เมนู

3. ภิกฺขุนุปสฺสยสิกฺขาปทํ

[162] ตติเย ‘‘โอวทติ ปาจิตฺติยสฺสา’’ติ สามญฺญโต วุตฺเตปิ วิเสสโต อตฺโถ คเหตพฺโพติ อาห ‘‘อฏฺฐหิ ครุธมฺเมหิ โอวทนฺตสฺเสว ปาจิตฺติย’’นฺติฯ อิโตติ อิมสฺมา สิกฺขาปทมฺหาฯ ยตฺถ ยตฺถาติ ยสฺมิํ ยสฺมิํ สิกฺขาปเทฯ สพฺพตฺถ ตตฺถ ตตฺถาติ โยชนาติฯ ตติยํฯ

ปกิณฺณกกถา

เอตฺถาติ อิมสฺมิํ สิกฺขาปเทฯ อิทํ ปกิณฺณกํ วุตฺตนฺติ สมฺพนฺโธฯ ตีณิ ปาจิตฺติยานีติ ภิกฺขุโน อสมฺมตตฺตา เอกํ ปาจิตฺติยํ, สูริยสฺส อตฺถงฺคตตฺตา เอกํ, ภิกฺขุนุปสฺสยํ อุปสงฺกมิตตฺตา เอกนฺติ ตีณิ ปาจิตฺติยานิฯ กถนฺติ เกน การเณน โหตีติ โยชนาฯ ตตฺถาติ ภิกฺขุนุปสฺสยํฯ ตสฺเสวาติ สมฺมตสฺเสว ภิกฺขุโนฯ อญฺเญน ธมฺเมนาติ ครุธมฺเมหิ อญฺเญน ธมฺเมนฯ ทิวา ปนาติ สูริยุคฺคมนโต ตสฺส อนตฺถงฺคเตเยวาติฯ

4. อามิสสิกฺขาปทํ

[164] จตุตฺเถ พหุํ มานํ กตํ เยหีติ พหุกตาฯ พหุกตา หุตฺวา น โอวทนฺตีติ อตฺถํ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘น พหุกตา’’ติอาทิฯ ธมฺเมติ สีลาทิธมฺเมฯ อธิปฺปาโยติ ‘‘น พหุกตา’’ติปทสฺส, ฉพฺพคฺคิยานํ วา อธิปฺปาโยติ โยชนาฯ ‘‘กตฺตุกาโมติ อาทีน’’นฺติปทํ ‘‘อตฺโถ’’ติปเท วาจกสมฺพนฺโธฯ

อสมฺมโต นาม ฐปิโต เวทิตพฺโพติ โยชนาฯ สมฺมุตินฺติ ภิกฺขุโนวาทกสมฺมุติํฯ ปจฺฉา สามเณรภูมิยํ ฐิโตติ โยชนาติฯ จตุตฺถํฯ

5. จีวรทานสิกฺขาปทํ

[169] ปญฺจเม รถิกายาติ รจฺฉายฯ สา หิ รถสฺส หิตตฺตา รถิกาติ วุจฺจติฯ สนฺทิฏฺฐาติ สโมธานวเสน ทสฺสียิตฺถาติ สนฺทิฏฺฐาฯ ทิฏฺฐมตฺตกา มิตฺตาติ อาห ‘‘มิตฺตา’’ติฯ เสสนฺติ วุตฺตวจนโต เสสํ วจนํฯ ตตฺราติ จีวรปฏิคฺคหณสิกฺขาปเทฯ หีติ วิเสสโชตกํฯ อิธาติ อิมสฺมิํ จีวรทานสิกฺขาปเทติฯ ปญฺจมํฯ

6. จีวรสิพฺพนสิกฺขาปทํ

[175] ฉฏฺเฐ อุทายีติ เอตฺถ มหาอุทายี, กาฬุทายี, ลาฬุทายีติ ตโย อุทายี โหนฺติฯ เตสุ ตติโยวาธิปฺเปโตติ อาห ‘‘ลาฬุทายี’’ติฯ ปภาเวน ฐาติ ปวตฺตตีติ ปฏฺโฐติ กเต ปฏิพโลว ลพฺภติฯ เตนาห ‘‘ปฏิพโล’’ติฯ นิปุโณติ กุสโลฯ ‘‘ปฏิภาเนน กตจิตฺต’’นฺติอิมินา ‘‘ปฏิภานจิตฺต’’นฺติ ปทสฺส มชฺเฌ ปทโลปํ ทสฺเสติฯ โสติ ลาฬุทายี อกาสีติ สมฺพนฺโธฯ ตสฺสาติ จีวรสฺสฯ ‘‘ยถาสํหฏ’’นฺติ เอตฺถ เอวสทฺโท อชฺฌาหริตพฺโพติ อาห ‘‘ยถาสํหฏเมวา’’ติฯ

[176] ยํ จีวรํ นิวาสิตุํ วา ปารุปิตุํ วา สกฺกา โหติ, ตํ จีวรํ นามาติ โยชนาฯ เอวํ หีติ เอวเมวฯ ‘‘ทุกฺกฏ’’นฺติอิมินา ‘‘สยํ สิพฺพติ, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺสา’’ติ เอตฺถ อนฺตราปตฺติํ ทสฺเสติฯ อาราติ สูจิฯ สา หิ อรติ นิสฺสงฺควเสน คจฺฉติ ปวิสตีติ ‘‘อารา’’ติ วุจฺจติ, ตสฺสา ปโถ คมนํ อาราปโถ, ตสฺมิํ, อาราปถสฺส นีหรณาวสานตฺตา ‘‘นีหรเณ’’ติ วุตฺตํฯ สตกฺขตฺตุมฺปีติ อเนกกฺขตฺตุมฺปิฯ อาณตฺโตติ อาณาปียตีติ อาณตฺโตฯ ‘‘อาณาปิโต’’ติ วตฺตพฺเพ ณาเปสทฺทสฺส โลปํ, อิการสฺส จ อการํ กตฺวา, ‘‘อาทตฺเต’’ติ อาขฺยาตปเท เตวิภตฺติยา วิย ตปจฺจยสฺส จ ทฺวิภาวํ กตฺวา เอวํ วุตฺตํฯ เตนาห ‘‘สกิํ จีวรํ สิพฺพาติ วุตฺโต’’ติฯ อถ ปนาติ ตโต อญฺญถา ปนฯ อาณตฺตสฺสาติ อาณาปิตสฺสฯ สมฺพหุลานิปิ ปาจิตฺติยานิ โหนฺตีติ สมฺพนฺโธฯ

เยปิ นิสฺสิตกา สิพฺพนฺตีติ โยชนา, อาจริยุปชฺฌาเยสุ สิพฺพนฺเตสูติ สมฺพนฺโธฯ เตสนฺติ อาจริยุปชฺฌายานํฯ เตสมฺปีติ นิสฺสิตกานมฺปิฯ ญาติกานํ ภิกฺขุนีนํ จีวรนฺติ สมฺพนฺโธฯ ‘‘อนฺเตวาสิเกหี’’ติปทํ ‘‘สิพฺพาเปนฺตี’’ติปเท การิตกมฺมํฯ ตตฺราปีติ อาจริยุปชฺฌาเยหิ สิพฺพาปเนปิฯ