อติวิยตฺถํ อาวิกโรนฺโต อาห ‘‘ยถา วิสํสฏฺฐาว โหนฺติ, เอวํ กโรนฺตี’’ติฯ ยถาติ เยนากาเรน กริยมาเนติ สมฺพนฺโธฯ ‘‘วิสุ’’นฺติ อิมินา อาเวณิสทฺโท ‘‘วิสุ’’นฺติอตฺถวาจโก อนิปฺผนฺนปาฏิปทิโกติ ทสฺเสติฯ วตฺถูสูติ เภทกรวตฺถูสุฯ อิมํ คณฺหถาติ อิมํ วาทํ คณฺหถฯ วิสุนฺติ อาเวณิํฯ อิมสฺมิํ ขนฺธเก วุตฺตวจนํ ปริวารปาฬิยา สํสนฺเทนฺโต อาห ‘‘ปริวาเร ปนา’’ติอาทิฯ ตตฺถ ปญฺจหิ อากาเรหีติ ‘‘กมฺเมน อุทฺเทเสน โวหรนฺโต อนุสฺสาวเนน สลากคฺคาเหนา’’ติ (ปริ. 458) เอวํ ปญฺจหิ การเณหิฯ ตสฺสาติ ปริวาเร วุตฺตวจนสฺสฯ อิธาติ อิมสฺมิํ สงฺฆเภทกกฺขนฺธเก, วุตฺเตน อิมินา สงฺฆเภทลกฺขเณนาติ โยชนาฯ ‘‘อตฺถโต นานากรณํ นตฺถี’’ติ อิมินา สทฺทโต นานากรณํ อตฺถีติ ทีเปติฯ อสฺสาติ สงฺฆเภทลกฺขณสฺสฯ ตํ ปน นานากรณาภาวนฺติ โยชนาฯ ตตฺเถวาติ ปริวาเร เอวฯ สพฺพตฺถาติ สพฺพสฺมิํ สงฺฆเภทกกฺขนฺธเกฯ

อิติ สงฺฆเภทกกฺขนฺธกวณฺณนาย โยชนา สมตฺตาฯ

8. วตฺตกฺขนฺธกํ