ปุพฺเพนิวาสปฏิสํยุตฺตกถาวณฺณนา

[1] ยถาชาตานํ กเรริรุกฺขานํ ฆนปตฺตสาขาวิฏเปหิ มณฺฑปสงฺเขเปหิ สญฺฉนฺโน ปเทโส ‘‘กเรริมณฺฑโป’’ติ อธิปฺเปโตฯ ทฺวาเรติ ทฺวารสมีเปฯ ทฺวาเร ฐิตรุกฺขวเสน อญฺญตฺถาปิ สมญฺญา อตฺถีติ ทสฺเสตุํ ‘‘ยถา’’ติอาทิ วุตฺตํฯ กถํ ปน ภควา มหาคนฺธกุฏิยํ อวสิตฺวา ตทา กเรริกุฏิกายํ วิหาสีติ? สาปิ พุทฺธสฺส ภควโต วสนคนฺธกุฏิ เอวาติ ทสฺเสนฺโต ‘‘อนฺโตเชตวเน’’ติอาทิมาหฯ สลฬาคารนฺติ เทวทารุรุกฺเขหิ กตเคหํฯ ปกติภตฺตสฺส ปจฺฉโตติ ภิกฺขูนํ ปากติกภตฺตกาลโต ปจฺฉา, ฐิตมชฺฌนฺหิกโต อุปรีติ อตฺโถฯ ปิณฺฑปาตโต ปฏิกฺกนฺตานนฺติ ปิณฺฑปาตโภชนโต อเปตานํฯ เตนาห ‘‘ภตฺตกิจฺจ’’นฺติอาทิฯ

มณฺฑลสณฺฐานา มาฬสงฺเขเปน กตา นิสีทนสาลา ‘‘มณฺฑลมาฬ’’นฺติ อธิปฺเปตาติ อาห ‘‘นิสีทนสาลายา’’ติฯ ปุพฺเพนิวาสปฏิสํยุตฺตาติ เอตฺถ ปุพฺพ-สทฺโท อตีตวิสโย, นิวาส-สทฺโท กมฺมสาธโน, ขนฺธวินิมุตฺโต จ นิวสิตธมฺโม นตฺถิ, ขนฺธา จ สนฺตานวเสเนว ปวตฺตนฺตีติ อาห ‘‘ปุพฺเพนิวุตฺถกฺขนฺธสนฺตานสงฺขาเตน ปุพฺเพนิวาเสนา’’ติฯ

โยเชตฺวาติ วิสยภาเวน โยเชตฺวาฯ ปวตฺติตาติ กถิตาฯ ธมฺมูปสํหิตตฺตา ธมฺมโต อนเปตาติ ธมฺมีฯ เตนาห ‘‘ธมฺมสํยุตฺตา’’ติฯ

อุทปาทีติ ปทุทฺธาโร, ตสฺส อุปฺปนฺนา ชาตาติ อิมินา สมฺพนฺโธฯ ตํ ปนสฺสา อุปฺปนฺนาการํ ปาฬิยํ สงฺเขปโตว ทสฺสิตํ, วิตฺถารโต ทสฺเสตุํ ‘‘อโห อจฺฉริย’’นฺติอาทิ อารทฺธํฯ ตตฺถ เก อนุสฺสรนฺติ, เก นานุสฺสรนฺตีติ ปททฺวเย ปฐมํเยว สปฺปปญฺจนํ, น อิตรนฺติ ตเทว ปุคฺคลเภทโต, กาลวิภาคโต, อนุสฺสรณาการโต, โอปมฺมโต นิทฺทิสนฺเตน ‘‘ติตฺถิยา อนุสฺสรนฺตี’’ติอาทิ วุตฺตํฯ อคฺคปฺปตฺตกมฺมวาทิโนติ สิขาปฺปตฺตกมฺมวาทิโน ‘‘อตฺถิ กมฺมํ อตฺถิ กมฺมวิปาโก’’ติ (ปฏิ. ม. 1.234) เอวํ กมฺมสฺสกตาญาเณ ฐิตา ตาปสปริพฺพาชกาฯ จตฺตาลีสํเยว กปฺเป อนุสฺสรนฺตีติ พฺรหฺมชาลาทีสุ (ที. นิ. 1.33) ภควตา ตถา ปริจฺฉิชฺช วุตฺตตฺตาฯ ตโต ปรํ น อนุสฺสรนฺตีติ ตถาวจนญฺจ ทิฏฺฐิคโตปฏฺฐกสฺส เตสํ ญาณสฺส ปริทุพฺพลภาวโตฯ

