อชฺชตนาย วาติ อชฺช ภวานํ ปุญฺญานํ อตฺถาย วาฯ เตสนฺติ นิมนฺตกานํ, ปวิฏฺฐานํ ภิกฺขูนนฺติ สมฺพนฺโธฯ เยหิ นิมนฺติเตหีติ นิมนฺติเตหิ เยหิ ภิกฺขูหิฯ เยสํ วา ปตฺตนฺติ สมฺพนฺโธฯ เตสํ น ปาปุณาตีติ สพฺเพสํ เตสํ น ปาปุณาติ, กสฺมา? อนิมนฺติตตฺตาฯ เตสํ น ปาปุณนฺติ, กสฺมา? นิมนฺติตเคหํ อปวิฏฺฐตฺตาฯ โสติ ทายโกฯ

ปุพฺเพปีติ อิโต ปุพฺเพปิฯ อสฺสาติ ทายกสฺสฯ วาเสตฺวาติ วาสาเปตฺวาฯ โสติ ทายโกฯ โยติ ภิกฺขุ, วสตีติ สมฺพนฺโธฯ ตานีติ เภสชฺชานิฯ อิทนฺติ จีวรํฯ

‘‘อนฺเตวาสิกานญฺจา’’ติ ปเทน สทฺธิวิหาริกาปิ คเหตพฺพา อุทฺเทสาทิวเสน อนฺเต วสนสีลตฺตาฯ อุทฺเทสํ คเหตุํ อาคโต จ คเหตฺวา คจฺฉนฺโต จาติ อิเม อนฺเต อวสนสีลาปิ รูฬฺหีวเสน อนฺเตวาสิกา นามฯ อิมินา นิสฺสยํ คเหตุํ อาคโต จ เถรสฺส สนฺติเก นิสฺสยํ คหิตปุพฺโพ จ อนฺเตวาสิโก นามาติ ทสฺเสติฯ วตฺตํ กตฺวา อุทฺเทสปริปุจฺฉาทีนิ คเหตฺวา วิจรนฺตานํ สพฺเพสํ อุทฺเทสนฺเตวาสิกานํ ปาปุณาตีติ โยชนาฯ อิมินา สทฺธิวิหาริกนิสฺสยนฺเตวาสิกอุปสมฺปทนฺเตวาสิกปพฺพชฺชนฺเตวาสิกาปิ คเหตพฺพา เตสมฺปิ นิพทฺธจาริกภิกฺขุภาวโตฯ สพฺพตฺถาติ สพฺพสฺมิํ จีวรกฺขนฺธเกฯ

อิติ จีวรกฺขนฺธกวณฺณนาย โยชนา สมตฺตาฯ

9. จมฺเปยฺยกฺขนฺธกํ

234. กสฺสปโคตฺตภิกฺขุวตฺถุกถา

[380] จมฺเปยฺยกฺขนฺธเก คคฺคราย โปกฺขรณิยาติ เอตฺถ คคฺครสทฺทสฺส นามสทฺทภาวํ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘คคฺครนามิกาย อิตฺถิยา’’ติฯ อิมินา คคฺครสทฺโท คคฺครอิติ นามํ ปวตฺตินิมิตฺตํ กตฺวา อิตฺถิทพฺพํ วทตีติ ทสฺเสติฯ ตนฺติปฏิพทฺโธติ ตนฺติยา ปฏิพทฺโธฯ ‘‘อุสฺสุกฺกมฺปิ อกาสิ ยาคุยา’’ติอาทีสุ เอวํ วินิจฺฉโย เวทิตพฺโพติ โยชนา ฯ ตสฺส ภิกฺขุโนติ กสฺสปโคตฺตนามกสฺส ตสฺส ภิกฺขุโนฯ ตตฺเถวาติ วาสภคาเมเยวฯ

[382] อธมฺเมน วคฺคกมฺมํ กโรนฺตีติอาทีนํ นานากรณนฺติ สมฺพนฺโธฯ

236. ญตฺติวิปนฺนกมฺมาทิกถา

[385] อญฺญตฺราปิ ธมฺมาติ เอตฺถ ธมฺมาติ อุปโยคตฺเถ นิสฺสกฺกวจนเมตนฺติ อาห ‘‘อญฺญตฺร ธมฺม’’นฺติฯ ‘‘อญฺญตฺรา’’ติ นิปาตปโยเค ทุติยาตติยาปญฺจมีสุ อญฺญตรสฺส สมฺภวโต อุปโยควจนมฺปิ โหติฯ ตสฺมา วุตฺตํ ‘‘อยเมว วา ปาโฐ’’ติฯ ‘‘ภูเตน วตฺถุนา’’ติ อิมินา ธมฺมสทฺทสฺส สจฺจตฺถํ ทสฺเสติฯ ‘‘เอเสว นโย’’ติ อิมินา สทฺทสภาวเมว สนฺธาย อติทิสติ, น อตฺถํฯ เตน วุตฺตํ ‘‘เอตฺถ ปนา’’ติอาทิฯ สตฺถุสาสนนฺติ สตฺถุ อาณาฯ สตฺถุอาณา นาม ญตฺติอนุสาวนานํ สมฺปทาติ อาห ‘‘ญตฺติสมฺปทา อนุสาวนสมฺปทา จา’’ติฯ ‘‘ปฏิกุฏฺฐญฺเจว กตญฺจา’’ติ อิมินา ปฏิกุฏฺฐกตนฺติ ปทสฺส ทฺวนฺทวากฺยํ ทสฺเสติฯ ปฏิกุสิตพฺพนฺติ ปฏิกุฏฺฐํ, กตฺตพฺพนฺติ กตํ, กมฺมํฯ ตเมวตฺถํ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘ยํ อญฺเญสู’’ติอาทิฯ ตตฺถ ยนฺติ กมฺมํฯ

[387] ปาฬิยาติ วินยปาฬิยาฯ ยนฺติ กมฺมํ, น กริยตีติ สมฺพนฺโธฯ เอตฺถาติ อฏฺฐกถายํฯ โส จ โขติ โส จ วิตฺถาโร, อาคโตติ สมฺพนฺโธฯ กสฺมา ญตฺติทุติยญตฺติจตุตฺถกมฺมานเมว วเสน อาคโต, นนุ ญตฺติอปโลกนกมฺมวเสนปิ อาคเตน ภวิตพฺพนฺติ อาห ‘‘ยสฺมา ปนา’’ติอาทิฯ ญตฺติทุติยญตฺติจตุตฺเถสุ หาปนํ วา อญฺญถา กรณํ วา อตฺถิ วิย ญตฺติกมฺเม นตฺถีติ โยชนาฯ ญตฺติกมฺเม ญตฺติฏฺฐปนโต อญฺญกิจฺจสฺส อสมฺภวโต หาปนํ วา อญฺญถา กรณํ วา นตฺถีติ อธิปฺปาโยฯ ตานีติ ญตฺติกมฺมอปโลกนกมฺมานิฯ สพฺเพสมฺปิ กมฺมานนฺติ สพฺเพสมฺปิ จตุนฺนํ กมฺมานํฯ ปรโตติ ปรสฺมิํ ปริวาราวสาเน (ปริ. อฏฺฐ. 482)ฯ