87. ปาริสุทฺธิทานกถา

[164] เยน เกนจิ องฺคปจฺจงฺเคน วิญฺญาเปตีติ ปฏิวจนํ นิจฺฉาเรตุมสกฺโกนฺโต เยน เกนจิ องฺคปจฺจงฺเคน วิญฺญาเปติฯ อุภยถาติ อุภเยหิ กายวาจาสงฺขาเตหิ อากาเรหิฯ กายวาจาหิ วิญฺญาเปตีติ สมฺพนฺโธฯ สพฺเพติ อขิลา คิลานาฯ หตฺถปาเสติ สงฺฆสฺส หตฺถปาสมฺหิฯ สเจ ทูเร โหนฺตีติ สเจ พหู คิลานา อญฺญมญฺญํ ทูเร โหนฺติฯ ตํ ทิวสนฺติ ตสฺมิํ สงฺฆอปฺปโหนกทิวเสฯ

ตตฺเถว ปกฺกมตีติ เอตฺถ นิสฺสกฺกตฺเถ ถปจฺจโยติ อาห ‘‘ตโตวา’’ติ, ปาริสุทฺธิหารฏฺฐานโต เอวาติ อตฺโถฯ ‘‘คจฺฉตี’’ติ อิมินา กมุธาตุยา ปทวิกฺเขปตฺถํ ทสฺเสติ, ‘‘กตฺถจี’’ติ อิมินา ตสฺส กมฺมํฯ สามเณโร ปฏิชานาตีติอาทีสุ ปฏิชานนาการตฺถสฺส อิติสทฺทสฺส โลปภาวํ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘สามเณโร อห’’นฺติ เอวํ ปฏิชานาตี’’ติอาทิฯ ภูตํเยวาติ วิชฺชมานํเยวฯ สพฺพตฺถาติ สพฺเพสุ ‘‘สิกฺขํ ปจฺจกฺขาตโก ปฏิชานาตี’’ติอาทีสุฯ

สพฺพนฺติเมน ปริจฺเฉเทน จตุนฺนํ ภิกฺขูนนฺติ สมฺพนฺโธฯ สพฺพตฺถาติ สพฺเพสุ ‘‘สงฺฆปฺปตฺโต วิพฺภมตี’’ติอาทีสุฯ เอตฺถาติ ปาริสุทฺธิหรเณฯ พหูนมฺปีติ เอตฺถ ปิสทฺเทน เอเกน เอกสฺสาปิ, พหูหิ เอกสฺสาปิ, พหูหิ พหูนมฺปิ อาหฏา ปาริสุทฺธิ อาหฏาว โหตีติ ทสฺเสติฯ โสติ ปาริสุทฺธิหารโก ภิกฺขุฯ เยสนฺติ ภิกฺขูนํฯ ตสฺเสวาติ ปาริสุทฺธิหารกสฺเสวฯ อิตรา ปนาติ อิตเรสํ ปาริสุทฺธิ ปนฯ พิฬาลสงฺขลิกาติ เอตฺถ พิฬาโลติ อาขุภุโชฯ โส หิ พิฬาสยํ อาขุํ คณฺหิตุํ อลติ สมตฺเถตีติ พิฬาโลติ วุจฺจติฯ สงฺขลิกาติ เอตํ สตฺตานํ พนฺธนูปกรณวิเสสสฺส นามํฯ พิฬาลสฺส สงฺขลิกา เตน สมฺพนฺธสมฺพนฺธิภาเวน สมฺพนฺธตฺตาติ พิฬาลสงฺขลิกาฯ อิทํ อุปลกฺขณมตฺตํ เยสํ เกสญฺจิ สงฺขลิกาย คเหตพฺพตฺตาฯ ตาย สทิสา พิฬาลสงฺขลิกา ปาริสุทฺธีติ อตฺโถฯ อิทํ ปเนตฺถ โอปมฺมสํสนฺทนํ – ยถา สงฺขลิกาย ปฐมํ วลยํ ทุติยํเยว วลยํ ปาปุณาติ, น ตติยํ, เอวเมว ปฐมํ ทินฺนา ปาริสุทฺธิ ทุติยเมว ปาปุณาติ, น ตติยนฺติฯ

อาคนฺตฺวาติ สงฺฆสฺส หตฺถปาสํ อาคนฺตฺวาฯ ปาฬิยํ สุตฺโต น อาโรเจตีติอาทีสุ เหตฺวตฺเถ ปจฺจตฺตวจนํฯ