สาวกาติ มหาสาวกา เตสญฺหิ กปฺปสตสหสฺสํ ปุพฺพาภินีหาโรฯ ปกติสาวกา ปน ตโต อูนกเมว อนุสฺสรนฺติฯ ยสฺมา ‘‘กปฺปานํ ลกฺขาธิกํ เอกํ, ทฺเว จ อสงฺเขฺยยฺยานี’’ติ กาลวเสน เอวํ ปริมาโณ ยถากฺกมํ อคฺคสาวกปจฺเจกพุทฺธานํ ปุญฺญญาณาภินีหาโร, สาวกโพธิปจฺเจกโพธิปารมิตาสมฺภรณญฺจ, ตสฺมา วุตฺตํ ‘‘ทฺเว อคฺคสาวกา…เป.… กปฺปสตสหสฺสญฺจา’’ติฯ ยทิ โพธิสมฺภารสมฺภรณกาลปริจฺฉินฺโน เตสํ เตสํ อริยานํ อภิญฺญาญาณวิภโว, เอวํ สนฺเต พุทฺธานมฺปิสฺส สปริจฺเฉทตา อาปนฺนาติ โจทนํ สนฺธายาห ‘‘พุทฺธานํ ปน เอตฺตกนฺติ ปริจฺเฉโท นตฺถิ, ยาวตกํ อากงฺขนฺติ, ตาวตกํ อนุสฺสรนฺตี’’ติ ‘‘ยาวตกํ เนยฺยํ, ตาวตกํ ญาณ’’นฺติ (มหานิ. 156; จูฬนิ. 85; ปฏิ. ม. 3, 5) วจนโตฯ สพฺพญฺญุตญฺญาณสฺส วิย หิ พุทฺธานํ อภิญฺญาญาณานมฺปิ สวิสเย ปริจฺเฉโท นาม นตฺถิ, ตสฺมา ยํ ยํ ญาตุํ อิจฺฉนฺติ, เต ตํ ตํ ชานนฺติ เอวฯ อถ วา สติปิ กาลปริจฺเฉเท กรุณูปายโกสลฺลปริคฺคหาทินา สาติสยตฺตา มหาโพธิสมฺภารานํ ปญฺญาปารมิตาย ปวตฺติอานุภาวสฺส ปริจฺเฉโท นาม นตฺถิ, กุโต ตนฺนิมิตฺตกานํ อภิญฺญาญาณานนฺติ วุตฺตํ ‘‘พุทฺธานํ…เป.… นตฺถี’’ติฯ

ขนฺธปฏิปาฏิยาติ ยถาปจฺจยํ อนุปุพฺพปวตฺตมานานํ ขนฺธานํ อนุปุพฺพิยาฯ ขนฺธปฺปวตฺตินฺติ เวทนาทิกฺขนฺธปฺปวตฺติํฯ เตสญฺหิ อนุภวนาทิอาการคฺคหณมสฺส สาติสยํ, ตํ สญฺญาภเว ตตฺถ ตตฺถ อนุสฺสรณวเสน คเหตฺวา คจฺฉนฺตา เอกโวการภเว อลภนฺตา ‘‘น ปสฺสนฺตี’’ติ วุตฺตา, ชาเล ปติตา วิย สกุณา, มจฺฉา วิย จาติ อธิปฺปาโยฯ กุณฺฐา วิยาติ ทนฺธา วิยฯ ปงฺคุฬา วิยาติ ปีฐสปฺปิโน วิยฯ ทิฏฺฐิํ คณฺหนฺตีติ อธิจฺจสมุปฺปนฺนิกทิฏฺฐิํ คณฺหนฺติฯ ยฏฺฐิโกฏิเหตุกํ คมนํ ยฏฺฐิโกฏิคมนํ ขนฺธปฏิปาฏิยา อมุญฺจนโตฯ

