น คาธตีติ น ปติฏฺฐาติฯ อโตติ อสฺมา นิพฺพานาฯ สราติ ตณฺหาฯ สงฺขารปฏิกฺเขเปนาติ สงฺขาเรกเทสภูตานํ จตุนฺนํ มหาภูตานํ ปฏิกฺเขเปนฯ

วิญฺญาณนฺติ วิสิฏฺเฐน ญาเณน ชานิตพฺพํฯ ตโต เอว อนิทสฺสนํ อจกฺขุวิญฺเญยฺยํ อนินฺทฺริยโคจรํฯ อนนฺตนฺติ อนฺตรหิตํ, นิจฺจนฺติ อตฺโถฯ สพฺพโต ปภนฺติ กิเลสนฺธการาภาวโต จ สมนฺตโต ปภสฺสรํฯ ‘‘สพฺพโต ปป’’นฺติ วา ปาโฐ, สพฺพโต ปตติตฺถนฺติ อตฺโถฯ จตฺตารีสกมฺมฏฺฐานสงฺขาเตหิ ติตฺเถหิ โอตริตฺวา อนุปวิสิตพฺพํ อมตสรนฺติ วุตฺตํ โหติฯ อนุปาทา กญฺจิ ธมฺมํ อคฺคเหตฺวา วิมุจฺจนฺติ เอตฺถาติ อนุปาทาวิโมกฺโข, นิพฺพานํฯ อนุปาทา วิมุจฺจติ เอเตนาติ อนุปาทาวิโมกฺโข, อคฺคมคฺโคฯ อนุปาทาวิโมกฺขนฺติกตาย ปน อรหตฺตผลํ อนุปาทาวิโมกฺโขติ วุตฺตํฯ เสสํ สุวิญฺเญยฺยเมวฯ

ปญฺจตฺตยสุตฺตวณฺณนาย ลีนตฺถปฺปกาสนา สมตฺตาฯ

3. กินฺติสุตฺตวณฺณนา

[34] ภโวติ ปริตฺโตฯ อภโวติ มหนฺโตฯ วุทฺธิอตฺโถ หิ อยํ อ-กาโร, ‘‘สํวราสํวโร, ผลาผล’’นฺติอาทีสุ วิย, ตสฺมา ภวาภวเหตูติ ขุทฺทกสฺส มหนฺตสฺส วา ภวสฺส เหตุ, ตํ ปจฺจาสีสมาโนติ อตฺโถฯ เตนาห – ‘‘ตสฺมิํ ตสฺมิํ ภเว สุขํ เวทิสฺสามี’’ติอาทิฯ

[35] โลกุตฺตรโพธิปกฺขิยธมฺเม อุทฺทิสฺส ปุถุชฺชนานํ วิวาโท สมฺภวตีติ อาห – ‘‘โลกิยโลกุตฺตราว กถิตา’’ติฯ โลกิยาปิ หิ โพธิปกฺขิยธมฺมา โลกุตฺตรธมฺมาธิคมสฺส อาสนฺนการณตฺตา วิเสสการณนฺติ ยาว อญฺเญหิ โลกิยธมฺเมหิ อภิวิสิฏฺโฐติ กตฺวา, ‘‘อิเมสุ สตฺตติํสโพธิปกฺขิยธมฺเมสู’’ติ อวิเสเสน วุตฺตํฯ อตฺถโต นานํ โหตีติ อตฺถโต เภโท โหติ โพธิปกฺขิยธมฺมานํ สมธิคตตฺตาฯ น หิ กายาทโย ภาเวตพฺพา, สติเยว ปน ภาเวตพฺพาติฯ พฺยญฺชนโต นานํ เภทํฯ อิมินาปิ การเณนาติ อิมายปิ ยุตฺติยาฯ