อนุสนฺธิตนฺติ เอตฺถ วินิจฺฉยานุสนฺธิํ ปฏิกฺขิปนฺโต อาห ‘‘กถานุสนฺธิ วุจฺจตี’’ติฯ กถาย อนุรูปํ สนฺทหนํ กถานุสนฺธิฯ ปฏิญฺญานุสนฺธิเตนาติ เอตฺถ ปฏิญฺญาสทฺทอนุสนฺธิสทฺทานํ ตุลฺยาธิกรณโต อญฺญํ ภินฺนาธิกรณํ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘อถวา’’ติอาทิฯ ลชฺชิํ ปุคฺคลนฺติ สมฺพนฺโธฯ ตตฺถาติ คาถายํฯ วตฺตานุสนฺธินาติ อาจารสงฺขาเตน วตฺเตน อนุสนฺธินา อสฺส อลชฺชีสฺส วตฺเตน สทฺธิํ ยา ปฏิญฺญา สนฺธิยตีติ โยชนาฯ

ชานนฺโต อาปชฺชตีติ ชานนฺโต หุตฺวา อาปชฺชติฯ อิมินา สญฺจิจฺจาติ ปทสฺส สญฺเจเตตฺวาติ อตฺถํ ทสฺเสติฯ วีติกฺกมเจตนาย สทฺธิํ เจเตตฺวาติ อตฺโถฯ ‘‘น เทเสติ น วุฏฺฐาตี’’ติ อิมินา ปริคูหตีติ เอตฺถ ปริคูหนํ นาม อตฺถโต น เทสนํ น วุฏฺฐานนฺติ ทสฺเสติฯ

ยนฺติ ‘‘สญฺจิจฺจ อาปตฺติํ อาปชฺชตี’’ติ วจนํฯ ตุมฺเหหีติ ปริหารการเกหิฯ สจฺจนฺติ ตถํ อวิตถํฯ อหมฺปีติ โจทโกปิฯ ปิสทฺเทน ปริหารกํ สมฺปิณฺเฑติฯ นนฺติ ‘‘สญฺจิจฺจา’’ติอาทิวจนํฯ ตนฺติ ตุวํ, ตฺวํ วาฯ

ปุพฺพาปรนฺติ เอตฺถ ปุพฺเพ กเถตพฺพํ ปุพฺพํ, อปรมฺหิ กเถตพฺพํ อปรํ, ปุพฺพญฺจ อปรญฺจ ปุพฺพาปรนฺติ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘ปุเร’’ติอาทิฯ ‘‘ตสฺมิํ ปุพฺพาปเร’’ติ อิมินา ปาฬิยํ ปุพฺพปรสฺสาติ เอตฺถ ภุมฺมตฺเถ สามิวจนนฺติ ทสฺเสติฯ

ทฺวีหีติ ปาราชิกสงฺฆาทิเสสวเสน ทฺวีหิฯ ปญฺจหีติ ถุลฺลจฺจยาทิวเสน ปญฺจหิฯ มิจฺฉาทิฏฺฐิยาติ ‘‘นตฺถิ ทินฺน’’นฺติอาทินา (ธ. ส. 1221) ทสวตฺถุกาย มิจฺฉาทิฏฺฐิยาฯ อนฺตคฺคาหิกทิฏฺฐิยาติ ‘‘สสฺสโต โลโก’’ติอาทินา (ที. นิ. 1.31; ม. นิ. 1.269) ทสวตฺถุกาย อนฺตคฺคาหิกทิฏฺฐิยาฯ สพฺพตฺถาติ สพฺเพสุ ทุติยคาถาสงฺคณิเกสุฯ

อิติ ทุติยคาถาสงฺคณิกวณฺณนาย โยชนา สมตฺตาฯ

โจทนากณฺฑํ