อญฺเญนปิ อตฺเถ สตี ติ ปฐมํ วิญฺญตฺติโต อญฺเญนปิ อตฺเถ สติฯ เตน สทฺธิํ อญฺญญฺจาติ ยํ ปฐมํ วิญฺญตฺตํ, เตน สทฺธิํ อญฺญญฺจฯ กิํ วุตฺตํ โหติ? สเจ ปฐมํ สปฺปิ วิญฺญตฺตํ, ‘‘ยมกํ ปจิตพฺพ’’นฺติ จ เวชฺเชน วุตฺตตฺตา เตเลนาปิ อตฺโถ โหติฯ ตโต ‘‘เตเลนาปิ เม อตฺโถ’’ติ เอวมาทินา อญฺญญฺจ วิญฺญาเปนฺติยาติ วุตฺตํ โหติฯ อานิสํสํ ทสฺเสตฺวาติ ‘‘สเจ กหาปณสฺส สปฺปิ อาภตํ โหติ, อิมินา มูเลน ทฺวิคุณํ เตลํ ลพฺภติ, เตเลนาปิ จ อิทํ กิจฺจํ นิปฺปชฺชติ, ตสฺมา เตลํ อาหรา’’ติ เอวํ อานิสํสํ ทสฺเสตฺวาฯ

อญฺญวิญฺญาปนสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

5. อญฺญเจตาปนสิกฺขาปทวณฺณนา

ตโต อญฺญํ เจตาเปยฺยาติ ปฐมํ เจตาปิตโต ยํ กิญฺจิ อญฺญํ เจตาเปยฺยฯ

อญฺญเจตาปนสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

6. ปฐมสงฺฆิกเจตาปนสิกฺขาปทวณฺณนา

อญฺญสฺสตฺถาย ทินฺเนนาติ ยํ เจตาเปติ, ตโต อญฺญสฺสตฺถาย ทินฺเนนฯ อญฺญุทฺทิสิเกนาติ ปุริมสฺเสวตฺถทีปนํฯ

เสสกํ อุปเนนฺติยาติ ยทตฺถาย ทินฺโน, ตํ เจตาเปตฺวา อวเสสํ อญฺญสฺสตฺถาย อุปเนนฺติยาฯ สามิเก อปโลเกตฺวาติ ทายเก อาปุจฺฉิตฺวาฯ เอวรูปาสู อาปทาสุ อุปเนนฺตีนนฺติ เอวรูเปสุ อุปทฺทเวสุ อญฺญสฺส ยสฺส กสฺสจิ อตฺถาย อุปเนนฺตีนํฯ

ปฐมสงฺฆิกเจตาปนสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

7. ทุติยสงฺฆิกเจตาปนสิกฺขาปทวณฺณนา

น เกวลํ เตเนว ปริกฺขาเรนาติ อาห ‘‘สยํ ยาจิตเกนาปี’’ติฯ วุตฺตญฺเหตํ ปาฬิยํ ‘‘ภิกฺขุนิโย เตน จ ปริกฺขาเรน สยมฺปิ ยาจิตฺวา เภสชฺชํ เจตาเปตฺวา ปริภุญฺชิํสู’’ติ (ปาจิ. 763)ฯ มาติกายํ ปน คมฺยมานตฺตา ปิ-สทฺโท นปฺปยุตฺโตฯ คมฺยมานตฺถสฺส หิ สทฺทสฺส ปโยคํ ปติ กามจาโรติ ยุตฺติฯ

ทุติยสงฺฆิกเจตาปนสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

8-9-10. ปฐมคณิกเจตาปนาทิสิกฺขาปทวณฺณนา

อฏฺฐมนวมทสมานิ อุตฺตานตฺถาเนวฯ

ปฐมคณิกเจตาปนาทิสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

ปตฺตวคฺโค ปฐโมฯ

2. จีวรวคฺโค

11. ครุปาวุรณสิกฺขาปทวณฺณนา

ยสฺมา ปวาริตฏฺฐาเน วิญฺญตฺติ นาม น ปฏิเสเธตพฺพา, ตสฺมา ภควา ธมฺมนิมนฺตนวเสน ปวาริตฏฺฐาเน ‘‘วเทถายฺเย, เยนตฺโถ’’ติ (สารตฺถ. ฏี. ปาจิตฺติย 3.784) วุตฺตาย จตุกฺกํสปรมํ วิญฺญาเปตพฺพนฺติ ปริจฺเฉทํ ทสฺเสตีติ เวทิตพฺพํฯ เตเนว ‘‘เจตาเปตพฺพนฺติ ฐเปตฺวา สหธมฺมิเก จ ญาตกปฺปวาริเต จ อญฺเญน กิสฺมิญฺจิเทว คุเณ ปริตุฏฺเฐน ‘วเทถายฺเย, เยนตฺโถ’ติ วุตฺตาย วิญฺญาเปตพฺพ’’นฺติ วุตฺตํฯ ราชานนฺติ ปเสนทิโกสลราชานํฯ

ครุปาวุรณสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