นิมนฺตนภตฺตกถาวณฺณนา

วิจฺฉินฺทิตฺวาติ ‘‘ภตฺตํ คณฺหถา’’ติ ปทํ อวตฺวาฯ เตเนวาห ‘‘ภตฺตนฺติ อวทนฺเตนา’’ติฯ

อาโลปสงฺเขเปนาติ เอเกกปิณฺฑวเสน, เอวญฺจ ภาชนํ อุทฺเทสภตฺเต น วฏฺฏติฯ ตตฺถ หิ เอกสฺส ปโหนกปฺปมาเณเนว ภาเชตพฺพํฯ

อารุฬฺหาเยว มาติกํ, สงฺฆโต อฏฺฐ ภิกฺขูติ เอตฺถ เย มาติกํ อารุฬฺหา, เต อฏฺฐ ภิกฺขูติ โยเชตพฺพํฯ อุทฺเทสภตฺตนิมนฺตนภตฺตาทิสงฺฆิกภตฺตมาติกาสุ นิมนฺตนภตฺตมาติกาย ฐิติวเสน อารุฬฺเห ภตฺตุทฺเทสเกน วา สยํ วา สงฺฆโต อุทฺทิสาเปตฺวา คเหตฺวา คนฺตพฺพํ, น อตฺตโน รุจิเต คเหตฺวาติ อธิปฺปาโยฯ มาติกํ อาโรเปตฺวาติ ‘‘สงฺฆโต คณฺหามี’’ติอาทินา วุตฺตมาติกาเภทํ ทายกสฺส วิญฺญาเปตฺวาติ อตฺโถฯ

ปฏิพทฺธกาลโต ปน ปฏฺฐายาติ ตตฺเถว วาสสฺส นิพทฺธกาลโต ปฏฺฐายฯ

นิมนฺตนภตฺตกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

สลากภตฺตกถาวณฺณนา

อุปนิพนฺธิตฺวาติ ลิขิตฺวาฯ คามวเสนปีติ เยภุยฺเยน สมลาภคามวเสนปิฯ พหูนิ สลากภตฺตานีติ ติํสํ วา จตฺตารีสํ วา ภตฺตานิฯ ‘‘สเจ โหนฺตี’’ติ อชฺฌาหริตฺวา โยเชตพฺพํฯ

สลฺลกฺเขตฺวาติ ตานิ ภตฺตานิ ปมาณวเสน สลฺลกฺเขตฺวาฯ นิคฺคเหน ทตฺวาติ ทูรํ คนฺตุํ อนิจฺฉนฺตสฺส นิคฺคเหน สมฺปฏิจฺฉาเปตฺวา ทตฺวาฯ ปุน วิหารํ อาคนฺตฺวาติ เอตฺถ วิหารํ อนาคนฺตฺวา ภตฺตํ คเหตฺวา ปจฺฉา วิหาเร อตฺตโน ปาเปตฺวา ภุญฺชิตุมฺปิ วฏฺฏติฯ

เอกเคหวเสนาติ วีถิยมฺปิ เอกปสฺเส ฆรปาฬิยา วเสนฯ อุทฺทิสิตฺวาปีติ อสุกกุเล สลากภตฺตานิ ตุยฺหํ ปาปุณนฺตีติ วตฺวาฯ

วารคาเมติ อติทูรตฺตา วาเรน คนฺตพฺพคาเมฯ สฏฺฐิโต วา ปณฺณาสโต วาติ ทณฺฑกมฺมตฺถาย อุทกฆฏํ สนฺธาย วุตฺตํฯ วิหารวาโรติ สพฺพภิกฺขูสุ ภิกฺขตฺถาย คเตสุ วิหารรกฺขณวาโรฯ

เตสนฺติ วิหารวาริกานํฯ ผาติกมฺมเมวาติ วิหารรกฺขณกิจฺจสฺส ปโหนกปฏิปาทนเมวฯ เอกสฺเสว ปาปุณนฺตีติ ทิวเส ทิวเส เอเกกสฺเสว ปาปิตานีติ อตฺโถฯ

รสสลากนฺติ อุจฺฉุรสสลากํฯ ‘‘สลากวเสน คาหิตตฺตา ปน น สาทิตพฺพา’’ติ อิทํ อสารุปฺปวเสน วุตฺตํ, น ธุตงฺคเภทวเสนฯ ‘‘สงฺฆโต นิรามิสสลากา…เป.… วฏฺฏติเยวา’’ติ (วิสุทฺธิ. 1.26) หิ วิสุทฺธิมคฺเค วุตฺตํฯ อคฺคภิกฺขามตฺตนฺติ เอกกฏจฺฉุภิกฺขามตฺตํฯ ลทฺธา วา อลทฺธา วา สฺเวปิ คณฺเหยฺยาสีติ ลทฺเธปิ อปฺปมตฺตตาย วุตฺตํฯ เตนาห ‘‘ยาวทตฺถํ ลภติ…เป.… อลภิตฺวา ‘สฺเว คณฺเหยฺยาสี’ติ วตฺตพฺโพ’’ติฯ

ตตฺถาติ ตสฺมิํ ทิสาภาเคฯ ตํ คเหตฺวาติ ตํ วารคาเม สลากํ อตฺตโน คเหตฺวาฯ เตนาติ ทิสํคมิกโต อญฺเญน ตสฺมิํ ทิสํคมิเกฯ เทวสิกํ ปาเปตพฺพาติ อุปจารสีมาย ฐิตสฺส ยสฺส กสฺสจิ วสฺสคฺเคน ปาเปตพฺพาฯ เอวํ เอเตสุ อคเตสุ อาสนฺนวิหาเร ภิกฺขูนํ ภุญฺชิตุํ วฏฺฏติ อิตรถา สงฺฆิกโตฯ

อมฺหากํ โคจรคาเมวาติ สลากภตฺตทายกานํ คามํ สนฺธาย วุตฺตํฯ วิหาเร เถรสฺส ปตฺตสลากภตฺตนฺติ วิหาเร เอเกกสฺเสว โอหีนตฺเถรสฺส สพฺพสลากานํ อตฺตโน ปาปนวเสน ปตฺตสลากภตฺตํฯ

สลากภตฺตกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

ปกฺขิกภตฺตาทิกถาวณฺณนา

‘‘สฺเว ปกฺโข’’ติ อชฺช ปกฺขิกํ น คาเหตพฺพนฺติ อฏฺฐมิยา ภุญฺชิตพฺพํ สตฺตมิยา ภุญฺชนตฺถาย น คาเหตพฺพํ, ทายเกหิ นิยมิตทิวเสเนว คาเหตพฺพนฺติ อตฺโถฯ เตนาห ‘‘สเจ ปนา’’ติอาทิฯ สฺเว ลูขนฺติ อชฺช อาวาหมงฺคลาทิกรณโต อติปณีตโภชนํ กรียติ, สฺเว ตถา น ภวิสฺสติ, อชฺเชว ภิกฺขู โภเชสฺสามีติ อธิปฺปาโยฯ