เมนู

56. อปตฺตกาทิวตฺถุกถา

[118] โย ปิณฺโฑ หตฺเถสุ ลพฺภตีติ โยชนาฯ ตทตฺถายาติ ตสฺส ปิณฺฑสฺส อตฺถายฯ เสยฺยถาปิ ติตฺถิยาติ เอตฺถ เสยฺยถาปิสทฺโท อุปมตฺโถ, ติตฺถิยสทฺโท อาชีวกนามเก ติตฺถิเย โหตีติ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘ยถาปิ อาชีวกนามกา ติตฺถิยา’’ติฯ ตสฺมา อาชีวกสงฺขาเต ติตฺถิเย อุปมํ กตฺวา อุชฺฌายนฺตีติ อาห ‘‘สูปพฺยญฺชเนหี’’ติอาทิฯ หีติ สจฺจํ, ยสฺมา วาฯ เตติ อาชีวกาฯ กมฺมํ ปน น กุปฺปตีติ ปตฺตจีวเรสุ อสนฺเตสุปิ กมฺมวาจาย ‘‘ปริปุณฺณสฺส ปตฺตจีวร’’นฺติ ปริกิตฺติตตฺตา กมฺมํ น กุปฺปตีติ อธิปฺปาโยฯ

ยาจิตเกนาติ เอตฺถ ยาจิโต หุตฺวา คหิโต ยาจิตโกติ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘ยาจิตฺวา คหิเตนา’’ติฯ ‘‘อีทิเสน หี’’ติอาทินา โทสํ ทสฺเสติฯ ตสฺมาติ ยสฺมา อาปตฺติ โหติ, ตสฺมาฯ ตสฺสาติ อุปสมฺปทาเปกฺขสฺสฯ นิรเปกฺเขหิ อาจริยุปชฺฌายาทีหีติ โยชนาฯ นิสฺสชฺชิตฺวาติ พฺรหฺมเทยฺเยน นิสฺสชฺชิตฺวาฯ อนธิฏฺฐานุปคานํ ปตฺตจีวรานํ อปตฺตจีวรตฺตา วุตฺตํ ‘‘อธิฏฺฐานุปคํ ปตฺตจีวร’’นฺติฯ ปณฺฑุปลาสนฺติ สมณุทฺเทสภาวาเปกฺขํฯ โส หิ รูฬฺหิวเสน ปณฺฑุปลาโสติ วุจฺจติฯ อถ วา ยถา ปณฺฑุปลาโส น หริโต, นาปิ สุกฺโข โหติ, เอวํ โสปิ ปพฺพชาเปกฺโข น คิหี โหติ, นาปิ สามเณโร, ตสฺมา สมณุทฺเทสภาวาเปกฺโข ‘‘ปณฺฑุปลาโส’’ติ วุจฺจติฯ

วสนฺตสฺส ปณฺฑุปลาสสฺสาติ สมฺพนฺโธฯ อนามฏฺฐปิณฺฑปาตนฺติ ภิกฺขูหิ อนามสิตพฺพคฺคํ ปิณฺฑปาตํฯ สามเณรภาคสมโกติ สามเณเรหิ ลทฺเธน ภาเคน สมํ ปวตฺโตฯ อสฺสาติ ปณฺฑุปลาสสฺสฯ สามเณรสฺส สพฺพํ ปฏิชคฺคนกมฺมํ กาตุํ วฏฺฏติ วิย, อสฺส กาตุํ วฏฺฏตีติ โยชนาฯ