เมนู

ปาฏิเทสนียกณฺฑํ

1. ปฐมปาฏิเทสนียสิกฺขาปทวณฺณนา

ยามกาลิกาทีสุ อาหารตฺถาย เอว ทุกฺกฏํฯ ตมฺปิ อามิเสน อสมฺภินฺนรเส, สมฺภินฺเน ปน เอกรเส ปาฏิเทสนียเมวฯ

ปฐมปาฏิเทสนียสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

2. ทุติยปาฏิเทสนียสิกฺขาปทวณฺณนา

‘‘สมุฏฺฐานาทีนิ กถินสทิสานิ, อิทํ ปน กิริยากิริย’’นฺติ ปาโฐฯ

ทุติยปาฏิเทสนียสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

4. จตุตฺถปาฏิเทสนียสิกฺขาปทวณฺณนา

อาราเม วา อารามูปจาเร วา ปฏิคฺคเหตฺวา อชฺโฌหรนฺตสฺสาติ อาราเม วา อารามูปจาเร วา ปฏิคฺคเหตฺวา อาราเม วา อารามูปจาเร วา อชฺโฌหรนฺตสฺสาติ อตฺโถฯ

พหาราเม ปฏิคฺคหิตํ อชฺฌาราเม ภุญฺชนฺตสฺส อนาปตฺติฯ องฺเคสุ จ ‘‘อชฺฌาราเม วา อารามูปจาเร วา ปฏิคฺคหณ’’นฺติ คเหตพฺพํฯ อชฺฌาราเม หิ ทสฺสิเต อารามูปจารํ ทสฺสิตเมวาติฯ ‘‘สมุฏฺฐานาทีนิ กถินสทิสานิ, อิทํ ปน กิริยากิริย’’นฺติ ปาโฐฯ

จตุตฺถปาฏิเทสนียสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

ปาฏิเทสนียวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

เสขิยกณฺฑํ

เสขิเยสุ สติปิ วีติกฺกเม อนาทริยาเปกฺขสฺเสว อาปตฺตีติ ทสฺสนตฺถํ การโก น วุตฺโตฯ อยญฺหิ วินยธมฺมตา, ยทิทํ สาเปกฺเข การกนิทฺเทโส, โส วุตฺตนิยเม วิธิ, ภุมฺมกรณญฺจฯ อฏฺฐงฺคุลาธิกมฺปิ โอตาเรตฺวา นิวาเสตุํ วฏฺฏติฯ ตโต ปรํ โอตาเรนฺตสฺส ทุกฺกฏนฺติ มหาอฏฺฐกถายํ วุตฺตํฯ อาราเม วาติ พุทฺธุปฏฺฐานาทิกาเลฯ ปารุปิตพฺพนฺติ อุตฺตราสงฺคกิจฺจวเสน วุตฺตํฯ

ฐตฺวาติ เอตฺถ คจฺฉนฺโตปิ ปริสฺสยาภาวํ โอโลเกตุํ ลภติเยวาติ (วชิร. ฏี. ปาจิตฺติย 582) ลิขิตํฯ ยถา วาสูปคตสฺส อนฺตรฆเร กายํ วิวริตฺวา นิสีทิตุํ วฏฺฏติ, ตถา ตสฺส สนฺติเก คนฺตุกามสฺสปิ กายพนฺธนํ อพนฺธิตฺวา สงฺฆาฏิํ อปารุปิตฺวา คามปฺปเวสนมนาโรเจตฺวา ยถากามํ คนฺตุํ วฏฺฏติฯ ตสฺมา อทฺธานมคฺคคมนกาเล เอโก ภิกฺขุ คามปฺปเวสนวตฺตํ ปูเรตฺวา คามํ ปวิสิตฺวา เอกํ อาวสถํ ปุรโตว ฐิตํ ปตฺวา ปริกฺขารํ ฐเปตฺวา วาสูปคโต เจ โหติ, อิตเรหิ ตสฺส สนฺติกํ ยถาสุขํ คนฺตุํ วฏฺฏติฯ โก ปน วาโท จตูหปญฺจาหํ วาสมธิฏฺฐาย วสิตภิกฺขูนํ สนฺติกํ คนฺตุญฺจ วาสูปคตานํ สนฺติกํ คนฺตุญฺจ วฏฺฏตีติฯ พุทฺธปูชมฺปิ ยถาสุขํ คนฺตุํ วฏฺฏติฯ วุตฺตมฺปิ เจตํ อฏฺฐกถายํ ‘‘อนาปตฺติ การณํ ปฏิจฺจ ตหํ ตหํ โอโลเกตี’’ติฯ ตตฺถ การณํ นาม อามิสปูชาติ เวทิตพฺพาติ ลิขิตํฯ

ฉพฺพีสติสารุปฺปวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

ยสฺมา ‘‘สมติตฺติโก ปิณฺฑปาโต ปฏิคฺคเหตพฺโพ’’ติ (ปาจิ. 602-603) วจนํ ปิณฺฑปาโต สมปุณฺโณ ปฏิคฺคเหตพฺโพติ ทีเปติ, ตสฺมา อตฺตโน หตฺถคเต ปตฺเต ปิณฺฑปาโต ทิยฺยมาโน ถูปีกโตปิ เจ โหติ, วฏฺฏตีติ ทีปิโต โหติฯ สูโปทนวิญฺญตฺติยํ มุเข ปกฺขิปิตฺวา วิปฺปฏิสาเร อุปฺปนฺเน ปุน อุคฺคิริตุกามสฺสาปิ สหสา เจ ปวิสติ, เอตฺถ อสญฺจิจฺจ ภุญฺชติ นามฯ วิญฺญตฺติกตญฺจ อกตญฺจ เอกสฺมิํ ฐาเน ฐิตํ สหสา อนุปธาเรตฺวา คเหตฺวา ภุญฺชติ, อสฺสติยา ภุญฺชติ นามฯ