เมนู

10. พิฬารสุตฺตํ

[232] สาวตฺถิยํ วิหรติฯ เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ อติเวลํ กุเลสุ จาริตฺตํ อาปชฺชติฯ ตเมนํ ภิกฺขู เอวมาหํสุ – ‘‘มายสฺมา อติเวลํ กุเลสุ จาริตฺตํ อาปชฺชี’’ติฯ โส ภิกฺขุ ภิกฺขูหิ วุจฺจมาโน น วิรมติฯ อถ โข สมฺพหุลา ภิกฺขู เยน ภควา เตนุปสงฺกมิํสุ ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิํสุฯ เอกมนฺตํ นิสินฺนา โข เต ภิกฺขู ภควนฺตํ เอตทโวจุํ – ‘‘อิธ, ภนฺเต, อญฺญตโร ภิกฺขุ อติเวลํ กุเลสุ จาริตฺตํ อาปชฺชติฯ ตเมนํ ภิกฺขู เอวมาหํสุ – ‘มายสฺมา อติเวลํ กุเลสุ จาริตฺตํ อาปชฺชี’ติฯ โส ภิกฺขุ ภิกฺขูหิ วุจฺจมาโน น วิรมตี’’ติฯ

‘‘ภูตปุพฺพํ, ภิกฺขเว, พิฬาโร สนฺธิสมลสงฺกฏีเร ฐิโต อโหสิ มุทุมูสิํ มคฺคยมาโน – ‘ยทายํ มุทุมูสิ โคจราย ปกฺกมิสฺสติ, ตตฺเถว นํ คเหตฺวา ขาทิสฺสามี’ติฯ อถ โข โส, ภิกฺขเว, มุทุมูสิ โคจราย ปกฺกามิฯ ตเมนํ พิฬาโร คเหตฺวา สหสา สงฺขาทิตฺวา [สงฺขริตฺวา (ปี. ก.), มํสํ ขาทิตฺวา (สฺยา. กํ.), อสํขาทิตฺวา (กตฺถจิ)] อชฺโฌหริฯ ตสฺส โส มุทุมูสิ อนฺตมฺปิ ขาทิ, อนฺตคุณมฺปิ ขาทิฯ โส ตโตนิทานํ มรณมฺปิ นิคจฺฉิ มรณมตฺตมฺปิ ทุกฺขํฯ

‘‘เอวเมว โข, ภิกฺขเว, อิเธกจฺโจ ภิกฺขุ ปุพฺพณฺหสมยํ นิวาเสตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย คามํ วา นิคมํ วา ปิณฺฑาย ปวิสติ อรกฺขิเตเนว กาเยน อรกฺขิตาย วาจาย อรกฺขิเตน จิตฺเตน, อนุปฏฺฐิตาย สติยา, อสํวุเตหิ อินฺทฺริเยหิฯ โส ตตฺถ ปสฺสติ มาตุคามํ ทุนฺนิวตฺถํ วา ทุปฺปารุตํ วาฯ ตสฺส มาตุคามํ ทิสฺวา ทุนฺนิวตฺถํ วา ทุปฺปารุตํ วา ราโค จิตฺตํ อนุทฺธํเสติฯ โส ราคานุทฺธํเสน จิตฺเตน มรณํ วา นิคจฺฉติ มรณมตฺตํ วา ทุกฺขํฯ มรณญฺเหตํ, ภิกฺขเว, อริยสฺส วินเย โย สิกฺขํ ปจฺจกฺขาย หีนายาวตฺตติฯ มรณมตฺตญฺเหตํ, ภิกฺขเว, ทุกฺขํ ยทิทํ อญฺญตรํ สํกิลิฏฺฐํ อาปตฺติํ อาปชฺชติฯ ยถารูปาย อาปตฺติยา วุฏฺฐานํ ปญฺญายติฯ ตสฺมาติห, ภิกฺขเว, เอวํ สิกฺขิตพฺพํ – ‘รกฺขิเตเนว กาเยน รกฺขิตาย วาจาย รกฺขิเตน จิตฺเตน, อุปฏฺฐิตาย สติยา, สํวุเตหิ อินฺทฺริเยหิ คามํ วา นิคมํ วา ปิณฺฑาย ปวิสิสฺสามา’ติฯ เอวญฺหิ โว, ภิกฺขเว, สิกฺขิตพฺพ’’นฺติฯ ทสมํฯ

