ธมฺมกมฺเม ปน อธมฺมกมฺมสญฺญิโน วคฺคํ ภิกฺขุนิสงฺฆํ โอวทโต ติกทุกฺกฏํ, ตถา เวมติกสฺส, ธมฺมกมฺมสญฺญิโน จาติ นว ทุกฺกฏานิฯ สมคฺคํ ปน ภิกฺขุนิสงฺฆํ โอวทโต อฏฺฐาติ สตฺตรส ทุกฺกฏานิฯ เตนาห ‘‘สเจ ปนา’’ติอาทิฯ อญฺญํ ธมฺมนฺติ อญฺญํ สุตฺตนฺตํ วา อภิธมฺมํ วาฯ ‘‘สมคฺคามฺหายฺยา’’ติ วจเนน หิ โอวาทํ ปจฺจาสีสนฺติฯ ตสฺมา ฐเปตฺวา โอวาทํ อญฺญํ ธมฺมํ ภณนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ โอวาทญฺจ อนิยฺยาเตตฺวาติ ‘‘เอโส ภคินิ โอวาโท’’ติ อวตฺวาฯ ปริปุจฺฉํ เทตีติ ตสฺสาเยว ปคุณาย ครุธมฺมปาฬิยา อตฺถํ ภณติฯ โอสาเรหีติ อุจฺจาเรหิ, กเถหีติ อตฺโถฯ โอสาเรตีติ อฏฺฐครุธมฺมปาฬิํ วทติฯ ปญฺหํ ปุฏฺโฐติ ครุธมฺมนิสฺสิตํ วา ขนฺธาทินิสฺสิตํ วา ปญฺหํ ภิกฺขุนิยา ปุฏฺโฐฯ

โอวาทสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

2. อตฺถงฺคตสิกฺขาปทวณฺณนา

เอกโตอุปสมฺปนฺนนฺติ ภิกฺขุนิสงฺเฆ อุปสมฺปนฺนมตฺตํฯ อิโต ปรมฺปิ จ ยตฺถ ยตฺถ ‘‘เอกโตอุปสมฺปนฺน’’นฺติ วุจฺจติ, สพฺพตฺถ อยเมว อตฺโถ ทฏฺฐพฺโพฯ

อตฺถงฺคตสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

3. ภิกฺขุนุปสฺสยสิกฺขาปทวณฺณนา

สํวาสายาติ อุโปสถาทิอตฺถํฯ อิตรนฺติ อุภโตสงฺเฆ อุปสมฺปนฺนํฯ

ภิกฺขุนุปสฺสยสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

4. อามิสสิกฺขาปทวณฺณนา

ตณฺหาทิฏฺฐีหิ อามสิตพฺพโต อามิสํ, จีวราทิ, อามิสเมว เหตุ อามิสเหตุฯ เตนาห ‘‘จีวราทีนํ อญฺญตรเหตู’’ติฯ อาทิสทฺเทน ปิณฺฑปาตเสนาสนคิลานปจฺจยสกฺการครุการมานนวนฺทนปูชนานํ คหณํฯ อวณฺณกามตายาติ อยสกามตาเยวฯ

ธมฺมกมฺเมติอาทีสุ ภิกฺขุโนวาทสมฺมุติกมฺมํ ‘‘กมฺม’’นฺติ เวทิตพฺพํฯ ตตฺถ ติกปาจิตฺติยนฺติ ธมฺมกมฺเม ธมฺมกมฺมสญฺญิเวมติกอธมฺมกมฺมสญฺญีนํ วเสน ตีณิ ปาจิตฺติยานิฯ ตเถว อธมฺมกมฺเม ติกทุกฺกฏํ เวทิตพฺพํฯ อสมฺมตนฺติ สมฺมเตน วา สงฺเฆน วา ภารํ กตฺวา ฐปิตํ อุปสมฺปนฺนํฯ นนุ โอวาทสมฺมุติ อุปสมฺปนฺนสฺเสว ทียติ, น สามเณรสฺสาติ อาห ‘‘ตตฺถา’’ติอาทิฯ สมฺมเตน วา สงฺเฆน วา ฐปิโต ปน พหุสฺสุโต สามเณโร ‘‘อสมฺมโต’’ติ เวทิตพฺโพฯ ปกติยา จีวราทิเหตุ โอวทนฺตํ ปน เอวํ ภณนฺตสฺสาติ ปกติยา จีวราทิเหตุ โอวทนฺตํ ‘‘เอส จีวราทิเหตุ โอวทตี’’ติ สญฺญาย เอวํ ภณนฺตสฺสฯ ‘‘น จีวราทิเหตุ โอวทตี’’ติ สญฺญาย ปน เอวํ ภณนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ อนามิสนฺตรตาติ อามิสจิตฺตาภาโว, ‘‘อามิสเหตุ โอวทิสฺสามี’’ติ เอวํ ปวตฺตอชฺฌาสยาภาโวติ อตฺโถฯ จิตฺตปริยาโย เหตฺถ อนฺตรสทฺโท ‘‘ยสฺสนฺตรโต น สนฺติ โกปา’’ติอาทีสุ (อุทา. 20) วิยฯ

อามิสสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

5. จีวรทานสิกฺขาปทวณฺณนา

ปญฺจมสิกฺขาปทํ อุตฺตานตฺถเมวฯ

จีวรทานสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

6. จีวรสิพฺพนสิกฺขาปทวณฺณนา

สูจิํ ปเวเสตฺวา ปเวเสตฺวา นีหรเณติ อาราปเถ อาราปเถ ปาจิตฺติยํฯ ‘‘สิพฺพิสฺสามี’’ติ ปน วิจาเรนฺตสฺส, ฉินฺทนฺตสฺสาปิ ทุกฺกฏํฯ สตกฺขตฺตุมฺปิ วิชฺฌิตฺวา สกิํ นีหรนฺตสฺสาติ สกลสูจิํ อนีหรนฺโต ทีฆสุตฺตปฺปเวสนตฺถํ สตกฺขตฺตุมฺปิ วิชฺฌิตฺวา สกิํ นีหรนฺตสฺสฯ ‘‘สิพฺพา’’ติ วุตฺโตติ สกิํ ‘‘จีวรํ สิพฺพา’’ติ วุตฺโตฯ นิฏฺฐาเปตีติ สพฺพํ สูจิกมฺมํ ปริโยสาเปติฯ ตสฺส อาราปเถ อาราปเถ ปาจิตฺติยนฺติ อาณตฺตสฺส สูจิํ ปเวเสตฺวา ปเวเสตฺวา นีหรเณ เอกเมกํ ปาจิตฺติยํฯ