ปญฺญตฺติวารวณฺณนา

[1] วิสุทฺธปริวารสฺส สีลกฺขนฺธาทิธมฺมกฺขนฺธสรีรสฺส ภควโต วินยปริยตฺติสาสเน ขนฺธกานํ อนนฺตรํ ปริวาโรติ โย วินโย สงฺคหํ สมารุฬฺโห, ตสฺส ทานิ อนุตฺตานตฺถวณฺณนํ กริสฺสามีติ โยชนาฯ

สมนฺตจกฺขุนาติ สพฺพญฺญุตญฺญาเณนฯ อติวิสุทฺเธน มํสจกฺขุนาติ รตฺตินฺทิวํ สมนฺตา โยชนปฺปมาเณ อติสุขุมานิปิ รูปานิ ปสฺสนโต อติวิย ปริสุทฺเธน ปสาทจกฺขุนาฯ ‘‘อตฺถิ ตตฺถ ปญฺญตฺตี’’ติอาทีสุ อตฺถิ นุ โข ตตฺถ ปญฺญตฺตีติอาทินา อตฺโถ คเหตพฺโพติ อาห ‘‘ตตฺถ ปญฺญตฺติ…เป.… เกนาภตนฺติ ปุจฺฉา’’ติฯ

[2] ปุจฺฉาวิสฺสชฺชเนติ ปุจฺฉาย วิสฺสชฺชเนฯ วินีตกถาติ วินีตวตฺถุกถา, อยเมว วา ปาโฐฯ

ทฺวงฺคิเกน เอเกน สมุฏฺฐาเนนาติ องฺคทฺวยสมุทายภูเตน เอเกนฯ องฺคทฺวยวิมุตฺตสฺส สมุฏฺฐานสฺส อภาเวปิ เตสุ เอเกนงฺเคน วินา อยํ อาปตฺติ น โหตีติ ทสฺสนตฺถเมว ‘‘เอเกน สมุฏฺฐาเนนา’’ติ วุตฺตํฯ อิทานิ เตสุ ทฺวีสุ องฺเคสุ ปธานงฺคํ ทสฺเสตุมาห ‘‘เอตฺถ หิ จิตฺตํ องฺคํ โหตี’’ติอาทิฯ ยสฺมา ปน มคฺเคนมคฺคปฺปฏิปตฺติสงฺขาตาย กายวิญฺญตฺติยา เสวนจิตฺเตเนว สมฺภเว สติ อยํ ตํ องฺคทฺวยํ อุปาทาย ภควตา ปญฺญตฺตา อาปตฺติสมฺมุติ โหติ, นาสติฯ ตสฺมา ตํ จิตฺตํ กายวิญฺญตฺติสงฺขาตสฺส กายสฺส องฺคํ การณํ โหติ, น อาปตฺติยาฯ ตสฺส ปน ตํสมุฏฺฐิตกาโย เอว องฺคํ อพฺยวหิตการณํ, จิตฺตํ ปน การณการณนฺติ อธิปฺปาโยฯ