‘‘อาราม’’นฺติ สามญฺญโต วุตฺเตปิ อารญฺญกเสนาสนสฺส อาราโม เอว อธิปฺเปโตติ อาห ‘‘อารญฺญกเสนาสนารามญฺจา’’ติฯ ตสฺสาติ อารญฺญกเสนาสนารามสฺสฯ ‘‘กสฺมา’’ติ ปุจฺฉาย ‘‘ปฏิโมจนตฺถ’’นฺติ วิสชฺชนาย สเมตุํ สมฺปทานตฺเถ นิสฺสกฺกวจนํ กาตพฺพํฯ กิมตฺถนฺติ หิ อตฺโถฯ ปฏิโมจนตฺถนฺติ ตทตฺเถ ปจฺจตฺตวจนํฯ ปฏิโมจนสงฺขาตาย อตฺถายาติ หิ อตฺโถฯ อตฺถสทฺโท จ ปโยชนวาจโกฯ ปโยชนายาติ หิ อตฺโถฯ อถ วา ‘‘ปฏิโมจนตฺถ’’นฺติ วิสชฺชนายํฯ ‘‘กสฺมา’’ติ ปุจฺฉาย สเมตุํ นิสฺสกฺกตฺเถ ปจฺจตฺตวจนํ กาตพฺพํฯ ปฏิโมจนสงฺขาตา อตฺถาติ หิ อตฺโถฯ อตฺถสทฺโท จ การณวาจโกฯ การณาติ หิ อตฺโถฯ เอวญฺหิ ปุจฺฉาวิสชฺชนานํ ปุพฺพาปรสมสงฺขาโต วิจโย หาโร ปริปุณฺโณ โหตีติ ทฏฺฐพฺพํฯ อมฺหากนฺติ ขาทนียโภชนียปฏิหรนฺตานํ อมฺหากํฯ อมฺเหติ โจรสงฺขาเต อมฺเหฯ

‘‘ตสฺสา’’ติ ปทสฺสตฺถํ ทสฺเสตุํ วุตฺตํ ‘‘เอติสฺสา ยาคุยา’’ติฯ อญฺญานิปีติ ปฏิสํวิทิตกุลโต อญฺญานิปิ กุลานิฯ เตนาติ ปฏิสํวิทิตกุเลนฯ กุรุนฺทิวาเท ยาคุยา ปฏิสํวิทิตํ กตฺวา ยาคุํ อคฺคเหตฺวา ปูวาทีนิ อาหรนฺติ, วฏฺฏตีติ อธิปฺปาโยฯ

[575] เอกสฺสาติ ภิกฺขุสฺสฯ ตสฺสาติ ปฏิสํวิทิตภิกฺขุสฺส, จตุนฺนํ วา ปญฺจนฺนํ วา ภิกฺขูนํ อตฺถายาติ โยชนาฯ อญฺเญสมฺปีติ จตุปญฺจภิกฺขุโต อญฺเญสมฺปิฯ อธิกเมวาติ ปริภุตฺตโต อติเรกเมวฯ ยํ ปนาติ ขาทนียโภชนียํ ปน, ยมฺปิ ขาทนียโภชนียํ วนโต อาหริตฺวา เทนฺตีติ โยชนาฯ ‘‘ตตฺถชาตก’’นฺติ เอตฺถ ตสทฺทสฺส วิสยํ ทสฺเสตุํ วุตฺตํ ‘‘อาราเม’’ติฯ อญฺเญน ทินฺนนฺติ สมฺพนฺโธฯ นนฺติ มูลขาทนียาทิํฯ ปฏิสํวิทิตนฺติ ปฏิกจฺเจว สุฏฺฐุ ชานาปิตนฺติ อตฺโถติฯ จตุตฺถํฯ

อิติ สมนฺตปาสาทิกาย วินยสํวณฺณนาย

ปาฏิเทสนียวณฺณนาย

โยชนา สมตฺตาฯ

7. เสขิยกณฺฑํ