เอวํ สนฺเตปีติ กามํ พุทฺธสาวกาปิ อสญฺญภเว ขนฺธปฺปวตฺติํ น ปสฺสนฺติ, เอวํ สนฺเตปิ เต พุทฺธสาวกา อสญฺญภวํ ลงฺฆิตฺวา ปรโต อนุสฺสรนฺติฯ ‘‘วฏฺเฏ’’ติอาทิ ตถา เตสํ อนุสฺสรณาการทสฺสนํฯ พุทฺเธหิ ทินฺนนเย ฐตฺวาติ ‘‘ยตฺถ ปญฺจกปฺปสตานิ รูปปฺปวตฺติเยว, น อรูปปฺปวตฺติ, โส อสญฺญภโว’’ติ เอวํ สมฺมาสมฺพุทฺเธหิ เทสิตายํ ธมฺมเนตฺติยํ ฐตฺวาฯ เอวญฺหิ อนฺตรา จุติปฏิสนฺธิโย อปสฺสนฺตา ปรโต อนุสฺสรนฺติ เสยฺยถาปิ อายสฺมา โสภิโตติ (เถรคา. อฏฺฐ. 1.2.164 โสภิตตฺเถรคาถาวณฺณนา)ฯ โส กิร ปุพฺเพนิวาเส จิณฺณวสี หุตฺวา อนุปฏิปาฏิยา อตฺตโน นิพฺพตฺตฏฺฐานํ อนุสฺสรนฺโต ยาว อสญฺญภเว อตฺตโน อจิตฺตกปฏิสนฺธิ ตาว อทฺทส, ตโต ปรํ ปญฺจกปฺปสตปริมาเณ กาเล จุติปฏิสนฺธิโย อทิสฺวา อวสาเน จุติํ ทิสฺวา ‘‘กิํ นาเมต’’นฺติ อาวชฺชยมาโน นยวเสน ‘‘อสญฺญภโว ภวิสฺสตี’’ติ นิฏฺฐํ อคมาสิฯ อถ นํ ภควา ตํ การณํ อฏฺฐุปฺปตฺติํ กตฺวา ปุพฺเพนิวาสํ อนุสฺสรนฺตานํ อคฺคฏฺฐาเน ฐเปสิฯ ‘‘จุติปฏิสนฺธิํ โอโลเกตฺวา’’ติ อิทํ จุติปฏิสนฺธิวเสน เตสํ ญาณสฺส สงฺกมนทสฺสนํ, เตน สพฺพโส ภเว อนามสิตฺวา คนฺตุํ น สกฺโกนฺตีติ ทสฺเสติฯ

ตํ ตเทว ปสฺสนฺตีติ ยถา นาม สรทสมเย ฐิตมชฺฌนฺหิกเวลาย จตุรตนิเก เคเห จกฺขุมโต ปุริสสฺส รูปคตํ สุปากฏเมว โหตีติ โลกสิทฺธเมตํ, สิยา ปน ตสฺส สุขุมตรติโรหิตาทิเภทสฺส รูปคตสฺส อโคจรตาฯ

น ตฺเวว พุทฺธานํ ญาตุํ อิจฺฉิตสฺส เญยฺยสฺส อโคจรตา, อถ โข ตํ ญาณาโลเกน โอภาสิตํ หตฺถตเล อามลกํ วิย สุปากฏํ สุวิภูตเมว โหติ ตถา เญยฺยาวรณสฺส สุปฺปหีนตฺตาฯ เตนาห ‘‘พุทฺธา ปน อตฺตนา วา ปเรหิ วา ทิฏฺฐกตสุตํ, สูริยมณฺฑโลภาสสทิส’’นฺติ จ อาทิฯ

ตถา สาวกา จ ปจฺเจกพุทฺธา จาติฯ เอตฺถ ตถา-สทฺเทน ‘‘อตฺตนา ทิฏฺฐกตสุตเมว อนุสฺสรนฺตี’’ติ อิทํ อุปสํหรติ, เตน สปฺปเทสเมว เนสํ อนุสฺสรณํ, น นิปฺปเทสนฺติ นิทสฺเสติฯ

