺฐมํ นวมํ ทสมํ เอกาทสมํ ทฺวาทสมนฺติ อิมานิ ปญฺจ สุตฺตานีติ เอเกฯ อปเร ปน นว สุตฺตานีติ อิจฺฉนฺติฯ สฺวายมตฺโถ อฏฺฐกถายํ วุตฺโตเยวฯ ปาฬิยญฺจ เกสุจิ โปตฺถเกสุ ลิขียติฯ

อสฺสทฺธมูลกสุตฺตาทิวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

ทุติยวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

3. กมฺมปถวคฺโค

1-2. อสมาหิตสุตฺตาทิวณฺณนา

[107-108] อิโต ปเรสูติ อิโต ทุติยวคฺคโต ปเรสุ สุตฺเตสุฯ ปฐมนฺติ ปฐมวคฺเค ปฐมํฯ กสฺมา ปเนตฺถ เอวํ เทสนา ปวตฺตาติ อาห ‘‘เอวํ วุจฺจมาเน’’ติอาทิฯ

อสมาหิตสุตฺตาทิวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