เมนู

อยํ ปน วิเสโส – ตุลํ โอทาตานํ ตุลํ โคจริยานํ อาทิยิตฺวา กรเณ, พหุตรํ โอทาตานํ พหุตรํ โคจริยานํ อาทิยิตฺวา กรเณ , สุทฺธํ โอทาตานํ สุทฺธํ โคจริยานํ อาทิยิตฺวา กรเณ จ อนาปตฺตีติฯ

องฺเคสุ ปน ปฐมงฺคํ กาฬกานํ ทฺเวภาคโต อติเรกภาโวติ ทฏฺฐพฺพํฯ อิมานิ ตีณิ น เกวลํ อนิสฺสฏฺฐาเนว ปริภุญฺชิตุํ น วฏฺฏนฺตีติ อาห ‘‘อิมานิ ปนา’’ติอาทิฯ ‘‘ปริภุญฺชิตุํ น วฏฺฏนฺตี’’ติ อิมินา ยทิ ปริภุญฺชติ, ทุกฺกฏนฺติ ทสฺเสติฯ

ทฺเวภาคสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

4. ฉพฺพสฺสสิกฺขาปทวณฺณนา

ยํ สนฺถตสมฺมุติํ เทตีติ สมฺพนฺโธฯ คิลานสฺส ภิกฺขุโนติ ยสฺส วินา สนฺถตา น ผาสุ โหติ, น สกฺโกติ จ สนฺถตํ อาทาย ปกฺกมิตุํ, เอวํภูตสฺส คิลานสฺส ภิกฺขุโนฯ สนฺถตสมฺมุติํ เทตีติ ‘‘สุณาตุ เม, ภนฺเต, สงฺโฆ, อยํ อิตฺถนฺนาโม ภิกฺขุ คิลาโน น สกฺโกติ สนฺถตํ อาทาย ปกฺกมิตุ’’นฺติอาทินา (ปารา. 560) ปทภาชเน วุตฺตาย ญตฺติทุติยกมฺมวาจาย สนฺถตสมฺมุติํ เทติฯ

สาติ สนฺถตสมฺมุติฯ วูปสนฺโต วา ปุน กุปฺปตีติ วูปสนฺโต วา โส อาพาโธ ปุน กุปฺปติ, อนุวสฺสมฺปิ กาตุํ วฏฺฏติ, ปุน สมฺมุติทานกิจฺจํ นตฺถีติ อธิปฺปาโยฯ น เกวลํ ตสฺมิํเยว โรเค กุปฺปิเต, อถ โข อญฺญสฺมิํ โรเค กุปฺปิเตปิ คตคตฏฺฐาเน อนุวสฺสํ กาตุํ ลภติฯ เตเนว หิ สมนฺตปาสาทิกายํ ‘‘สเจ อโรโค หุตฺวา ปุน มูลพฺยาธินาว คิลาโน โหติ , โสเยว ปริหาโร, นตฺถญฺญํ ‘สมฺมุติกิจฺจ’นฺติ ผุสฺสเทวตฺเถโร อาหฯ อุปติสฺสตฺเถโร ปน โส วา พฺยาธิ ปฏิกุปฺปตุ, อญฺโญ วา, สกิํ ‘คิลาโน’ติ นามํ ลทฺธํ ลทฺธเมว, ปุน ‘สมฺมุติกิจฺจํ นตฺถี’ติ อาหา’’ติ (ปารา. อฏฺฐ. 2.557) อุปติสฺสตฺเถรวาโท ปจฺฉา วุตฺโตฯ

เอตฺถ จ ‘‘อิทํ เม, ภนฺเต, สนฺถตํ อูนกฉพฺพสฺสานิ การาปิตํ อญฺญตฺร ภิกฺขุสมฺมุติยา นิสฺสคฺคิย’’นฺติ (ปารา. 562) อิมินา นเยน นิสฺสชฺชนวิธานํ เวทิตพฺพํฯ ‘‘เสสํ ปฐมสทิสเมวา’’ติ อิมินา ‘‘อตฺตนา กตํ ปเรหิ ปริโยสาเปตี’’ติอาทิกํ อติทิฏฺฐํฯ