ยถาปาฬิํ วิสชฺเชตฺวา อญฺญถา ‘‘ปาณาติปาตา เวรมณิํ สิกฺขาปทํ สมาทิยามี’’ติ อุทฺทิสนฺโตปิ นิทฺโทโสเยวฯ หีติ สจฺจํ, ยสฺมา วาฯ ตานีติ สิกฺขาปทานิฯ ยาวาติ ยตฺตกํ กาลํ น ชานาติ, น กุสโล โหตีติ สมฺพนฺโธฯ สนฺติกาวจโรเยวาติ อาจริยุปชฺฌายานํ สมีเป อวจาโรวฯ อสฺสาติ สามเณรสฺสฯ กปฺปิยากปฺปิยนฺติ ทสสิกฺขาปทวินิมุตฺตํ กปฺปิยํ ปรามาสาทิญฺจ อกปฺปิยํ อปรามาสาทิญฺจฯ เตนาปีติ สามเณเรนาปิฯ นาสนงฺคานีติ ลิงฺคนาสนองฺคานิฯ สาธุกํ สิกฺขิตพฺพนฺติ สาธุกํ อสิกฺขนฺตสฺส ลิงฺคนาสนญฺจ ทณฺฑกมฺมนาสนญฺจ โหตีติ อธิปฺปาโยฯ

10. ทุติยมารกถา

[35] มยฺหนฺติปทสฺส ‘‘อนุปฺปตฺตา สจฺฉิกตา’’ติปเทสุ ฉฏฺฐีกตฺตุภาวํ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘มยา โขติ อตฺโถ’’ติฯ ‘‘อถ วา’’ติอาทินา ‘‘มยฺห’’นฺติปทสฺส ‘‘โยนิโส มนสิการา, โยนิโส สมฺมปฺปธานา’’ติปเทสุ สมฺพนฺธภาวํ ทสฺเสติฯ ‘‘โยนิโส มนสิการา, โยนิโส สมฺมปฺปธานา’’ติ เอตฺถ การณตฺเถ นิสฺสกฺกวจนนฺติ อาห ‘‘เตน เหตุนา’’ติฯ ‘‘ปุนา’’ติอาทินา ‘‘มยฺห’’นฺติปทํ ‘‘โยนิโส มนสิการา, โยนิโส สมฺมปฺปธานา’’ติปเทสุ สามฺยตฺเถ สามิภาเวน โยเชตฺวา ปุน ‘‘อนุปฺปตฺตา, สจฺฉิกตา’’ติ ปเทสุ กตฺตุตฺเถ สามิภาเวน วิภตฺติวิปลฺลาโส กาตพฺโพติ ทสฺเสติฯ

11. ภทฺทวคฺคิยกถา

[36] ภทฺทํ รูปญฺจ จิตฺตญฺจ เอเตสมตฺถีติ ภทฺทกาฯ วคฺคพนฺธนํ วคฺโค อุตฺตรปทโลเปน, วคฺเคน จรนฺตีติ วคฺคิยาฯ ภทฺทกา จ เต วคฺคิยา จาติ ภทฺทวคฺคิยา กการโลเปนาติ อตฺถํ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘ภทฺทวคฺคิยา’’ติอาทิฯ ‘‘โวกาโร นิปาตมตฺโต’’ติ อิมินา ตุมฺหสทฺทสฺส จ โยวจนสฺส จ การิยภาวํ นิวตฺเตติฯ หีติ สจฺจํฯ เตติ ภทฺทวคฺคิยาฯ อิทนฺติ ปญฺจสีลรกฺขนํฯ ปุพฺพกมฺมนฺติ ปุพฺเพ อุปจิตํ กุสลกมฺมํฯ