[975] ยถา ‘‘อุตฺตริฉปฺปญฺจวาจาหี’’ติ (ปาจิ. 62-65) เอตฺถ ปญฺจสทฺโท น โกจิ อตฺโถ, วาจาสิลิฏฺฐตฺถํ โลกโวหารวเสน วุตฺโต, น เอวมิธ, อิธ ปน อตฺโถ อตฺถิ, ปญฺจ โยชนานิ คจฺฉนฺติยาปิ อนาปตฺติเยวาติ อาห ‘‘ปวาเรตฺวา…เป.… อนาปตฺตี’’ติฯ ปจฺจาคจฺฉตีติ ปฏินิวตฺเตตฺวา อาคจฺฉตีติฯ ทสมํฯ

ตุวฏฺฏวคฺโค จตุตฺโถฯ

5. จิตฺตาคารวคฺโค

1. ปฐมสิกฺขาปท-อตฺถโยชนา

[978] จิตฺตาคารวคฺคสฺส ปฐเม รญฺโญ กีฬนฏฺฐานํ อคารํ ราชาคารนฺติ วจนตฺถํ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘รญฺโญ กีฬนฆร’’นฺติฯ จิตฺตํ อคารํ จิตฺตาคารํฯ อารามนฺติ นครโต นาติทูรอาราโมติ อาห ‘‘อุปวน’’นฺติฯ อุยฺยานนฺติ สมฺปนฺนปุปฺผผลตาย อุทฺธํ อุลฺโลเกตฺวา มนุสฺสา ยนฺติ คจฺฉนฺติ เอตฺถาติ อุยฺยานํฯ โปกฺขรณินฺติ โปกฺขรํ ปทุมํ เนตีติ โปกฺขรณีฯ ปญฺจปีติ ราชาคาราทีนิ ปญฺจปิฯ สพฺพตฺถาติ ทสฺสนตฺถาย คมเน จ คนฺตฺวา ปสฺสเน จาติ สพฺเพสุฯ

[981] ‘‘อชฺฌาราเม’’ติอาทินา อาราเม ฐิตาย อารามโต พหิ กเต ราชาคาราทิเก ปสฺสนฺติยาปิ อนาปตฺตีติ ทสฺเสติฯ ตานีติ ราชาคาราทีนีติฯ ปฐมํฯ

2. ทุติยสิกฺขาปทํ

[982] ทุติเย อนุตฺตานฏฺฐานํ นตฺถีติฯ ทุติยํฯ

3. ตติยสิกฺขาปทํ

[988] ตติเย ยตฺตกนฺติ ยตฺตกํ สุตฺตนฺติ สมฺพนฺโธฯ อญฺฉิตนฺติ กฑฺฒิตํฯ ตสฺมินฺติ ตตฺตเก สุตฺเตติ สมฺพนฺโธฯ ตกฺกมฺหีติ เอตฺถ ตกฺโกติ เอโก อโยมโย สุตฺตกนฺตนสฺส อุปกรณวิเสโสฯ โส หิ ตกียติ สุตฺตํ พนฺธียติ เอตฺถ, เอเตนาติ วา ตกฺโกติ วุจฺจติ, ตสฺมิํฯ กนฺตนโตติ กนฺตียเต กปฺปาสาทิภาวสฺส ฉินฺทียเต กนฺตนํ, ตโตฯ

[989] ทสิกสุตฺตาทินฺติ เอตฺถ ทสาติ วตฺถสฺสาวยโวฯ โส หิ ทิยฺยติ อวขณฺฑียตีติ ทสาติ วุจฺจติ, ตสฺสํ ทสายํ ปวตฺตํ ทสิกํ, ตเมว สุตฺตํ ทสิกสุตฺตํฯ อาทิสทฺเทน วกฺขมานํ ทุกฺกนฺติตสุตฺตาทิํ สงฺคณฺหาตีติฯ ตติยํฯ

4. จตุตฺถสิกฺขาปทํ

[992] จตุตฺเถ อาทิํ กตฺวาติ โธวนาทีนิ อาทิํ กตฺวาฯ ขาทนียาทีสูติ ปูวขาทนียาทีสุฯ รูปคณนายาติ ปูวาทีนํ สณฺฐานคณนายฯ

[993] ยาคุปาเนตฺต ยาคุสงฺขาเต ปาเนฯ เตสนฺติ มนุสฺสานํฯ เวยฺยาวจฺจกรฏฺฐาเน ฐเปตฺวาติ มาตาปิตโร อตฺตโน เวยฺยาวจฺจกรฏฺฐาเน ฐเปตฺวาติฯ จตุตฺถํฯ

5. ปญฺจมสิกฺขาปทํ

[996] ปญฺจเม วินิจฺฉินนฺตีติ อธิกรณํ วินิจฺฉินนฺตี ภิกฺขุนีติ โยชนาติฯ ปญฺจมํฯ

6. ฉฏฺฐสิกฺขาปทํ

[999] ฉฏฺเฐ อนุตฺตานวจนํ นตฺถีติฯ

7. สตฺตมสิกฺขาปทํ

[1007] สตฺตเม ‘‘ปุน ปริยาเย’’ติ เอตฺถ ปริยายสทฺโท วารเววจโนติ อาห ‘‘ปุน วาเร’’ติฯ มหคฺฆจีวรนฺติ มหคฺฆํ อาวสถจีวรนฺติฯ สตฺตมํฯ

8. อฏฺฐมสิกฺขาปทํ

[1008] อฏฺฐเม อนิสฺสชฺชิตฺวาติ เอตฺถ พฺรหฺมเทยฺเยน น อนิสฺสชฺชนํ, อถ โข ตาวกาลิกเมวาติ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘รกฺขนตฺถายา’’ติอาทิฯ