เมนู

8. อุปสฺสุติสิกฺขาปทํ

[471] อฏฺฐเม ‘‘อธิกรณชาตาน’’นฺติ เอตฺถ อธิกรณสฺส ปกรณโต วิวาทาธิกรณภาวญฺจ วิเสสนปรปทภาวญฺจ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘อุปฺปนฺนวิวาทาธิกรณาน’’นฺติฯ ตตฺถ อุปฺปนฺนสทฺเทน ชาตสทฺทสฺสตฺถํ ทสฺเสติ ฯ วิวาทสทฺเทน อธิกรณสฺส สรูปํ ทสฺเสติฯ สุยฺยตีติ สุติ วจนํ, สุติยา สมีปํ อุปสฺสุติ ฐานนฺติ อตฺถํ ทสฺเสตุํ วุตฺตํ ‘‘สุติสมีป’’นฺติฯ ‘‘สมีป’’นฺติ อิมินา อุปสทฺทสฺสตฺถํ ทสฺเสติฯ ‘‘ยตฺถา’’ติอาทินา ‘‘อุปสฺสุตี’’ติ เอตฺถ อุปสทฺทสฺส ปธานตฺตา ตสฺส สรูปํ ทสฺเสติฯ ยตฺถาติ ยสฺมิํ ฐาเนฯ มนฺเตนฺตนฺติ เอตฺถ อุปโยควจนสฺส ภุมฺมตฺเถ อธิปฺเปตตฺตา วุตฺตํ ‘‘มนฺตยมาเน’’ติฯ

[473] ‘‘วูปสมิสฺสามี’’ติ เอตฺถ อิธาตุยา คตฺยตฺถํ ทสฺเสตุํ วุตฺตํ ‘‘วูปสมํ คมิสฺสามี’’ติฯ อการกภาวนฺติ นิทฺโทสภาวํฯ โสตุกามตาย คมนวเสน สิยา กิริยนฺติ โยชนาฯ ปรโตปิ เอเสว นโยติฯ อฏฺฐมํฯ

9. กมฺมปฏิพาหนสิกฺขาปทํ

[474] นวเม มยนฺติ ฉพฺพคฺคิยนามกา อมฺเหฯ กตตฺตาติ กมฺมานํ กตตฺตาฯ ธมฺโมติ ภูโต สภาโวฯ เอเตสูติ จตูสุ สงฺฆกมฺเมสูติฯ นวมํฯ

10. ฉนฺทํ อทตฺวาคมนสิกฺขาปทํ

[481] ทสเม โจเทติ ปรสฺส โทสํ อาโรเปตีติ โจทโกฯ เตน จ โจทเกน โจเทตพฺโพ โทสํ อาโรเปตพฺโพติ จุทิโต, โสเยว จุทิตโก, เตน จฯ ‘‘อนุวิชฺชโกติ จ วินยธโรฯ โส หิ โจทกจุทิตกานํ มตํ อนุมิเนตฺวา วิทติ ชานาตีติ อนุวิชฺชโกฯ เอตฺตาวตาปีติ เอตฺตเกนปิ ปมาเณนาติฯ ทสมํฯ