นิสชฺช โข ภควา ภิกฺขู อามนฺเตสิ – ‘‘โก นุ โข, ภิกฺขเว, อุปฏฺฐานสาลายํ ภิกฺขู ธมฺมิยา กถาย สนฺทสฺเสติ สมาทเปติ สมุตฺเตเชติ สมฺปหํเสติ โปริยา วาจาย วิสฺสฏฺฐาย อเนลคลาย อตฺถสฺส วิญฺญาปนิยา ปริยาปนฺนาย อนิสฺสิตายา’’ติ? ‘‘อายสฺมา, ภนฺเต, วิสาโข ปญฺจาลปุตฺโต อุปฏฺฐานสาลายํ ภิกฺขู ธมฺมิยา กถาย สนฺทสฺเสติ สมาทเปติ สมุตฺเตเชติ สมฺปหํเสติ, โปริยา วาจาย วิสฺสฏฺฐาย อเนลคลาย อตฺถสฺส วิญฺญาปนิยา ปริยาปนฺนาย อนิสฺสิตายา’’ติฯ

อถ โข ภควา อายสฺมนฺตํ วิสาขํ ปญฺจาลปุตฺตํ อามนฺเตสิ – ‘‘สาธุ สาธุ, วิสาข, สาธุ โข ตฺวํ, วิสาข, ภิกฺขู ธมฺมิยา กถาย สนฺทสฺเสสิ…เป.… อตฺถสฺส วิญฺญาปนิยา ปริยาปนฺนาย อนิสฺสิตายา’’ติฯ

อิทมโวจ ภควาฯ อิทํ วตฺวาน สุคโต อถาปรํ เอตทโวจ สตฺถา –

‘‘นาภาสมานํ ชานนฺติ, มิสฺสํ พาเลหิ ปณฺฑิตํ;

ภาสมานญฺจ ชานนฺติ, เทเสนฺตํ อมตํ ปทํฯ

‘‘ภาสเย โชตเย ธมฺมํ, ปคฺคณฺเห อิสินํ ธชํ;

สุภาสิตธชา อิสโย, ธมฺโม หิ อิสินํ ธโช’’ติฯ สตฺตมํ;

8. นนฺทสุตฺตํ

[242] สาวตฺถิยํ วิหรติฯ อถ โข อายสฺมา นนฺโท ภควโต มาตุจฺฉาปุตฺโต อาโกฏิตปจฺจาโกฏิตานิ จีวรานิ ปารุปิตฺวา อกฺขีนิ อญฺเชตฺวา อจฺฉํ ปตฺตํ คเหตฺวา เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ เอกมนฺตํ นิสินฺนํ โข อายสฺมนฺตํ นนฺทํ ภควา เอตทโวจ – ‘‘น โข เต ตํ, นนฺท, ปติรูปํ กุลปุตฺตสฺส สทฺธา อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิตสฺส, ยํ ตฺวํ อาโกฏิตปจฺจาโกฏิตานิ จีวรานิ ปารุเปยฺยาสิ, อกฺขีนิ จ อญฺเชยฺยาสิ, อจฺฉญฺจ ปตฺตํ ธาเรยฺยาสิฯ เอตํ โข เต, นนฺท, ปติรูปํ กุลปุตฺตสฺส สทฺธา อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิตสฺส, ยํ ตฺวํ อารญฺญิโก จ อสฺสสิ, ปิณฺฑปาติโก จ ปํสุกุลิโก จ กาเมสุ จ อนเปกฺโข วิหเรยฺยาสี’’ติฯ อิทมโวจ ภควา…เป.… สตฺถา –

‘‘กทาหํ นนฺทํ ปสฺเสยฺยํ, อารญฺญํ ปํสุกูลิกํ;

อญฺญาตุญฺเฉน ยาเปนฺตํ, กาเมสุ อนเปกฺขิน’’นฺติฯ

อถ โข อายสฺมา นนฺโท อปเรน สมเยน อารญฺญิโก จ ปิณฺฑปาติโก จ ปํสุกูลิโก จ กาเมสุ จ อนเปกฺโข วิหาสีติฯ อฏฺฐมํฯ

9. ติสฺสสุตฺตํ

[243] สาวตฺถิยํ วิหรติฯ อถ โข อายสฺมา ติสฺโส ภควโต ปิตุจฺฉาปุตฺโต เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ทุกฺขี ทุมฺมโน อสฺสูนิ ปวตฺตยมาโนฯ อถ โข ภควา อายสฺมนฺตํ ติสฺสํ เอตทโวจ – ‘‘กิํ นุ โข ตฺวํ, ติสฺส, เอกมนฺตํ นิสินฺโน ทุกฺขี ทุมฺมโน อสฺสูนิ ปวตฺตยมาโน’’ติ? ‘‘ตถา หิ ปน มํ, ภนฺเต, ภิกฺขู สมนฺตา วาจาสนฺนิโตทเกน [วาจาย สนฺนิโตทเกน (ก.)] สญฺชมฺภริมกํสู’’ติ [สญฺชพฺภริมกํสูติ (?)]ฯ ‘‘ตถาหิ ปน ตฺวํ, ติสฺส, วตฺตา โน จ วจนกฺขโม; น โข เต ตํ, ติสฺส, ปติรูปํ กุลปุตฺตสฺส สทฺธา อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิตสฺส, ยํ ตฺวํ วตฺตา โน จ วจนกฺขโมฯ เอตํ โข เต, ติสฺส, ปติรูปํ กุลปุตฺตสฺส สทฺธา อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิตสฺส – ‘ยํ ตฺวํ วตฺตา จ อสฺส วจนกฺขโม จา’’’ติฯ

อิทมโวจ ภควาฯ อิทํ วตฺวาน สุคโต อถาปรํ เอตทโวจ สตฺถา –

‘‘กิํ นุ กุชฺฌสิ มา กุชฺฌิ, อกฺโกโธ ติสฺส เต วรํ;

โกธมานมกฺขวินยตฺถญฺหิ, ติสฺส พฺรหฺมจริยํ วุสฺสตี’’ติฯ นวมํ;