เมนู

ภิกฺขุนีปาติโมกฺขวณฺณนา

ปาราชิกกณฺฑํ

อภิลาปมตฺตเมวาติ เอตฺถ ทหรวเสน ‘‘ภนฺเต’’ติ จ วุฑฺฒวเสน ‘‘อาวุโส’’ติ จ ตตฺถ ทุวิโธ อภิลาโป, อิธ ปน วุฑฺฒทหรานํ ‘‘อยฺยา’’ติ เอกเมวฯ

กายสํสคฺเค วุตฺตนเยนาติ เอตฺถ ตพฺพหุลนเยน กิริยสมุฏฺฐานตา วุตฺตาฯ ‘‘กายสํสคฺคํ สมาปชฺเชยฺยา’’ติ อวตฺวา ปน ‘‘สาทิเยยฺยา’’ติ วุตฺตตฺตา อกิริยโตปิ สมุฏฺฐาตีติ เวทิตพฺพํฯ ยถา เจตฺถ, เอวํ เหฏฺฐา ‘‘มนุสฺสิตฺถิยา ตโย มคฺเค เมถุนํ ธมฺมํ ปฏิเสวนฺตสฺส อาปตฺติ ปาราชิกสฺสา’’ติอาทินา (ปารา. 56) นเยน กิริยสมุฏฺฐานตํ วตฺวา ตทนนฺตรํ ‘‘ภิกฺขุปจฺจตฺถิกา มนุสฺสิตฺถิํ ภิกฺขุสฺส สนฺติกํ อาเนตฺวา วจฺจมคฺเคน องฺคชาตํ อภินิสีเทนฺติ, โส เจ ปเวสนํ สาทิยตี’’ติอาทินา (ปารา. 58) นเยน อกิริยสมุฏฺฐานสฺสปิ วุตฺตตฺตา ปฐมปาราชิกายปิ ตพฺพหุลนเยเนว กิริยสมุฏฺฐานตา เวทิตพฺพาฯ น หิ ปเวสนสาทิยนาทิมฺหิ กิริยสมุฏฺฐานตา ทิสฺสติฯ

องฺคชาตจลนญฺเจตฺถ น สารโต ทฏฺฐพฺพํ ‘‘โส เจ ปเวสนํ น สาทิยติ, ปวิฏฺฐํ น สาทิยติ, ฐิตํ น สาทิยติ, อุทฺธรณํ สาทิยติ, อาปตฺติ ปาราชิกสฺสา’’ติ (ปารา. 58) เอตฺถ ฐิตนสาทิยเน ปกติยาปิ ปริปุณฺณจลนตฺตาฯ สาทิยนปจฺจยา ปฏิเสวนจลนญฺเจตฺถ น ทิสฺสเตวาติ ตพฺพหุลนเยเนว กิริยสมุฏฺฐานตา คเหตพฺพาฯ

อปิจ ภิกฺขุนิยาปิ ปฐมปาราชิเก ตสฺส สาทิยนสฺส สรูเปน วุตฺตตฺตา ตทนุรูปวเสน วิภงฺคนยมโนโลเกตฺวา ‘‘กิริยสมุฏฺฐาน’’มิจฺเจว วุตฺตํฯ ยถา เจเตสุ ตพฺพหุลนเยน กิริยสมุฏฺฐานตา วุตฺตา, ตถา สุราทีนํ อกุสเลเนว ปาตพฺพตาฯ