ขชฺโชปนกโอภาสสทิสํ ญาณสฺส อติวิย อปฺปานุภาวตายฯ สาวกานนฺติ เอตฺถ ปกติสาวกานํ ปากติกปทีโปภาสสทิสํฯ มหาสาวกานํ (เถรคา. อฏฺฐ. 2.21 วงฺคีเสตฺถรคาถาวณฺณนาย วิตฺถาโร) มหาปทีโปภาสสทิสํฯ เตนาห วิสุทฺธิมคฺเค (วิสุทฺธิ. 2.402) ‘‘อุกฺกาปภาสทิส’’นฺติฯ โอสธิตารโกภาสสทิสนฺติ อุสฺสนฺนา ปภา เอตาย ธียติ, โอสธีนํ วา อนุพลปฺปทายกตฺตา ‘‘โอสธี’’ติ เอวํ ลทฺธนามาย ตารกาย ปภาสทิสํฯ สรทสูริยมณฺฑโลภาสสทิสํ สพฺพโส อนฺธการวิธมนโตฯ อปฏุภาวเหตุโก วิสยคฺคหเณ จญฺจลภาโว ขลิตํ, กุณฺฐิภาวเหตุโก วิสยสฺส อนภิสมโย ปฏิฆาโตฯ อาวชฺชนปฏิพทฺธเมวาติ อาวชฺชนมตฺตาธีนํ, อาวชฺชิตมตฺเต เอว ยถิจฺฉิตสฺส ปฏิวิชฺฌนกนฺติ อตฺโถฯ เสสปททฺวเยปิ เอเสว นโยฯ

อสงฺคอปฺปฏิหตํ ปวตฺตมานํ ภควโต ญาณํ ลหุตเรปิ วิสเย, ครุตเร จ เอกสทิสเมวาติ ทสฺเสตุํ ‘‘ทุพฺพลปตฺตปุเฏ’’ติอาทินา อุปมาทฺวยํ วุตฺตํฯ ธมฺมกายตฺตา ภควโต คุณํ อารพฺภ ปวตฺตา ‘‘ภควนฺตํเยว อารพฺภ อุปฺปนฺนา’’ติ วุตฺตํฯ ตํ สพฺพมฺปีติ ตํ ยถาวุตฺตํ สพฺพมฺปิ ปุพฺเพนิวาสปฏิสํยุตฺตํ กถํฯ ติตฺถิยานํ, สาวกานญฺจ ปุพฺเพนิวาสานุสฺสรณํ ภควโต ปุพฺเพนิวาสานุสฺสรณสฺส หีนุทาหรณทสฺสนวเสเนตฺถ กถิตํฯ เอวญฺหิ ภควโต มหนฺตภาโว วิเสสโต ปกาสิโต โหตีติฯ สงฺเขปโตติ สมาสโตฯ ยตฺตโกปิ ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติญาณสฺส ปวตฺติเภโท อตฺตโน ญาณสฺส วิสยภูโต, ตํ สพฺพํ ตทา ยถากถิตํ เต ภิกฺขู สงฺขิปิตฺวา ‘‘อิติปี’’ติ อาหํสุฯ ตสฺส จ อเนกาการตาย อาเมฑิตวจนํ, ปิ-สทฺโท สมฺปิณฺฑนตฺโถ, ‘‘อิติ โข ภิกฺขเว สปฺปฏิภโย พาโล’’ติอาทีสุ (ม. นิ. 3.124; อ. นิ. 3.1) วิย อาการตฺโถ อิติ-สทฺโทติ ทสฺเสนฺโต ‘‘เอวมฺปี’’ติ ตทตฺถมาหฯ

