เมนู

‘‘น’’นฺติ ปทํ ‘‘สิกฺขาเปสี’’ติ ปเท การิตกมฺมํ, ‘‘เภสชฺชโยชน’’นฺติ ปทํ ธาตุกมฺมํฯ เภสชฺชโยชนนฺติ เภสชฺเชน โรคสฺส โยชนํฯ โส ปนาติ ชีวโก ปนฯ อิมินาติ ชีวเกน น อุคฺคหิตํ, อุคฺคหิตนฺติ สมฺพนฺโธฯ เอเกน ทฺวาเรนาติ จตูสุ ทฺวาเรสุ เอเกน ทฺวาเรนฯ อาหิณฺฑนฺโตติ วิจรนฺโตฯ ปริตฺตํ ปาเถยฺยนฺติ เอตฺถ ปริตฺตสทฺทสฺส อารกฺขนตฺเถปิ ปวตฺตนโต อิธ อปฺปตฺเถ ปวตฺตตีติ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘อปฺปมตฺตก’’นฺติฯ กสฺมา อปฺปมตฺตกํ ปาเถยฺยํ อทาสีติ โยชนาฯ ตสฺสาติ ทิสาปาโมกฺขสฺสฯ อยนฺติ ชีวโก, ลภิสฺสตีติ สมฺพนฺโธฯ ตโตติ ลภนโตฯ ขีเณ ปาเถยฺเยติ ปาเถยฺเย ขีเณ สตีติ โยชนาฯ

203. เสฏฺฐิภริยาทิวตฺถุกถา

[330] ยา นามาติ ยา นาม ฆรณีฯ กิมฺปิ มายนฺติ เอตฺถ เอการโลปสนฺธีติ อาห ‘‘กิมฺปิ เม อย’’นฺติฯ อิมินา ยการาเทสสนฺธิํ นิวตฺเตติ, ‘‘มฺยาย’’นฺติปิ ปาโฐ, เอวํ สติ อาเทสสนฺธิเยว, น โลปสนฺธิฯ อยํ ฆรณี เม กิญฺจิ เทยฺยธมฺมํ กิมฺปิ ทสฺสตีติ โยชนาฯ ตสฺส จาติ สพฺพิสฺส จ, กตสฺสาติปิ ปาโฐฯ โรคูปสมสฺส จาติ มม โรคสฺส อุปสมสฺส จ, อิเมหิ ปเทหิ สํยมสฺสาติ ปทสฺส อตฺถํ ทสฺเสติฯ ‘‘อุปการ’’นฺติ อิมินา อุปชานามีติ เอตฺถ อุปสทฺทสฺส อตฺถํ ทสฺเสติฯ อธิปฺปาโยติ ฆรณิยา อาสโยฯ

[331] ‘‘สพฺพาลงฺการํ ตุยฺหํ โหตู’’ติ อิทํ วจนํ ราชา สภาวโต อาห, อุทาหุ กิญฺจิ จินฺเตตฺวาติ อาห ‘‘ราชา’’ติอาทิฯ ตตฺถ อิมนฺติ อลงฺการํฯ ปมาณยุตฺเตติ การณานุรูเปฯ นฺติ ชีวกํฯ นาฏกานมฺปีติ ปญฺจสติกานํ นาฏกานมฺปิฯ โสปีติ ชีวโกปิฯ เตสนฺติ อภยกุมารนาฏกานํฯ เมติ มยฺหํ, น ปติรูปนฺติ สมฺพนฺโธฯ อยฺยิกานนฺติ มาตามหีนํฯ กตสฺส เม อุปการนฺติ โยชนาฯ อิมินา อธิกาโร จ อุปกาโร จ อตฺถโต สทิสนฺติ ทสฺเสติฯ ราชา ปสนฺโน ทตฺวา อาหาติ สมฺพนฺโธฯ