เมนู

ยถาธมฺโมติ ‘‘คณโภชเน ปาจิตฺติย’’นฺติ (ปาจิ. 209) วุตฺตาย มาติกาวิภงฺคปาฬิยา อนุรูปํ ปญฺจวตฺถุยาจนกถาติ ปญฺจ วตฺถูนิ ยาจนสฺส กถาฯ อายุกปฺปนฺติ อวีจิมหานิรเย อายุกปฺปํ สนฺธาย วุตฺตํฯ อวีจิมหานิรเย อายุกปฺโป นาม เอโก อนฺตรกปฺโปติ ชินาลงฺการฏีกาทีสุ (มิ. ป. 4.1.3; กถา. อฏฺฐ. 654-657; อิติวุ. อฏฺฐ. 18; สารตฺถ. ฏี. จูฬวคฺค 3.343; อ. นิ. ฏี. 3.662) วุตฺโตฯ ‘‘เอโก อสงฺเขฺยยฺยกปฺโป’’ติ สมฺโมหวิโนทนาทีสุ (วิภ. อฏฺฐ. 809; ม. นิ. อฏฺฐ. 3.128; วิ. วิ. ฏี. 1.410; วชิร. ฏี. ปาราชิกณฺฑ 410) วุตฺโตฯ เสฏฺฐํ ปุญฺญนฺติ มหนฺตํ ปุญฺญํฯ อิมินา พฺรหํ ปุญฺญนฺติ พฺรหสทฺโท มหนฺตตฺโถติ ทสฺเสติฯ พฺรห วุทฺธิยนฺติ ธาตุปาเฐสุ (ปาณินี 735; สทฺทนีติธาตุมาลายํ 16 หการนฺตธาตุ) วุตฺตตฺตา พฺรหสทฺโท มหนฺตวาจโก โหติฯ พฺรหธาตุโต อปจฺจยํ กตฺวา ‘‘พฺรหา’’ติปิ, มปจฺจยํ กตฺวา ‘‘พฺรหฺมา’’ติปิ ปาโฐ อตฺถิฯ อายุกปฺปเมวาติ สคฺเคสุ อายุกปฺปเมวฯ

สงฺฆเภทกถา

[344] โสติ เทวทตฺโต, คโต กิราติ สมฺพนฺโธฯ ตตฺเถวาติ วิหารสีมายเมวฯ อาเวณิกนฺติ ภิกฺขุสงฺฆโต อาเวณิกํฯ

[345] อาคิลายตีติ เอตฺถ อาตฺยูปสคฺโค อภิภวนตฺโถ, คิเลธาตุ พาธนตฺโถติ อาห ‘‘เวทนาภิภูตา พาธตี’’ติฯ นฺติ ปิฏฺฐิํฯ ปรสฺส จิตฺตํ อาทิสิตฺวา เทสยติ เอตายาติ อาเทสนา, สา เอว ปาฏิหาริยํ อาเทสนาปาฏิหาริยํฯ อนุสาสติ เอตายาติ อนุสาสนี, อิมเมวตฺถํ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘เอวมฺปิ เต’’ติอาทิฯ

[346] มมานุกฺรุพฺพนฺติ เอตฺถ อนุตฺยูปสคฺโค อนุกิริยตฺโถ กรธาตุ อนฺตปจฺจโย คจฺฉนฺตาทิคโณติ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘มมานุกิริยํ กุรุมาโน’’ติฯ ‘‘ทุกฺขิโต’’ติ อิมินา กปโณติ เอตฺถ กปธาตุ หิํสนตฺโถติ ทสฺเสติฯ มหาวราหสฺสาติ วราหสทฺทสฺส สูกรตฺถํ ปฏิกฺขิปนฺโต อาห ‘‘มหานาคสฺสา’’ติฯ