มคฺคมูฬฺหสทฺเทน สทฺทายนฺติยา สทฺทํ สุณาติ วิย จ ธมฺมสฺสวนาโรจนสทฺเทน สทฺทายนฺติยา สทฺทํ สุณาติ วิย จ ‘‘อยฺเย’’ติ สทฺทายนฺติยา สทฺทํ สุณาตีติ โยชนาฯ สทฺทายนฺติยาติ สทฺทํ กโรนฺติยาฯ นามธาตุ เหสาฯ เอวรูเปติ ‘‘มคฺคมูฬฺหสทฺเทน วิยา’’ติอาทินา วุตฺเต เอวรูเปฯ

ติตฺถายตนํ สงฺกนฺตา วาติ ติตฺถีนํ วาสฏฺฐานํ สงฺกนฺตา วาฯ อิมินา ‘‘ปกฺขสงฺกนฺตา’’ติ เอตฺถ ปกฺขสทฺทสฺส ปฏิปกฺขวาจกตฺตา เตน สาสนปฏิปกฺขา ติตฺถิยา เอว คเหตพฺพาติ ทสฺเสติฯ ติตฺถิยา หิ สาสนสฺส ปฏิปกฺขา โหนฺตีติฯ ตติยํฯ

4. จตุตฺถสงฺฆาทิเสสสิกฺขาปทํ

[694] จตุตฺเถ ปาทสฺส ฐปนกํ ปีฐํ ปาทปีฐํฯ ปาทสฺส ฐปนกา กถลิกา ปาทกถลิกาติ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘ปาทปีฐํ นามา’’ติอาทิฯ อนญฺญายาติ เอตฺถ ยกาโร ตฺวาปจฺจยสฺส การิโยติ อาห ‘‘อชานิตฺวา’’ติฯ เนตฺถารวตฺเตติ อุกฺเขปนียกมฺมโต นิตฺถรณการเณ วตฺเตฯ ‘‘วตฺตมาน’’นฺติอิมินา ‘‘วตฺตนฺติ’’นฺติ เอตฺถ อนฺตปจฺจยํ นเยน ทสฺเสตีติฯ จตุตฺถํฯ

5. ปญฺจมสงฺฆาทิเสสสิกฺขาปทํ

[701] ปญฺจเม ‘‘เอกโต อวสฺสุเต’’ติ เอตฺถ เหฏฺฐา วุตฺตนเยน ‘‘เอกโต’’ติ สามญฺญโต วุตฺเตปิ ภิกฺขุนิยา เอว คเหตพฺพภาวญฺจ โตปจฺจยสฺส ฉฏฺฐุตฺเถ ปวตฺตภาวญฺจ อวสฺสุภปเท ภาวตฺถญฺจ ทสฺเสตุํ วุตฺตํ ‘‘ภิกฺขุนิยา อวสฺสุตภาโว ทฏฺฐพฺโพ’’ติฯ เอตนฺติ ‘‘ภิกฺขุนิยา อวสฺสุตภาโว’’ติ วจนํฯ ตนฺติ อวจนํฯ ปาฬิยาติ อิมาย สิกฺขาปทปาฬิยาติฯ ปญฺจมํฯ