เมนู

63. ยานสิกฺขาปทวณฺณนา

ยานคตสฺสาติ ‘‘ยานํ นาม วยฺหํ, รโถ, สกฏํ, สนฺธมานิกา, สิวิกา, ปาฏงฺกี’’ติ (ปาจิ. 640, 1187) วุตฺตํ ยานํ อุปาทาย อนฺตมโส หตฺถสงฺฆาฏมฺหิ คตสฺสฯ เตนาห ‘‘สเจปิ ทฺวีหิ ชเนหี’’ติอาทิฯ วยฺหาทิเกติ เอตฺถ วยฺหนฺติ อุปริ มณฺฑปสทิสํ ปทรจฺฉทนํ, สพฺพปาลิคุณฺฐิมํ วา ฉาเทตฺวา กตํ สกฏวิเสสํ ‘‘วยฺห’’นฺติ วทนฺติฯ อาทิสทฺเทน รถาทีนํ คหณํฯ

ยานสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

75. อุทเกอุจฺจารสิกฺขาปทวณฺณนา

ปกิณฺณกนฺติ โวมิสฺสกนยํฯ สจิตฺตกนฺติ (สารตฺถ. ฏี. ปาจิตฺติย 3.576) วตฺถุวิชานนจิตฺเตน, ปณฺณตฺติวิชานนจิตฺเตน จ สจิตฺตกํฯ ‘‘อนาทริยํ ปฏิจฺจา’’ติ (ปาจิ. 654) วุตฺตตฺตา ยสฺมา อนาทริยวเสเนว อาปชฺชิตพฺพโต อิทํ สพฺพํ เกวลํ อกุสลเมว, ตญฺจ ปกติยา วชฺชํ, สญฺจิจฺจ วีติกฺกมนญฺจ โทมนสฺสิกสฺเสว โหติ, ตสฺมา ‘‘โลกวชฺชํ อกุสลจิตฺตํ ทุกฺขเวทน’’นฺติ วุตฺตํฯ เสเสสุปิ เอเสว นโยฯ

เอกูนวีสติธมฺมเทสนาปฏิสํยุตฺตสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

อิติ กงฺขาวิตรณิยา ปาติโมกฺขวณฺณนาย

วินยตฺถมญฺชูสายํ ลีนตฺถปฺปกาสนิยํ

เสขิยวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

อธิกรณสมถวณฺณนา

คณนปริจฺเฉโทติ สงฺขฺยาปริจฺเฉโทฯ อธิกรียนฺติ เอตฺถาติ อธิกรณานิฯ เก อธิกรียนฺติ? สมถาฯ กถํ อธิกรียนฺติ? สมนวเสนฯ ตสฺมา เต เตสํ สมนวเสน ปวตฺตนฺตีติ อาห ‘‘อธิกรณานิ สเมนฺตี’’ติอาทิฯ อุปฺปนฺนานํ อุปฺปนฺนานนฺติ อุฏฺฐิตานํ อุฏฺฐิตานํฯ