เตเนว ปาฬิยํ โอสารณา น วุตฺตา’’ติ วทนฺติฯ อญฺเญ ปน ‘‘ปาฬิยํ น อุปสมฺปาเทตพฺพนฺติอาทินา สมฺมาวตฺตนสฺส วุตฺตตฺตา สมฺมาวตฺติตฺวา ลชฺชิธมฺเม โอกฺกนฺตสฺส โอสารณา อวุตฺตาปิ ตชฺชนียาทีสุ วิย นยโต กมฺมวาจํ โยเชตฺวา โอสารณา กาตพฺพา เอวา’’ติ วทนฺติ, อิทํ ยุตฺตํฯ เตเนว อฏฺฐกถายํ วกฺขติ ‘‘สเจ สีลวา ภวิสฺสติ, วตฺตํ ปริปูเรตฺวา ปฏิปฺปสฺสทฺธิํ ลภิสฺสติฯ โน เจ, ตถานาสิตโกว ภวิสฺสตี’’ติ (จูฬว. อฏฺฐ. 238)ฯ ตสฺสปาปิยสิกากมฺมนฺติ จ อลุตฺตสมาโสเยวฯ เตนาห ‘‘อิทํ หี’’ติ อาทิฯ

สติวินยกถาทิวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

อธิกรณกถาวณฺณนา

[215] วิรูปโต วิปริณามฏฺเฐน จิตฺตํ ทุกฺขํ วิปจฺจตีติ อาห ‘‘จิตฺตทุกฺขตฺถํ โวหาโร’’ติอาทิฯ อุปวทนาติ โจทนาฯ ตตฺเถวาติ อนุวทเนฯ

อาทิโต ปฏฺฐาย จ ตสฺส ตสฺส กมฺมสฺส วิญฺญาตตฺตาติ วิตฺถารโต อาคตกมฺมวคฺคสฺส อาทิโต ปฏฺฐาย วณฺณนามุเขน วิญฺญาตตฺตา วินิจฺฉโย ภวิสฺสตีติ โยชนาฯ

[216] ปาฬิยํ อชฺฌตฺตํ วาติ อตฺตนิ วา อตฺตโน ปริสาย วาฯ พหิทฺธา วาติ ปรสฺมิํ วา ปรสฺส ปริสาย วาฯ อนวสฺสวายาติ อนุปฺปาทายฯ

[220] ‘‘วิวาทาธิกรณํ กุสลํ อกุสลํ อพฺยากต’’นฺติ อิทํ ปุจฺฉาวจนํฯ วิวาทาธิกรณํ สิยา กุสลนฺติอาทิ วิสชฺชนํฯ เอส นโย เสเสสุปิฯ