ปจฺฉิมปาเฐ ‘‘หตฺถิสมฺมทฺท’’นฺติอาทิปทสฺส ลิงฺควิปลฺลาสญฺจ ‘‘อตฺถี’’ติ ปาฐเสเสน โยเชตพฺพตญฺจ ทสฺเสตุํ วุตฺตํ ‘‘หตฺถิสมฺมทฺโท อตฺถี’’ติฯ รชิตพฺพานีติ รชนียานิ, รชิตุํ อรหานีติ อตฺโถฯ อิมินา สมฺพนฺธกาเล ปุริมปาเฐ รญฺโญ อนฺเตปุเรติ วิภตฺติวิปลฺลาโส กาตพฺโพติฯ ปจฺฉิมปาเฐ ปน มุขฺยโตว ยุชฺชติฯ เตน วุตฺตํ ‘‘ตสฺมิํ อนฺเตปุเร’’ติฯ

[498] อวสิตฺตสฺสาติ ขตฺติยาภิเสเกน อภิสิตฺตสฺสฯ อิโตติ สยนิฆรโตฯ อิมินา ปญฺจมีพาหิรสมาสํ ทสฺเสติฯ รญฺโญ รติชนนฏฺเฐน รตนํ วุจฺจติ มเหสีฯ มเหสีติ จ สาภิเสกา เทวีฯ นิปุพฺพ คมุธาตุสฺส นิปุพฺพกมุธาตุยา ปริยายภาวํ ทสฺเสตุํ วุตฺตํ ‘‘นิคฺคตนฺติ นิกฺขนฺต’’นฺติฯ ปฐมํฯ

2. รตนสิกฺขาปทํ

[502] ทุติเย ปมุสฺสิตฺวาติ สติวิปฺปวาเสน ปมุสฺสิตฺวาฯ ปุณฺณปตฺตนฺติ ตุฏฺฐิทายํฯ ตญฺหิ มโนรถปุณฺเณน ปตฺตพฺพภาคตฺตา ‘‘ปุณฺณปตฺต’’นฺติ วุจฺจติฯ ตสฺส สรูปํ ทสฺเสตุํ วุตฺตํ ‘‘สตโต ปญฺจ กหาปณา’’ติฯ อิธ ปน กหาปณานํ ปญฺจสตตฺตา ปญฺจวีสกหาปณา อธิปฺเปตาฯ อาภรณสทฺทสฺส อลงฺการสทฺเทน ปริยายภาวํ ทสฺเสตุํ วุตฺตํ ‘‘อลงฺการ’’นฺติฯ ‘‘มหาลตํ นามา’’ติ อิมินา น โย วา โส วา อลงฺกาโร, อถ โข วิเสสาลงฺกาโรติ ทสฺเสติฯ มหนฺตานิ มาลากมฺมลตากมฺมานิ เอตฺถาติ มหาลตาฯ ลตาคหเณน หิ มาลาปิ คหิตาฯ นวหิ โกฏีหิ อคฺฆํ อิมสฺสาติ นวโกฏิอคฺฆนกํ, นวโกฏิสงฺขาตํ อคฺฆํ อรหตีติ วา นวโกฏิอคฺฆนกํฯ

[504] อนฺเต สมีเป วสนสีลตฺตา ปริจาริโก ‘‘อนฺเตวาสี’’ติ วุจฺจตีติ อาห ‘‘ปริจาริโก’’ติฯ

[506] ทฺเว เลฑฺฑุปาตาติ ถามมชฺฌิมสฺส ปุริสสฺส ทฺเว เลฑฺฑุปาตาฯ