เมนู

ปาฏิเทสนียกณฺฑํ

2. เตลวิญฺญาปนาทิสิกฺขาปทวณฺณนา

ปาฬิยํ อนาคเตสุ ปน อฏฺฐสุปีติ ปาฬิมุตฺตเกสุ สปฺปิอาทีสุ อฏฺฐสุปิฯ

เตลวิญฺญาปนาทิสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

อิติ กงฺขาวิตรณิยา ปาติโมกฺขวณฺณนาย

วินยตฺถมญฺชูสายํ ลีนตฺถปฺปกาสนิยํ

ภิกฺขุนิปาติโมกฺเข ปาฏิเทสนียวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

1. ปริมณฺฑลาทิสิกฺขาปทวณฺณนา

เสขิยานิ เจวาติ ปญฺจสตฺตติ เสขิยานิ เจวฯ ‘‘ภิกฺขุปาติโมกฺขวณฺณนายํ วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพา’’ติ อิมินา ยสฺมา ตาทิสํเยเวตฺถ อตฺถวินิจฺฉยํ วิทู วทนฺติ, ตสฺมา วิสุํ เตสํ อตฺถวณฺณนา น วุตฺตาฯ ตตฺถ ยา วุตฺตา, สา อิธาปิ วุตฺตาเยวาติ ทสฺเสติฯ

ปริมณฺฑลาทิสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

อิติ กงฺขาวิตรณิยา ปาติโมกฺขวณฺณนาย

วินยตฺถมญฺชูสายํ ลีนตฺถปฺปกาสนิยํ

ภิกฺขุนิปาติโมกฺขวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

นิคมนกถาวณฺณนา

ยํ ปาติโมกฺขสฺส วณฺณนํ อารภินฺติ สมฺพนฺโธฯ ‘‘มหาวิหารวาสีน’’นฺติ อิทํ ปุริมปจฺฉิมปเทหิ สทฺธิํ สมฺพนฺธิตพฺพํ, มหาวิหารวาสีนํ โปราณฏฺฐกถาหิ วาติ จฯ ปาฬิยตฺถญฺจ เกวลนฺติ สกลํ ปาฬิอตฺถญฺจ, อุภโตวิภงฺคญฺจาติ วุตฺตํ โหติฯ เอตฺถาติ เอติสฺสํ กงฺขาวิตรณิยํฯ ยสฺมา น หิ อตฺถีติ สมฺพนฺโธฯ นฺติ ยํ ปทํฯ สีหฬฏฺฐกถานยนฺติ สีหฬมาติกฏฺฐกถานยํฯ อฏฺฐกถาสารนฺติ สีหฬมาติกฏฺฐกถายํ อตฺถสารํ, อถ วา วินยฏฺฐกถาสุ อตฺถสารํฯ เตเนตํ ทสฺเสติ – สีหฬมาติกฏฺฐกถายํ อตฺถสารํ อาทาย อิมํ กงฺขาวิตรณิํ กโรนฺโต วินยฏฺฐกถาสุปิ อิธ วินิจฺฉเย โยคกฺขมํ อตฺถสารํ อาทาเยว อกาสินฺติฯ

อิทานิ สเทวกสฺส โลกสฺส อจฺจนฺตสุขาธิคมาย อตฺตโน ปุญฺญํ ปริณาเมนฺโต ‘‘ยถา จ นิฏฺฐํ สมฺปตฺตา’’ติอาทิคาถาทฺวยมาหฯ กลฺยาณนิสฺสิตาติ กุสลนิสฺสิตาฯ สพฺพสตฺตานนฺติ กามาวจราทิเภทานํ สพฺเพสํ สตฺตานํฯ

นิคมนกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

นิคมนกถา

เอตฺตาวตา จ –

[1]

ลงฺกิสฺสโร โย วิชิตาริราโช;

ราชา ปรกฺกนฺตภุโช ยสสฺสี;

ติธาคตํ สีหฬเมกรชฺชํ;

อกา นิกายญฺจ ตถา สมคฺคํฯ

[2]

ปุเร ปุลตฺถิมฺหิ วเร ปุรานํ;

มชฺฌมฺหิ นานารตนากรานํ;

อนนฺตสมฺปตฺติภราภิราเม;

วราจลุตฺตงฺคฆราภิราเมฯ

[3]

อเภชฺชปาการสุโคปุรสฺมิํ ;

นิรากุลาเนกกุลากุลสฺมิํ;

มุนินฺททาฐงฺกุรวาสภูเต;

โย โลจนานนฺทวเห วสนฺโตฯ

[4]