[2-3] วุตฺตเมวาติ เอตฺถ จ อิธ ปาเฐ ยํ วตฺตพฺพํ เตน ปาเฐน สาธารณํ, ตํ วุตฺตเมวาติ อธิปฺเปตํ, น อสาธารณํ อปุพฺพปทวณฺณนาย อธิกตตฺตาติ ตํ ทสฺเสนฺโต ‘‘อยเมว หิ วิเสโส’’ติอาทิมาหฯ ‘‘อสฺโสสี’’ติ อิทํ สวนกิจฺจนิปฺผตฺติยา วุตฺตํ สทฺทคฺคหณมุเขน ตทตฺถาวโพธสฺส สิทฺธตฺตาฯ ตตฺถ ปน ปาฬิยํ ‘‘อิมํ สํขิยธมฺมํ วิทิตฺวา’’ อิจฺเจว (ที. นิ. 1.2) วุตฺตํฯ อิเม ภิกฺขู มม คุเณ โถเมนฺติ, กถํ? มม ปุพฺเพนิวาสญาณํ อารพฺภาติ โยชนาฯ นิปฺผตฺตินฺติ กิจฺจนิปฺผตฺติํ, เตน กาตพฺพกิจฺจสิทฺธนฺติ อตฺโถฯ โนติ ปุจฺฉาวาจี นุ-อิติ อิมินา สมานตฺโถ นิปาโตติ วุตฺตํ ‘‘อิจฺเฉยฺยาถ นู’’ติฯ นนฺติ ภควนฺตํฯ ‘‘ยํ ภควา’’ติ เอตฺถ ยํ-สทฺเทน กิริยาปรามสนภูเตน ‘‘ธมฺมิํ กถํ กเถยฺยา’’ติ เอวํ วุตฺตํฯ ธมฺมิกถากรณํ ปรามฏฺฐํ ‘‘เอตสฺสา’’ติ ปทสฺส อตฺโถติ อาห ‘‘เอตสฺส ธมฺมิกถากรณสฺสา’’ติ, อาทรวเสน ปน ตํ ทฺวิกฺขตฺตุํ วุตฺตํฯ

[4] สุณาถาติ เอตฺถ อิติ-สทฺโท อาทิอตฺโถ, ปการตฺโถ วา, เอเตน ‘‘มนสิ กโรถา’’ติ ปทํ สงฺคณฺหาติฯ โสตาวธานํ โสตสฺส โอทหนํ, สุสฺสูสาติ อตฺโถฯ ฉินฺนํ อุปจฺฉินฺนํ วฏุมํ สํสารวฏฺฏํ เอเตสนฺติ ฉินฺนวฏุมกา, สมฺมาสมฺพุทฺธา, อญฺเญ จ ขีณาสวา, อิธ ปน สมฺมาสมฺพุทฺธา อธิปฺเปตาฯ เตสญฺหิ สพฺพโส อนุสฺสรณํ อิตเรสํ อวิสโยฯ เตนาห ‘‘อญฺเญสํ อสาธารณ’’นฺติฯ ปจฺจตฺตวจเน ทิสฺสติ ยํ-สทฺโท กมฺมตฺถทีปนโตฯ อุปโยควจเน ทิสฺสติ ยํ-สทฺโท ปุจฺฉนกิริยาย กมฺมตฺถทีปนโตฯ ตนฺติ จ อุปโยควจนเมว ปุจฺฉติ-สทฺทสฺส ทฺวิกมฺมกภาวโตฯ ยนฺติ เยน การเณนาติ อยเมตฺถ อตฺโถติ อาห ‘‘กรณวจเน ทิสฺสตี’’ติฯ ภุมฺเมติ ทฏฺฐพฺโพติ ยถา ยํ-สทฺโท น เกวลํ ปจฺจตฺตอุปโยเคสุ เอว, อถ โข กรเณปิ ทิสฺสติ, เอวํ อิธ ภุมฺเมติ ทฏฺฐพฺโพฯ ทสสหสฺสิโลกธาตุนฺติ ชาติกฺเขตฺตภูตํ ทสสหสฺสจกฺกวาฬํฯ อุนฺนาเทนฺโต อุปฺปชฺชิ อเนกจฺฉริยปาตุภาวปฏิมณฺฑิตตฺตา พุทฺธุปฺปาทสฺสฯ

กาลสฺส ภทฺทตา นาม ตตฺถ สตฺตานํ คุณวิภูติยา, พุทฺธุปฺปาทปรมา จ คุณวิภูตีติ ตพฺพหุลตา ยสฺส กปฺปสฺส ภทฺทตาติ อาห ‘‘ปญฺจพุทฺธุปฺปาทปฏิมณฺฑิตตฺตา สุนฺทรกปฺเป’’ติ, ตถา สารภูตคุณวเสน ‘‘สารกปฺเป’’ติ ฯ ‘‘อิมํ กปฺปํ โถเมนฺโต เอวมาหา’’ติ วตฺวา อิมสฺส กปฺปสฺส ตถา โถเมตพฺพตา อนญฺญสาธารณาติ ทสฺเสตุํ ‘‘ยโต ปฏฺฐายา’’ติอาทิ วุตฺตํฯ ตตฺถ ยโต ปฏฺฐายาติ ยโต ปภุติ อภินีหาโร กโตติ มนุสฺสตฺตาทิอฏฺฐงฺคสมนฺนาคโต อภินีหาโร ปวตฺติโตฯ สํสารสฺส อนาทิภาวโต อิมสฺส ภควโต อภินีหารโต ปุเรตรํ อุปฺปนฺนา สมฺมาสมฺพุทฺธา อนนฺตา อปริเมยฺยาติ เตหิ อุปฺปนฺนกปฺเป นิวตฺเตนฺโต ‘‘เอตสฺมิํ อนฺตเร’’ติ อาหฯ กามํ ทีปงฺกรพุทฺธุปฺปาเท อยํ ภควา อภินีหารมกาสิ, ตสฺส ปน ภควโต นิพฺพตฺติ อิมสฺส อภินีหารโต ปุริมตราติ วุตฺตํ ‘‘อมฺหากํ…เป.… นิพฺพตฺติํสู’’ติฯ

