สวนวเสน สโมธาเน วินิจฺฉโย เอวํ เวทิตพฺโพติ โยชนาฯ อุปชฺฌายสฺส สทฺทนฺติ สมฺพนฺโธฯ

23. อุปสมฺปาเทตพฺพปญฺจกกถา

[84] อิทานิ =01 ยํ ลกฺขณํ วุตฺตนฺติ สมฺพนฺโธฯ สงฺเขปโตติ องฺคานิ อนุทฺธริตฺวา สมาสโตฯ ตตฺถาติ ยํ ‘‘ปญฺจหิ ภิกฺขเว องฺเคหิ สมนฺนาคเตน ภิกฺขุนา’’ติอาทิมาห, ตตฺถฯ อคุณงฺเคหีติ คุณวิรหิเตหิ องฺเคหิฯ โสติ ภิกฺขุฯ น อุปสมฺปาเทตพฺพนฺติ เอตฺถ กมฺมวาจาจริเยน หุตฺวา น อุปสมฺปาเทตพฺพนฺติ อาสงฺกา ภเวยฺยาติ อาห ‘‘อุปชฺฌาเยน หุตฺวา น อุปสมฺปาเทตพฺพ’’นฺติฯ เอตฺถาติ เอเตสุ ปญฺจเกสุฯ อาทีสูติ เอตฺถ ปุพฺโพ นิทสฺสนตฺโถ อิติสทฺโท โลโป โหติฯ อิติอาทีสูติ หิ อตฺโถฯ อยุตฺตวเสนาติ อนนุรูปวเสนฯ โยติ ภิกฺขุฯ หีติ สจฺจํ, ยสฺมา วาฯ ปเร จ สมาทเปตุนฺติ สมฺพนฺโธฯ ตตฺถาติ สีลกฺขนฺธาทิเกฯ ปริหรตีติ ปริสํ ปริสฺสยโต หรติ อปเนติฯ ตสฺสาติ ภิกฺขุโนฯ ‘‘สีลาทีหี’’ติปทํ ‘‘ปริหายติเยวา’’ติปเท อปาทานํ, ‘‘น วฑฺฒตี’’ติปเท กรณํฯ ตสฺมาติอาทิ ลทฺธคุณํฯ เตนาติ ภิกฺขุนาฯ กสฺมา อาปตฺติองฺควเสน น วุตฺตนฺติ อาห ‘‘น หี’’ติอาทิฯ หีติ ยสฺมาฯ ตสฺเสวาติ ขีณาสวสฺเสวฯ น วเทยฺยาติ ขีณาสวานํ อนภิรติยา อนุปฺปนฺนตฺตา น วเทยฺยฯ ยทิ น ขีณาสวสฺเสว อุปชฺฌายาจริยภาโว อนุญฺญาโต, อถ กสฺมา ขีณาสวปญฺจโก วุตฺโตติ อาห ‘‘ยสฺมา ปนา’’ติอาทิฯ ยสฺมา น ปริหายตีติ สมฺพนฺโธฯ

อนฺตคฺคาหิกายาติ สสฺสตุจฺเฉทสงฺขาตํ อนฺตํ ลามกํ คณฺหาติ, คณฺหาเปตีติ วา อนฺตคฺคาหิกา, ตายฯ ทิฏฺฐิยาติ มิจฺฉาทิฏฺฐิยาฯ ยตฺตกํ สุตนฺติ ภิกฺขุโนวาทกสิกฺขาปเท (ปาจิ. อฏฺฐ. 145-147) วุตฺตํ ยตฺตกํ สุตํฯ เตนาติ สุเตน ऋฯ ยํ อาปตฺตาทิ เตน ชานิตพฺพนฺติ โยชนาฯ