11. สิงฺคาลสุตฺตํ

[233] สาวตฺถิยํ วิหรติ…เป.… ‘‘อสฺสุตฺถ โน ตุมฺเห, ภิกฺขเว, รตฺติยา ปจฺจูสสมยํ ชรสิงฺคาลสฺส วสฺสมานสฺสา’’ติ? ‘‘เอวํ, ภนฺเต’’ฯ ‘‘เอโส โข, ภิกฺขเว, ชรสิงฺคาโล อุกฺกณฺฑเกน นาม โรคชาเตน ผุฏฺโฐฯ โส เยน เยน อิจฺฉติ เตน เตน คจฺฉติ; ยตฺถ ยตฺถ อิจฺฉติ ตตฺถ ตตฺถ ติฏฺฐติ; ยตฺถ ยตฺถ อิจฺฉติ ตตฺถ ตตฺถ นิสีทติ; ยตฺถ ยตฺถ อิจฺฉติ ตตฺถ ตตฺถ นิปชฺชติ; สีตโกปิ นํ วาโต อุปวายติฯ สาธุ ขฺวสฺส, ภิกฺขเว, ยํ อิเธกจฺโจ สกฺยปุตฺติยปฏิญฺโญ เอวรูปมฺปิ อตฺตภาวปฏิลาภํ ปฏิสํเวทิเยถฯ ตสฺมาติห, ภิกฺขเว , เอวํ สิกฺขิตพฺพํ – ‘อปฺปมตฺตา วิหริสฺสามา’ติฯ เอวญฺหิ โว, ภิกฺขเว, สิกฺขิตพฺพ’’นฺติฯ เอกาทสมํฯ

12. ทุติยสิงฺคาลสุตฺตํ

[234] สาวตฺถิยํ วิหรติ…เป.… ‘‘อสฺสุตฺถ โน ตุมฺเห, ภิกฺขเว, รตฺติยา ปจฺจูสสมยํ ชรสิงฺคาลสฺส วสฺสมานสฺสา’’ติ? ‘‘เอวํ, ภนฺเต’’ฯ ‘‘สิยา โข, ภิกฺขเว, ตสฺมิํ ชรสิงฺคาเล ยา กาจิ กตญฺญุตา กตเวทิตา, น ตฺเวว อิเธกจฺเจ สกฺยปุตฺติยปฏิญฺเญ สิยา ยา กาจิ กตญฺญุตา กตเวทิตาฯ ตสฺมาติห, ภิกฺขเว, เอวํ สิกฺขิตพฺพํ – ‘กตญฺญุโน ภวิสฺสาม กตเวทิโน; น จ โน [น จ โนติ อิทํ สี. ปี. โปตฺถเกสุ นตฺถิ] อมฺเหสุ อปฺปกมฺปิ กตํ นสฺสิสฺสตี’ติ [มา นสฺสิสฺสตีติ (สี. ปี.), วินสฺสิสฺสตีติ (สฺยา. กํ.)]ฯ เอวญฺหิ โว, ภิกฺขเว, สิกฺขิตพฺพ’’นฺติฯ ทฺวาทสมํฯ

โอปมฺมสํยุตฺตํ สมตฺตํฯ

ตสฺสุทฺทานํ –

กูฏํ นขสิขํ กุลํ, โอกฺขา สตฺติ ธนุคฺคโห;

อาณิ กลิงฺคโร นาโค, พิฬาโร ทฺเว สิงฺคาลกาติฯ