อสงฺเขฺยยฺยกปฺปปริโยสาเนติ มหากปฺปานํ อสงฺเขฺยยฺยปริโยสาเนฯ เอส นโย อิโต ปเรสุปิฯ ‘‘อิโต ติํสกปฺปสหสฺสานํ อุปรี’’ติ เอเตน ปทุมุตฺตรสฺส ภควโต, สุเมธสฺส จ ภควโต อนฺตเร เอกูนสตฺตติกปฺปสหสฺสานิ พุทฺธสุญฺญานิ อเหสุนฺติ ทสฺเสติฯ ‘‘อิโต อฏฺฐารสนฺนํ กปฺปสหสฺสานํ อุปรี’’ติ อิมินา สุชาตสฺส ภควโต, อตฺถทสฺสิสฺส จ ภควโต อนฺตเร เอเกนูนานิ ทฺวาทสกปฺปสหสฺสานิ พุทฺธสุญฺญานิ อเหสุนฺติ ทสฺเสติฯ ‘‘อิโต จตุนวุเต กปฺเป’’ติ อิมินา ธมฺมทสฺสิสฺส ภควโต, สิทฺธตฺถสฺส จ ภควโต อนฺตเร ฉาธิกนวสตุตฺตรานิ สตฺตรสกปฺปสหสฺสานิ พุทฺธสุญฺญานิ อเหสุนฺติ ทสฺเสติฯ ‘‘เอกติํเส กปฺเป’’ติ อิมินา วิปสฺสิสฺส ภควโต, สิขิสฺส จ ภควโต อนฺตเร สฏฺฐิ กปฺปานิ พุทฺธสุญฺญานิ อเหสุนฺติ ทสฺเสติฯ เต สพฺเพปิ ปทุมุตฺตรสฺส ภควโต โอรํ สุเมธาทีหิ อุปฺปนฺนกปฺเปหิ สทฺธิํ สโมธานิยมานา สตสหสฺสา กปฺปา โหนฺติ, ยตฺถ มหาสาวกาทโย (เถรคา. อฏฺฐ. 2.21 วงฺคีสตฺเถรคาถาวณฺณนา) วิวฏฺฏู ปนิสฺสยานิ กุสลานิ สมฺภริํสุฯ พุทฺธสุญฺเญปิ โลเก ปจฺเจกพุทฺธา อุปฺปชฺชิตฺวา เตสํ ปุริสวิเสสานํ ปุญฺญาภิสนฺทาภิพุทฺธิยา ปจฺจยา โหนฺติฯ ‘‘เอวมย’’นฺติอาทิ วุตฺตเมวตฺถํ นิคมนวเสน วทติฯ

‘‘กิํ ปเนต’’นฺติอาทิ ปุพฺพนิมิตฺตวิภาวนตฺถาย อารทฺธํฯ ตตฺถ เอตนฺติ พุทฺธานํ อุปฺปชฺชนํฯ กปฺปสณฺฐานกาลสฺมินฺติ วิวฏฺฏกปฺปสฺส สณฺฐหนกาเลฯ เอกมสงฺเขฺยยฺยนฺติ สํวฏฺฏฏฺฐายิํ สนฺธายาหฯ เอกงฺคณํ หุตฺวา ฐิเตติ ปพฺพตรุกฺขคจฺฉาทีนํ, เมฆาทีนญฺจ อภาเวน วิวฏํองฺคณํ หุตฺวา ฐิเตฯ