เมนู

ปาจิตฺติยกณฺฑํ

1. ปฐมวคฺควณฺณนา

ปฐเม หริตปตฺตวณฺโณ หริตโกฯ จาปลสุณํ อมิญฺชโกฯ องฺกุรมตฺตเมว หิ ตสฺส โหติฯ ปลณฺฑุกาทโย สภาเวเนว วฏฺฏนฺติฯ สูปสมฺปากาที วินาปิ อนฺตมโส ยาคุภตฺเตปิ ปกฺขิปิตุํ วฏฺฏตีติ ลิขิตํ, ‘‘ภิกฺขุนิยาปิ คิลานาย ปุเรภตฺตเมว ลสุณํ กปฺปติ, น อคิลานายา’’ติ อภยคิรีนํ อุคฺคโหติฯ

ทุติเย อาพาธปจฺจยา ภิกฺขุนิสงฺฆํ อาปุจฺฉิตฺวา สํหราเปตุํ วฏฺฏติ, ภิกฺขุสฺส เอตฺถ จ ลสุเณ จ ทุกฺกฏํฯ

สตฺตเม ‘‘สมุฏฺฐานาทีนิ อทฺธานมคฺคสิกฺขาปทสทิสานี’’ติ ปาโฐฯ

นวเม กุฏฺโฏ นาม ฆรกุฏฺโฏฯ ปากาโร นาม ปริกฺเขปปากาโรฯ

ฉฑฺฑิตเขตฺเตติ ปุราณเขตฺเตฯ สงฺฆสนฺตเก ภิกฺขุสฺส ฉฑฺเฑตุํ วฏฺฏติ สงฺฆปริยาปนฺนตฺตาฯ ภิกฺขุนีนมฺปิ สงฺฆสนฺตเก ภิกฺขุสงฺฆสนฺตเก วุตฺตนเยเนว วฏฺฏติฯ เอวํ สนฺเตปิ สารุปฺปวเสน กาตพฺพนฺติ ลิขิตํฯ

ทสเม ‘‘สยํ ตานิ วตฺถูนิ กโรนฺติยา’’ติอาทิ อิธ สิกฺขาปเท นตฺถิฯ กสฺมา? เอฬกโลมสมุฏฺฐานตฺตาฯ ยทิ เอวํ กสฺมา วุตฺตนฺติ เจ? สุตฺตานุโลมมหาปเทสโตฯ ยทิ นจฺจาทีนิ ปสฺสิตุํ วา สุณิตุํ วา น ลภติ, ปเคว อตฺตนา กาตุนฺติ นยโต ลพฺภมานตฺตา วุตฺตํฯ อิตรถา มหาปเทสา นิรตฺถกา สิยุํฯ ‘‘เอวํ อญฺญตฺถปิ นโย เนตพฺโพฯ สมุฏฺฐานมฺปิ อิธ วุตฺตเมว อคฺคเหตฺวา ฉสมุฏฺฐานวเสน คเหตพฺพ’’นฺติ อาจริยาฯ อิธ วุตฺตํ สมุฏฺฐานํ นาม มูลภูตสฺส อนฺตรา วุตฺตาปตฺติยา, ตสฺมา เอฬกโลมสมุฏฺฐานเมวาติ อปเรฯ อาราเม ฐตฺวาติ น เกวลํ ฐตฺวา, ตโต คนฺตฺวา ปน สพฺพิริยาปเถหิปิ ลภติฯ อาราเม ฐิตาติ ปน อารามปริยาปนฺนาติ อตฺโถฯ อิตรถา นิสินฺนาปิ น ลเภยฺยาติฯ

ปฐมวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

2. ทุติยวคฺควณฺณนา

ปญฺจเม อุปจาโร ทฺวาทสหตฺโถฯ ‘‘สมุฏฺฐานาทีนิ กถินสทิสานิ, อิทํ ปน กิริยากิริย’’นฺติ ปาโฐฯ

สตฺตเม ธุวปญฺญตฺเตติ ภิกฺขุนีนํ อตฺถายฯ กุลานีติ กุลฆรานิฯ

ทุติยวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

3. ตติยวคฺควณฺณนา

จตุตฺเถ สงฺฆาฏิอาทิวเสน อธิฏฺฐิตานํ สงฺฆาฏิจารํ

ปญฺจเม ‘‘อิทํ ปน กิริยากิริย’’นฺติ ปาโฐฯ

ฉฏฺเฐ อญฺญสฺมิํ ปริกฺขาเร ทุกฺกฏนฺติ ถาลกาทีนํ วา สปฺปิเตลาทีนํ วา อญฺญตรสฺมิํฯ

ตติยวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

4. จตุตฺถวคฺควณฺณนา

ฉฏฺเฐ สํสฏฺฐวิหารสิกฺขาปเท ‘‘เสสเมตฺถ ปฐมอริฏฺฐสิกฺขาปเท วุตฺตวินิจฺฉยสทิสเมวา’’ติ ปาโฐฯ

จตุตฺถวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

5. ปญฺจมวคฺควณฺณนา

‘‘จิตฺตาคารํ นาม ยตฺถ กตฺถจิ มนุสฺสานํ กีฬิตุํ รมิตุํ กตํ โหตี’’ติอาทินา (ปาจิ. 979) ปาฬิยํ วุตฺตตฺตา จิตฺตาคาราทีนิ สพฺเพสํ อตฺถาย กตานิ, น รญฺโญ เอวฯ

สตฺตเม เอเตน นิสฺสชฺชิตุํ กปฺปิยํ วุตฺตํฯ ‘‘นิสฺสชฺชิตฺวา ปริภุญฺชตี’’ติ (ปาจิ. 1007) ปาฬิ จ อตฺถิฯ ‘‘สมุฏฺฐานาทีนิ กถินสทิสานิ, อิทํ ปน กิริยากิริย’’นฺติ ปาโฐฯ อฏฺฐเมปิ เอโสว ปาโฐฯ

ปญฺจมวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